Mevlâna menkıbeleri ve Osman Fevzi Olcay'ın muhtasar Menâkıb-ı Mevlâna'sının yeni yazıya aktarımı (inceleme-metin)

Abstract

Bu çalışma, Osman Fevzi Olcay'ın Muhtasar Menakıb-ı Mevlâna adlı eserinin Osmanlı Türkçesinden günümüz Türkçesine aktarımı çalışmasıdır. Eser, Mevlâna'nın çevresindekilerle olan ilişkileri ile onlarla olan konuşma ve sohbetlerinin özetinden oluşmaktadır. Bu nedenle eserde, Farsça yazılmış beyitler ve Arapça yazılmış ayet, hadis ve bazı sözler bulunmaktadır. Bu çalışmada bu beyitler ile ayet, hadis ve sözler orijinalinden yazılmış ve latin harflerle okunuşunun yanısıra tercümeleri de yapılmıştır. Bu çalışma `Giriş`'ten sonra üç bölümden meydana gelmektedir:Çalışmanın `Giriş` bölümünde Menkıbeler ile ilgili eserlerin nasıl bir devlet anlayışı ve işleyişi içerisinde yazılmış olduğuna destek oluşturması açısından Mevlâna Celâleddin-i Rûmi'nin yaşadığı XIII. Yüzyılda Anadolu'nun durumu ile ilgili bilgiler verilmiştir. Hz. Mevlâna ve yaşadığı dönemdeki önemli şahsiyetler, irtibat içerisinde bulunduğu kişiler belirtilmiştir. Birinci bölümde, Tasavvufta ve Türk Edebiyatı'nda Menâkıb ve Mevlâna Menkıbeleri ele alınmış ve incelenmiştir. Türk edebiyatındaki Menâkıblar ve Mevlâna menkıbelerini konu edinen eserler hakkında açıklama yapılmıştır.İkinci bölümde, eserin müellifi Osman Fevzi Olcay hakkında bilgi verilmiş, ayrıca verdiği eserler ve hayatı konu edilmiştir. Üçüncü ve son bölümde ise Osman Fevzi Olcay'ın bu araştırmaya konu olan Muhtasar Menâkıb-ı Mevlâna isimli eserinin yeni yazıya aktarımı yer almaktadır.Anahtar Kelimeler: Menkıbe ve Menâkıb, Osman Fevzi Olcay, Mevlâna'nın döneminde yaşamış önemli şahsiyetler ve ârifler.

This work is the study of the transfer of Osman Fevzi Olcay's work named `Muhtasar Menakıb-ı Mevlâna` from Ottoman Turkish to modern Turkish. In this work, summary of Mevlâna Celâleddin-i Rûmi's conversations and relationships with those around him . For this reason, in the work contains Persian couplets written in Persian; verses, hadiths and some words written in Arabic. In this study; this couplets and verses, hadiths and words were written from the original and these sentences are spelled in Latin letters and translated. This study consists of three parts after `Introduction`.In the introduction to the work, information was given about the situation of Anatolia where Mevlâna lived in the XIII. century in terms of providing support for how the works related to legends were written in a state understanding and functioning. Mevlâna the important personalities of the period he lived and the people he was in contact with were specified. In the first chapter, legends ve Mevlâna legends in Sufism and Turskish Literature have been handled and examined. An explanation has been made about the works that are the subject of the legends and Mevlâna's legends in Turkish literature. In the second chapter, information about the author of the book Osman Fevzi Olcay and his other works and life story are explained.In the third and last chapter, there is a translation of Osman Fevzi Olcay's book named Muhtasar Menakıb-ı Mevâna which is the subject of this research transposition in to Modern Turkish writing.Key words: Legend and legends, Osman Fevzi Olcay, important personalities ande religion great persons who lived in the reign of Mevlâna.