18 yaş ve üzeri bireylerde erken dönem uyumsuz şemalar ve bağlanma stilleri ile romantik ilişki eğilimleri arasındaki ilişki: Şema Terapi Modeli çerçevesinde bir inceleme

Abstract

Yetişkin bireylerin romantik ilişki eğilimlerini ve bu eğilimler ile ilişkili değişkenleri belirlemenin ilişki problemlerini çözmede önemli bir rol oynadığı düşünülmektedir. Bireyin yetişkinlik dönemindeki ilişkilerinin bağlanma stilleri ve erken dönem uyumsuz şemalar gibi erken dönem yaşantılarıyla büyük ölçüde ilişkili olduğu bilinmektedir. Bu doğrultuda, güncel araştırma 18 yaş üstü bireylerin romantik ilişki eğilimleri ile erken dönem uyumsuz şemaları ve yetişkin bağlanma stilleri arasındaki incelemeyi amaçlamıştır. Güncel araştırmada 18-73 yaş aralığında bulunan ve güncel romantik ilişkisi olan 451 katılımcıya Google Forms üzerinden ulaşılmıştır. İlgilenilen değişkenleri ölçmek için Young Şema Ölçeği Kısa Formu (YSÖ-KF3), Yakın İlişkilerde Yaşantılar Envanteri-II (YİYE-II) ve Çok Boyutlu İlişki Ölçeğinin (ÇİBÖ) kullanılmıştır. Erken dönem uyumsuz şemalarının, bağlanma stillerinin ve romantik ilişki eğilimlerinin bireylerin sosyodemografik özelliklerine göre farklılaşıp farklılaşmadığını belirlemek için bağımsız örneklemler için T-testi ve Çok Yönlü Varyans Analizi (ANOVA) yöntemleri kullanılmıştır. Bununla birlikte, değişkenler arasındaki ilişkileri belirlemek için Pearson's r korelasyon analizi yöntemi kullanılmış, romantik ilişki eğilimleri ile ilişkili bulunan erken dönem uyumsuz şemaların bu eğilimleri yordama gücüne yönelik ileri incelemeler için Çoklu Doğrusal Regresyon Analizi uygulanmıştır. Araştırma bulguları, romantik ilişki eğilimlerinin, erken dönem uyumsuz şemaların ve bağlanma stillerinin bireylerin ilişki durumuna (evli veya ilişkisi olan), ilişki süresine ve diğer sosyodemografik özelliklerine göre farklılaştığını; romantik ilişki eğilimlerinden bazılarının erken dönem uyumsuz şemalar ve bağlanma stilleri ile negatif yönde bazılarının ise pozitif yönde ilişkili olduğunu göstermiştir. Buna ek olarak, tüm romantik ilişki eğilimlerinin erken dönem uyumsuz şemalar tarafından anlamlı bir şekilde yordandığı görülmüştür. Araştırma bulguları ilgili literatür ışığında tartışılmış gelecekte bu konuda çalışacak araştırmacılar ve uygulayıcılar için birtakım öneriler sunulmuştur.

It is supposed that determining the romantic relationship tendencies of adults and the variables associated with these tendencies play an important role in solving relationship problems. It is known that an individual's relationships in adulthood are highly correlated with early life experiences such as attachment styles and early maladaptive schemas. In this direction, the current study aimed to examine the relationship between romantic relationship tendencies, early maladaptive schemas, and adult attachment styles of individuals over the age of 18. In the current study, 451 participants between the ages of 18-73 and having a current romantic relationship were reached via Google Forms. The Young Schema Scale Short Form (YSQ-S3), the Experiences in Close Relationships Scale-II (ECR-II), and the Multidimensional Relationship Questionnaire (MRQ) were used to measure the variables. T-test for independent samples and ANOVA methods were used to determine whether early maladaptive schemas, attachment styles, and romantic relationship tendencies differ according to the sociodemographic characteristics of individuals. However, Pearson's r correlation analysis method was used to determine the relationships between the variables, and Multiple Linear Regression Analysis was applied to further analyze the predictive power of early maladaptive schemas associated with romantic relationship tendencies. Research findings show that romantic relationship tendencies, early maladaptive schemas, and attachment styles differ according to the relationship status (married or in a relationship), relationship duration, and other sociodemographic characteristics; showed that some of the romantic relationship tendencies were negatively related to early maladaptive schemas and attachment styles, and some were positively related. In addition, all romantic relationship tendencies were significantly predicted by early maladaptive schemas. The research findings were discussed in the light of the relevant literature, and some suggestions were presented for researchers and practitioners who will work on this topic in the future.