Çağdaş figüratif dışavurumcu resimde konu ve plastik değer ilişkileri

Abstract

Nitel olarak çalışılmış bu araştırmanın amacı; Dışavurumcu resmi çizgi, renk ve biçim ilişkisi yönüyle ele almaktır. Bununla birlikte diğer bir amaç da Dışavurumcu sanat anlayışını ortaya çıkış nedenleriyle birlikte açıklayarak bu akımın, 1960 yılı sonrası Türkiye'deki resim sanatına etkilerini keşfetmek, anlamak ve yorumlamaktır. Çalışma, bu doğrultuda hermeneutik desene göre yürütülmüştür. Tarihsel süreç boyunca figüratif ifadeye sahip sanatçı eser örnekleri, kronolojik olarak ele alınmıştır. Çalışmada, doküman veri toplama yöntemi kullanılmıştır. Bu bağlamda ilgili terim ve açıklamalar eser incelemeleri ile desteklenmiştir. Dışavurumculuk akımının ortaya çıkış tarihinin 1900'lü yılların başları olduğu bilinse de aslında birey merkezli bir bakış açısı olduğu için bu tarihin, çok daha eskilere dayandığı bilgisine ulaşılmıştır. Dışavurumculuğun XX. yüzyılın bir getirisi olduğu düşünüldüğünde, modern dünyanın değişip gelişmesiyle birlikte bu akım, doğal olarak değişmiş ve tepkisel bir hareket hâlini almıştır. Sanat ve düşünce dünyasında bir söylem, hareket, ifade biçimi ya da akım olarak bilinen dışavurumculuğun psikolojik, felsefik, düşünsel ve toplumsal boyutlarda etkisi ön plana çıkarılmıştır. Dışavurumcular artık doğayı ya da nesneyi, aynısının kopyası olmaktan kurtarmıştır. Sanatçılar yaptığı çalışmalarda doğanın ve nesnenin sanatçının kendi duygusuyla ön plana çıktığı bulgusuna ulaşılmıştır.Dışavurumculuk öncesi evrensel sanat hareketlerini hep sonradan takip eden Türkiye'deki sanatçıların, ilk olarak 1960 itibariyle çağı yakaladıkları tespit edilmiştir. Dışavurumculuk akımı, Türk resmi ve Türk sanatının iki sorununu birden çözüme ulaştırmıştır. Türk sanatı, hem evrensel boyutta kendini ifade edebilmenin yolunu bulmuş, hem de çağdaş olma yetisine erişmiştir.Anahtar Kelimeler: Ekspresyonizm, dışavurum, renk, figür, biçim, çizgi

The aim of this qualitatively study is to discover, understand and interpret the effects of expressionist art on the concept of painting art in Turkey after 1960 by explaining it together with the reasons for its emergence. The study was carried out according to hermeneutic pattern. Throughout the historical process, examples of artist works with figurative expression were discussed chronologically. The document was used as a data collection method. In this context, the relevant terms and explanations are supported by the study of the work. Although expressionism was known to be in the early 1900s, it was informed that it dates back much further because it was actually an individual-centered perspective. Considering that expressionism was a feature of the 20th century, it was naturally changed and seen as a reactive movement with the change and development of the modern world. In the world of art and thought, the effect of expressionism, known as discourse, movement, expression or current, on the psychological, philosophical, intellectual and social dimensions has been discovered. Together with the expressionists, it was found that the artist, who has saved himself from being a copy of nature or the same object, came to the fore with his own and his senses. It was determined that the artists in Turkey, who always followed the universal art movements before expressionism, first caught up with the age as of 1960. Turkish painting and Turkish artist have solved both problems. He found a way to express himself on a universal scale and reached the level of modernity. The works of Turkish artists have been seen to have important places in the history of art, as have their contemporaries in the west.Keywords: Expressionism, expression, color, figure, form, line