Öğrencilerin basamak değeri kavramı anlayışlarına ilişkin öğretmen bilgisinin incelenmesi

Abstract

Öğretmen bilgisinin önemli boyutlarından biri öğrenciyi tanıma bilgisidir. Öğrenciyi tanıma bilgisi öğrencinin konu veya kavram ile ilgili öğrenme zorluklarını içine almaktadır. Bu çalışmada ilk ve ortaokul matematiğinde önemli bir yeri olan basamak değeri kavramı özelinde sınıf ve matematik öğretmenlerinin öğrenciyi tanıma bilgilerinin niteliklerine odaklanılmıştır. Araştırmanın amacı, öğrencilerin basamak değeri kavramı ile ilgili yaşadıkları zorluklara ve bu zorlukların giderilmesine yönelik öğretmenlerin bilgilerinin niteliklerini incelemektir. Çalışmanın katılımcıları devlet okullarında görev yapan 11 sınıf öğretmeni ve 8 matematik öğretmeni olmak üzere toplam 19 öğretmenden oluşmaktadır. Bu araştırmada veri toplama aracı olarak 7 adet senaryo tipi mülakat sorusu kullanılmıştır. Mülakat verilerinin analizi için ise `betimsel analiz` ve `içerik analizi` yöntemleri tercih edilmiştir. Araştırmanın ilk problemine ilişkin veriler analiz edilirken her bir senaryoda öğretmenlerin öğrenci zorluklarına yönelik teşhisleri kategorilere ayrılmış ve bu kategorileri yansıtan söylemlerinden kesitlere yer verilmiştir. İkinci probleme ilişkin verilerin analizinde ise 4 farklı kategori oluşturularak öğretmenlerin bu zorluklara yönelik çözüm önerileri analiz edilmiştir. Bu araştırmanın ilk problemine ait en önemli sonuçlardan biri, hem sınıf hem de matematik öğretmenlerinin öğrencilerin yaşadıkları zorlukları çoğu zaman doğru bir şekilde teşhis edebildikleridir. Öğretmenler genel olarak yaşanan zorlukları öğrencilerin ondalık gösterimlerde virgülün anlamını bilmemesi veya önemsememesine bağlamış, ayrıca öğrencilerin sayılarda basamak ve basamak değeri konusunda bilgi eksikliklerinin olduğunu ifade etmişlerdir. Araştırmanın ikinci problemine ilişkin elde edilen sonuçlar uygulanan senaryolar bağlamında farklılaşsa da, genel olarak öğretmenlerin öğrencilere hatayı fark ettirme ile hatalarını doğrudan gösterme yaklaşımlarını kullandıkları, yine kavram ile ilgili farklı örnekler sunarak anlamayı kolaylaştırabildikleri ortaya çıkmıştır. Araştırmada ortaya çıkan diğer dikkat çekici bir sonuç ise, öğretmenlerin öğrenci anlamasını teşhis ederken daha farklı ve özgün düşüncelere sahip oldukları, çözüm önerilerinde ise yeterince üretken olamadıklarıdır.

One of the important dimensions of teacher knowledge is the knowledge of knowing the student. Knowing the student includes learning difficulties related to the subject or concept of the student. In this study, the focus is on the qualifications of classroom and mathematics teachers' knowledge of knowing students, in particular the concept of place value, which has an important place in primary and secondary school mathematics The aim of the research is to examine teachers' knowledge about the students' difficulties with the concept of place value and how teachers are adequate to overcome these difficulties. The participants of the study consisted of a total of 19 teachers, including 11 classroom teachers and 8 mathematics teachers, working in public schools. In this research, 7 scenario type interview questions were used as data collection tool. For the analysis of the interview data, `descriptive analysis` and `content analysis` methods were preferred. While analyzing the data related to the first problem of the research, in each scenario, the diagnoses of teachers regarding student difficulties were categorized and sections from their discourses reflecting these categories were included. In the analysis of the data related to the second problem, 4 different categories were created and the solution suggestions of the teachers for these difficulties were analyzed. One of the most important results of the first problem of this research is that both classroom and mathematics teachers can accurately diagnose the difficulties experienced by students most of the time. The teachers attributed the difficulties experienced in general to the fact that the students did not know or care about the meaning of the comma in decimal notation, and also stated that the students lacked knowledge about the place and place value in numbers. Although the results obtained for the second problem of the research differ in the context of the scenarios applied, it has been revealed that in general, teachers use the approaches of making students realize the mistake and show their mistakes directly, and they can facilitate understanding by presenting different examples about the concept. Another remarkable result of the research is that teachers have different and original thoughts when diagnosing student understanding, but they are not productive enough in suggesting solutions.