Ortaöğretim kurumlarına devam eden öğrencilerin uzaktan eğitim sürecindeki sorumluluk düzeylerinin belirlenmesi

Abstract

İnsanlar toplumsal bir yapı içerisinde dünyaya gelirler ve hayatlarını çevresindebulunan diğer insanlarla etkileşim halinde devam ettirirler. Bu etkileşim insanın varlığınıdevam ettirdiği sürece devam etmektedir. Bu etkileşim toplumsal bir yapının ürünüdür.Bireyin toplum içinde yaşamını devam ettirebilmesi için toplumsallaşması gerekmektedir.Toplumsal yapı içerisinde bireyin sorumlu olduğu görevleri, tutum ve davranışlarıbulunmaktadır.Bireyin kendisine, ailesine, arkadaşlarına, komşularına, öğretmenlerine,çevresindeki insanlara, bitkilere, hayvanlara; kısacası içinde bulunduğu doğaya veçevresine karşı sorumlulukları vardır. Belirtilen bu sorumlulukların yerine getirilmesiöncelikle kişinin sorumluluklarının farkına varmasıyla sağlanabilir. Sorumluluklarınınfarkında olan birey sorumluluklarını yerine getirmek için çaba sarf edecektir. Sorumluluk,insanların toplu halde yaşamını sürdürdüğü toplum içinde önemli bir yere sahiptir. Ailedeanne ve babalar, okulda ise öğretmenler çocuklarının sorumluluk sahibi bir bireyolmalarını isterler ve çocuklarına sorumluluk kazandırmak için emek verirler. Çünküsorumluluk sahibi bireylerin yetiştiği toplumlarda saygı, sevgi, hoşgörü, mutluluk,dürüstlük gibi kavramların yansıması sonucunda bireyler daha mutlu, toplum da dahahuzurlu olur.Bu araştırmada, ortaöğretim kademesinde eğitim gören 11. ve 12. sınıföğrencilerinin sorumluluk düzeylerinin cinsiyet, yaş, sınıf düzeyi, eğitim görülen alan veevde bulunan öğrenci sayısı değişkenlerine göre farklılaşma olup olmadığına bakılmıştır.Bu araştırmanın evrenini 2020-2021 öğretim yılında Sivas İl Milli Eğitim Müdürlüğünebağlı okullarda eğitim gören öğrenciler oluşturmaktadır. Araştırma örneklemi ise buokullardan seçilmiş olan öğrencilerden oluşmaktadır. Nicel araştırma desenininbenimsendiği araştırmada, betimsel model kullanılmıştır. Araştırmada veri toplama aracıolarak Kaya ve Doğan tarafından geliştirilen, 13 madde ve 4 boyuttan oluşan `ÖğrenciSorumluluk Ölçeği` kullanılmıştır.Araştırma bulgularına göre, öğrencilerin sorumluluk türlerine yönelik puanortalamalarının sıralaması yüksekten düşüğe doğru; okula katılım, farkındalık, dersekatılım ve ödev bilinci şeklindedir. Öğrencilerin uzaktan eğitim sürecinde sınıf düzeyiaçısından sorumlulukları incelendiğinde okula katılım, ödev bilinci ve farkındalıkfaktörlerine ilişkin anlamlı bir farklılaşma olmadığı, derse katılım faktöründe anlamlı birfarklılık olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Öğrencilerin uzaktan eğitim sürecinde yaşlara göresorumlulukları incelendiğinde derse katılım, okula katılım, ödev bilinci ve farkındalıkfaktörlerine ilişkin anlamlı bir farklılık olmadığı belirlenmiştir. Öğrencilerin uzaktaneğitim sürecinde cinsiyet açısından sorumlulukları incelendiğinde okula katılım faktörüneilişkin anlamlı bir farklılık olmadığı, derse katılım, ödev bilinci ve farkındalık faktörlerineilişkin anlamlı bir farklılaşma olduğu belirlenmiştir. Öğrencilerin uzaktan eğitim sürecindeeğitim görülen alan açısından sorumlulukları incelendiğinde derse katılım, okula katılım veödev bilinci faktörlerinde anlamlı bir farklılık olmadığı, farkındalık faktörüne ilişkinanlamlı bir farklılık olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Öğrencilerin uzaktan eğitim sürecindeevde bulunan öğrenci sayısına göre sorumlulukları incelendiğinde derse katılım, ödevbilinci ve farkındalık faktörlerinde anlamlı bir farklılık olmadığı, okula katılım faktörüneilişkin anlamlı bir farklılık olduğu sonucuna ulaşılmıştır.Araştırma sonunda bulgular doğrultusunda bazı öneriler geliştirilmiştir. Buna göre,öğrenci sorumluluğunu arttırmaya ilişkin kulüp ve bireysel çalışma faaliyetleriplanlanabilir, farklı şehirlerde farklı demografik değişkenlere göre farklı sınıf düzeyindekiöğrencilere yönelik çalışmalar yapılabilir.

People are born in a social structure and continue their lives in interaction withother people around them. This interaction continues as long as human beings exist, andthis interaction is the product of a social structure. An individual must be socialized inorder to survive in society. In the social structure, there are duties, attitudes and behaviorsthat the individual is responsible for.Of the individual; They have responsibilities towards themselves, their family,friends, neighbors, teachers, people around them, plants, animals and nature. Thefulfillment of these responsibilities will be ensured primarily by the awareness of theindividual's responsibilities. The individual who is aware of his responsibilities will makean effort to fulfill his responsibilities. Responsibility has an important place in the societywhere people live collectively. Parents in the family and teachers in the school want theirchildren to be responsible individuals and they work hard to bring responsibility to theirchildren. Because in the communities where responsible individuals grow up, as a result ofthe reflection of concepts such as respect, love, tolerance, happiness and honesty,individual and social peace, which is important for individuals and societies, is ensured..In this study, it was examined whether the level of responsibility of 11th and 12thgrade students studying at secondary education level differs according to the variables ofgender, age, class level, area of education and the number of students in the house. Theuniverse of the research consists of students studying in high schools in the Sivas citycenter, in the 2020-2021 Academic Year. The research sample consists of students selectedamong the students attending those schools. The descriptive model was used in the study inwhich the quantitative research design was adopted. In order to determine theresponsibility levels of the students, the `Student Responsibility Scale` consisting of 13items and 4 factors developed by Kaya and Doğan was used.According to the research findings, the ranking of the average scores of the studentsfor the types of responsibility is from high to low; school participation, achievementawareness, class participation and homework awareness. When the responsibilities of thestudents in terms of class level in the distance education process were examined, it wasconcluded that there was no significant difference in the factors of school participation,homework awareness and achievement awareness, and that there was a significant difference in the factor of participation in the lesson. When the responsibilities of thestudents in the distance education process were examined, it was determined that there wasno significant difference in the factors of participation in the course, participation in theschool, homework awareness and achievement awareness. When the responsibilities of thestudents in terms of gender in the distance education process were examined, it wasdetermined that there was no significant difference in the factor of school participation, butthere was a significant difference in the factors of participation in the course, homeworkawareness and success awareness. When the responsibilities of the students in terms of thefield of education in the distance education process were examined, it was concluded thatthere was no significant difference in the factors of participation in the course, participationin the school and homework awareness, but there was a significant difference in thesuccess awareness factor. When the responsibilities of the students according to thenumber of students at home during the distance education process were examined, it wasconcluded that there was no significant difference in the factors of attendance, homeworkawareness and achievement awareness, but there was a significant difference in the factorof school participation.As for the suggestions developed depending on the findings of the research; Cluband individual study activities can be planned to increase student responsibility, studies canbe carried out for students at different grades according to different demographic variablesin different cities.