Bitlis'te Beş Minarenin yapısal analizi

Abstract

Bitlis, birçok medeniyete beşiklik etmiş ve Doğu Anadolu Bölgesi'nde önemli bir stratejik geçiş koridorunda yer alan bir ilimizdir. İlde farklı medeniyetler ait birçok tarihi yapı bulunmaktadır. İlin tarihi yapılar açısından reklam yüze olan ve türkülere konu olan Beş Minarenin yapısal analizleri bu tez çalışmasının konusunu oluşturmaktadır. Bu minareler,Bitlis'in yaşadığı önemli olaylara şahitlik etmeleri ve ilin tarihi açısından oldukça değerli bir konumdadır. Minarelerin yapımında kullanılan Bitlis taşının, malzeme özellikleri tahribatsız deney yöntemleri ile belirlenmiştir. Çalışma kapsamında her bir minare hakkında detaylı bilgiler verilmiştir. Beş Minarenin her biri için yerinde yapılan ölçümler ile boyutları ve mevcut yapısal durumları belirlenmiştir. Her bir minare için güncel deprem yönetmeliğinde yer alan düşey veyatay tasarım spektrumları kullanılarak, minarelerin deprem davranışı belirlenmeye çalışılmıştır. Yığma bir şekilde inşa edilmiş minarelerde analizler sonlu elemanlar yöntemi kullanılarak yapısal modeller oluşturulmuştur. Farklı yükleme durumları altında minarelerde meydana gelen gerilme değerlerinin yanı sıra periyot ve yerdeğiştirme değerleri de hesaplanmıştır.

Bitlis is a city that has been the cradle of many civilizations and is located in an important strategic transition corridor in the Eastern Anatolia Region. There are many historical structures belonging to different civilizations in the province. This thesis aims to structural analyses of the Five Minarets, which are the subject of advertising and are the subject of folk songs in terms of the historical structures of the province. These minarets are in a very valuable position in terms of witnessing the important events of Bitlis and the history of the province. The materialproperties of the Bitlis stone used in the construction of the minarets were determined by nondestructive test methods. Detailed information was given about each minaret within the scope of this study. The dimensions and current structural conditions of each of the five minarets were determined by on-site measurements. The earthquake behavior of the minarets was tried to be determined by using the vertical and horizontal design spectra included in the current earthquakecode for each minaret. The analyses for minarets built in a masonry manner were performed through structural models which were designed using the finite element method. The period and displacement values as well as the stress values occurring in the minarets under different loading conditions were calculated.