Psikolojik sermaye ve örgütsel muhalefet arasındaki ilişkide örgütsel güç mesafesinin düzenleyici rolünün incelenmesi

Abstract

Örgütlerin büyümesine ve gelişmesine katkı sağlayan en önemli faktörlerinden birinin çalışanların örgütün işleyişinde ortaya çıkan problemleri ve hoşnut olmadığı durumları dile getirmesi olduğu bilinmektedir. Çalışanların görüşlerini açıkça dile getirebilmelerini ifade eden örgütsel muhalefeti etkileyen birçok bireysel, ilişkisel ve örgütsel faktör bulunmaktadır. Bireysel faktörlerden biri çalışanların sahip olduğu psikolojik sermaye, örgütsel faktörlerden biri ise örgütsel güç mesafesidir. Birden fazla boyuttan oluşan psikolojik sermaye kavramı bireyin kim olduğuna ve bilişsel kapasitesine yönelik farkındalığını ifade etmektedir. Örgütsel güç mesafesi ise ast-üst ilişkisindeki güç dengesinin nasıl algılandığına ilişkindir. Yapılan araştırmalar, psikolojik sermayenin yüksek olmasının örgütsel muhalefet davranışını arttırırken güç mesafesinin yüksek olmasının muhalefet davranışını azalttığını göstermiştir. Bu doğrultuda, bu araştırma örgütsel güç mesafesinin psikolojik sermaye ve örgütsel muhalefet arasındaki ilişkideki aracı rolünü incelemeyi amaçlamıştır. 21-65 yaş aralığında bulunan 300 gönüllü katılımcıya kartopu örnekleme yöntemiyle ulaşılmıştır. Araştırmaya dahil olan katılımcılara Bilgilendirilmiş Onam Formu, Kişisel Bilgi Formu, Psikolojik Sermaye Ölçeği, Örgütsel Güç Mesafesi Ölçeği ve Örgütsel Muhalefet Ölçeği sunulmuştur. Araştırma verileri Google Forms aracılığıyla toplanmış, verilerin toplanması her bir katılımcı için ortalama 15 dakika sürmüştür. Veri toplama aşaması tamamlandıktan sonra, araştırma verilerinin normal dağılıma uygunluğu test edilmiş ardından veriler araştırma hipotezlerine uygun yöntemler kullanılarak test edilmiştir. Sosyodemografik değişkenlere ilişkin analizler için Bağımsız Örneklemler t-testi ve ANOVA, araştırma değişkenleri arasındaki ilişkiyi belirlemek için Pearson's Korelasyon Analizi yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın temel hipotezini test etmek için Çoklu Regresyon Analizi ve Aracı Değişken Analizleri yapılmıştır. Araştırma bulguları, örgütsel güç mesafesinin psikolojik sermaye ve örgütsel muhalefet arasındaki ilişkiye aracılık ettiğini; psikolojik sermaye arttıkça örgütsel muhalefetin de arttığını fakat örgütsel güç mesafesi arttığında örgütsel muhalefet davranışının azaldığını göstermiştir. Araştırma verileri ilgili literatür çerçevesinde tartışılmış, gelecek araştırmacılara ve yöneticilere/liderlere yönelik birtakım öneriler sunulmuştur.

It is known that one of the most important factors contributing to the growth and development of organizations is that employees express the problems that arise in the functioning of the organization and the situations that they are not satisfied with. There are many individualistic, relational, and organizational factors that affect organizational dissent, which expresses the ability of employees to express their views openly. One of the individual factors is the psychological capital of the employees, and one of the organizational factors is the organizational power distance. The concept of psychological capital, which consists of more than one dimension, expresses the individuals' awareness of who they are and their cognitive capacity. Organizational power distance, on the other hand, is about how the power balance in the subordinate-superior relationship is perceived. Studies have shown that high psychological capital increases organizational dissent behavior, while high power distance reduces dissent. In this direction, the current study aimed to examine the mediating role of organizational power distance in the relationship between psychological capital and organizational dissent. 300 volunteer participants between the ages of 21-65 were reached by snowball sampling method. Informed Consent Form, Personal Information Form, Psychological Capital Questionnaire, Organizational Power Distance Scale, and Organizational Dissent Scale were presented to the participants included in the study. Research data was collected through Google Forms, and it took an average of 15 minutes for each participant to collect the data. After the data collection phase was completed, the normal distribution of the data was tested, then the data were analyzed to test the hypotheses. Independent Samples t-test and ANOVA were used to analyze sociodemographic variables, and Pearson's Correlation Analysis method was used to determine the relationship between research variables. Multiple Regression Analysis and Mediation Analysis were performed to test the main hypothesis of the study. Research findings indicate that organizational power distance mediates the relationship between psychological capital and organizational dissent; showed that as psychological capital increases, organizational dissent also increases, but when organizational power distance increases, organizational dissent behavior decreases. The research data were discussed within the framework of the relevant literature, and some suggestions were presented for future researchers and managers/leaders.