Bitlis ve Ağrı'dan elde edilen propolis ve polenlerin antikandidal aktivitesi

Abstract

Patojenlerin geliştirdiği antibiyotik dirençlilik sebebiyle artan ilgiyle araştırılan doğal maddelerin başında yer alan arı ürünlerinden propolis ve polen, dirençli patojenlere karşı kullanılan geleneksel antimikrobiyal ajanlardandır. Yürütülen tez çalışmasında Bitlis ve Ağrı'dan elde edilen propolis ve polen numunelerinin Candida türleri (C. albicans, C. glabrata, C. kefyr, C. krusei, C. parapsilosis, C. tropicalis) üzerindeki antikandidal aktivitesinin disk difüzyon testi ve minimum inhibitör konsantrasyonu (MİK) testi ile belirlenmesi amaçlanmıştır. Propolis ekstraktlarının Candida türlerine karşı gösterdiği antikandidal aktivitenin polen ekstraklarının gösterdiği antikandidal aktiviteden daha etkin olduğu gözlemlenmiştir. Ağrı'dan elde edilen propolis ekstraktlarının (1. numune hariç) çoğu konsantrasyonunun C. albicans dışındaki diğer Candida türleri üzerinde benzer etkinlikte inhibisyon zonu oluşturduğu saptanmıştır. Disk difüzyon testi sonuçlarına göre Ağrı'dan elde edilen polen numunelerinin Bitlis'ten elde edilen polen numunelerine göre daha etkin antikandidal aktivite gösterdiği belirlenirken MİK ve minimum fungisidal konsantrasyonu (MFK) değerlerinin birbirine daha yakın olduğu bulunmuştur. En büyük inhibisyon zonunu (26,00±1,41 mm) Bitlis'ten elde edilen 4. propolis numunesi C. parapsilosis üzerinde göstermiştir. Her iki ilden elde edilen polen ekstraktlarının %100'lük ve %75'lik konsantratlarının Candida türleri üzerinde 7,00±0,00-11,00±1,41 mm inhibisyon zonu oluşturduğu görülmüştür. Propolis ve polen ekstraktlarının Candida türlerine karşı gösterdiği MİK değerlerinin sırasıyla; 0,000975-0,125 µL/mL ve 0,125-0,25 µL/mL, MFK değerlerinin sırasıyla; 0,000975-0,25 µL/mL ve 0,25-0,5 µL/mL olduğu belirlenmiştir. Sonuç olarak; propolis ve polen numunelerinin antikandidal aktivitesinin ortaya konması sayesinde bu arı ürünlerinden hem fungustatik hem de fungisidal olarak yararlanılabileceği, antibiyotiklerle birlikte kullanıldıklarında sinerjst etki gösterebileceği ve giderek artan antimikrobiyal dirençlilik karşısında tamamlayıcı bir ajan olarak potansiyele sahip olduğu sonucuna varılmıştır.

Propolis and pollen, which are among the natural substances researched with increasing interest due to antibiotic resistance developed by pathogens, are traditional antimicrobial agents used against resistant pathogens. In the conducted thesis study was aimed to determine the anticandidal activities of propolis and pollen samples, obtained from Bitlis and Ağrı, against Candida species (C. albicans, C. glabrata, C. kefyr, C. krusei, C. parapsilosis, C. tropicalis) by disk diffusion test and the minimum inhibitory concentration (MIC) test. It was observed that the anticandidal activity of propolis extracts was higher than the pollen extracts against Candida species. It was determined that most concentrations of propolis extracts (except for the 1st sample) obtained from Ağrı presented similar inhibition zones against other Candida species except C. albicans. According to the results of the disc diffusion test, it was determined that the pollen samples obtained from Ağrı showed higher anticandidal activity than the pollen samples obtained from Bitlis, while the MIC and minimum fungicidal concentration (MFC) values were found to be closer to each other. It was seen that the 4th propolis sample obtained from Bitlis showed the greatest inhibition zone (26.00±1.41 mm) against C. parapsilosis. 100% and 75% concentrates of the pollen extracts from both provinces formed the inhibition zone of 7.00±0.00-11.00±1.41 mm against Candida species. It was determined that MIC values of propolis and pollen extracts against Candida species were 0,000975-0,125 µL/mL and 0,125-0,25 µL/mL, respectively and MFC values of the extracts were 0,000975-0,25 µL/mL and 0,25-0,5 µL/mL, respectively. Consequently, these results showed that the propolis and pollen samples can be used as both fungistatic and fungicidal, they can show synergistic effects when combined with antibiotics, and they have the potential to be used as a complementary agent for increasing antimicrobial resistance.