Kırgızistan'dan toplanan elma genotiplerinde ilişkili moleküler markırlar kullanılarak elma kara leke (Venturia inaequalis) hastalığına dayanıklılık durumlarının belirlenmesi

Abstract

Bu çalışmada Kırgızistan'ın farklı noktalarından belirli morfolojik kriterlere göre toplanmış 120 farklı elma genotipinin moleküler markırlar yardımıyla karaleke (Venturia inaqualis) (Cke.) Wint. hastalığına dayanıklılık durumlarının belirlenmesi amaçlanmıştır. 2020 yılında Erciyes Üniversitesi Seyrani Ziraat Fakültesi laboratuvarında genotiplerin; Vbj, Vh4, Vh2/Vh8, Vf, Vm, Vb, Vg dayanıklılık genleriyle ilişkili RAPD, SCAR ve SSR markörleri kullanılarak çeşitlerin dayanıklılık genlerini taşıyıp taşımadıkları araştırılmıştır. Yapılan analizler sonucunda; toplamda Vbj geninde 56, Vh4 geninde 18, Vh2/Vh8 geninde 104, Vf geninde 183, Vr2 geninde 27, Vm geninde 107, Vb geninde 20, Vg geninde 24 genotipte bant gözlemlenmiştir. Genotiplerin 183 tanesinde Vf genine spesifik SCAR ve SSR markörünün varlığı bulunurken, Va geni ile ilişkili olan RAPD markörü ile yapılan analizler sonucunda hiçbir çeşidin bu markörü taşımadığı tespit edilmiştir. Dayanıklılık genleri belirlenen genotipleri türlere göre değerlendirildiğinde, sırasıyla en çok dayanıklılık geni gösteren tür toplam 257 adet ile Malus domestica, 177 adet ile Malus kirghisorum, 86 adet ile Malus sieversii, 40 adet ile Malus niedzwetzkyana olduğu belirlenmiştir. Çalışma, Kırgızistan'dan toplanan bu elma genotiplerinin sonraki çalışmalara kaynak teşkil etmesi noktasında önemli bir aşamadır.

In this study, it was aimed to determine the resistance genes of apple scab (Venturia inaqualis) disease of 120 different apple collected from different parts of Kyrgyzstan according to certain morphological criteria with the help of molecular markers. In 2020, in Erciyes University Seyrani Faculty of Agriculture laboratory; using the RAPD, SCAR and SSR markers associated with the resistance genes Vbj, Vh4, Vh2 / Vh8, Vf, Vm, Vb, Vg, it was investigated whether the varieties carried the resistance genes or not. As a result of the analysis made; In total, 56 genotype bands were observed in Vbj gene, 18 in Vh4 gene, 104 in Vh2 / Vh8 gene, 183 in Vf gene, 27 in Vr2 gene, 107 in Vm gene, 20 in Vb gene and 24 in Vg gene. Among the varieties, the presence of SCAR and SSR markers specific to the Vf gene at most 183 varieties and species were found, as a result of the analysis performed with the RAPD marker associated with the Va gene, it was found that no variety carries this marker. When the genotypes whose resistance genes were determined were evaluated according to the species, it was determined that the species with the most resistance genes were Malus domestica with 257, Malus kirghisorum with 177, Malus sieversii with 86 and Malus niedzwetzkyana with 40. By looking at the genotypes of these apple genotypes collected from Kyrgyzstan that are resistant to apple scab, a database has been created that will serve as a source for future studies.