Kayseri ve Niğde illerinde elma yetiştiriciliği yapılan alanlarda bitki paraziti nematodların tespiti ve kök yara nematodlarının [Pratylenchus spp. Filip'jev, 1936 (Pratylenchidae: Tylenchida)] bazı elma anaçlarına karşı konukçu reaksiyonlarının belirlenmesi

Abstract

Bu çalışma, Kayseri ve Niğde illerinde elma yetiştiriciliği yapılan alanlarda bitki paraziti (BPN) nematodların dağılımının belirlenmesi ve en çok kullanılan elma anaçlarının Kök yara nematodlarına (KYN) [Pratylenchus spp. Filipjev, 1936 (Pratylenchidae: Tylenchida)] karşı konukçu reaksiyonlarının belirlenmesi amacıyla gerçekleştirilmiştir. Bu amaçla 2019-2020 yıllarında toplam 220 adet toprak ve kök örneği alınmıştır. Toprak örneklerinin incelenmesi sonucunda toplamda 8 BPN'u belirlenmiştir ve bunlar içerisinde en yaygın bulunan BPN'nun Pratylenchus spp. olduğu saptanmıştır. Kayseri ve Niğde'de örnekleme yapılan alanların sırasıyla %36 ve %16'sının KYN'ları ile bulaşık olduğu belirlenmiştir. Yapılan morfolojik, morfometrik ve moleküler çalışmalar sonucunda Pratylenchus spp.'ye ait toplamda 5 tür [Pratylenchus penetrans (Cobb, 1917) Filipjev & Schuurmans-Stekhoven, 1941; P. thornei Sher & Allen, 1953; P. neglectus (Rensch, 1924) Filipjev & Schuurmans-Stekhoven, 1941; P.crenatus Loof, 1960 ve Pratylenchus vulnus Allen & Jensen, 1951] tespit edilmiş ve bunlar içerisinde her iki ilde de en yaygın bulunan türün P. thornei olduğu saptanmıştır. Söz konusu illerde en çok kullanılan elma anaçlarına (M9, MM106 ve MM111) karşı en yaygın bulunan iki KYN'nun (P. thornei ve P. neglectus) konukçu reaksiyonu araştırılmıştır. Pratylenchus neglectus'un üreme oranı tüm elma anaçlarında 1 değerinin üzerinde gerçekleşirken (Ro>1.0) P. thornei'nin üreme oranı test edilen tüm elma anaçlarında 1 değerinin altında kalmıştır. Elde edilen sonuçlar test edilen elma anaçlarının P. thornei'ye orta derecede dayanıklı olduğunu ve P. neglectus'a karşı hassas olduğunu göstermektedir.

This study was carried out to determine the distribution of plant-parasitic (PPN) and root lesion nematodes (RLN) [Pratylenchus spp. Filip'jev, 1936 (Pratylenchidae: Tylenchida)] in apple cultivation areas of Kayseri and Niğde provinces, and assess the host reactions of RLNs against the most commonly used apple rootstocks. For this purpose, a total of 220 soil and root samples were taken between the years 2019-2020. The analysis of soil samples revealed that 8 PPNs were present in sampled areas. Pratylenchus spp. was the most common among the PPNs determined. It was determined that 36% and 16% of the sampling areas in Kayseri and Niğde were contaminated with KYNs, respectively. As a result of morphological, morphometric, and molecular studies, a total of 5 species of RLNs [Pratylenchus penetrans (Cobb, 1917) Filipjev & Schuurmans-Stekhoven, 1941; P. thornei Sher & Allen, 1953; P. neglectus (Rensch, 1924) Filipjev & Schuurmans-Stekhoven, 1941; P.crenatus Loof, 1960 and Pratylenchus vulnus Allen & Jensen, 1951] were identified and P. thornei was the most common species in both provinces. The host reaction of the two most encountered RLNs (P. thornei and P. neglectus) against the most commonly used apple rootstocks (M9, MM106, and MM111) in these provinces was investigated. The reproduction rate (Ro) of P. neglectus was found above 1 (Ro>1.0) while the reproduction rate of P. thornei resulted below 1 (Ro<1.0) in all apple rootstocks tested. The results revealed that the tested apple rootstocks are moderately resistant to P. thornei and susceptible to P. neglectus.