Ortaokul sosyal bilgiler derslerinde doğal afetlerin hareketli infografikler ile öğretiminin öğrenci başarısına ve dersin tutumuna etkisi

Abstract

Bu araştırmanın amacı ortaokul 5. sınıf Sosyal bilgiler dersinde ` İnsanlar, Yerler ve Çevreler` öğrenme alanı `Yaşadığı çevredeki afetlerin ve çevre sorunlarının oluşum nedenlerini sorgular.` ve `Doğal afetlerin toplum hayatı üzerine etkilerini örneklerle açıklar.` kazanımlarının öğretiminde hareketli infografik kullanımının öğrencilerin akademik başarısına ve derse olan tutumlarına bir etkisinin olup olamadığını araştırmaktır.Bu araştırma nicel araştırma yöntemlerinden geçerlilik güvenilirliği yüksek olması ve değişkenin sonuca etkilerinin gözlenebilmesi nedeni ile deneysel desen ile hazırlanmıştır. Ortaokul 5. sınıf seviyesinde öğrenim gören öğrencilerden deney ve kontrol olmak üzere iki ayrı grup oluşturulmuştur. Rastgele seçilen gruplardan deney grubuna doğal afetler hareketli infografikler kullanılarak yapılan ders etkinlikleri ile işlenirken, yine aynı konu kontrol grubuna programa dayalı olarak geleneksel yöntemlerle işlenilen derslerin sonuçları arasındaki fark incelenmeye çalışılmıştır.Uygulama öncesinde ölçme araçları belirlenmiştir. Ölçme aracı olarak Sosyal bilgiler dersi amaç, hedef ve davranışlarına uygun olarak Uzunyol (2013) tarafından geliştirilen ölçme aracından istifade edilmiştir. Bu doğrultuda çalışmanın kapsamı gereği uzman görüşleri alınarak kapsamı ve içeriği genişletilmiştir. Ölçme aracı bilgi düzeyini ölçmeye yönelik 40 adet doğru-yanlış testinden oluşmaktadır. Ayrıca Sosyal bilgiler dersine karşı tutumlarını ölçmek amacı ile Demir ve Akengin (2013) tarafından geliştirilen `Sosyal Bilgiler Dersi Tutum Ölçeği` uygulanmıştır.Araştırmanın evrenini 2020-2021 eğitim öğretim yılında Sivas İlinde ortaokul 5. Sınıf seviyesinde öğrenim gören öğrenciler oluştururken, araştırmanın örneklemini, Sivas İli içerisinde rahatlıkla uygulama yapabileceğimiz devlet okullarından seçilmiştir. Grupların belirlenmesinde rastgele örnekleme yöntemi kullanılarak deney ve kontrol grubu oluşturulmuştur. Deney ve kontrol gruplarında toplam 120 öğrenci uygulamaya dahil edilmiştir. Uygulama öncesinde deney ve kontrol gruplarına başarı ve tutum ölçeği ön test olarak uygulanmış ve elde edilen sonuçlar arasında istatiksel olarak anlamlı bir farklılık bulunamamıştır. Çalışma sonunda deney ve kontrol gruplarına başarı ve tutum ölçeği son test olarak uygulanmış ve elde edilen bulguların analizlerinde; deney grubunda yer alan öğrencilerin son-test başarı puanları ile kontrol grubunda yer alan öğrencilerin son-test başarı puanları arasında (z= -6,747; p<,05) deney grubu lehine anlamlı bir farklılık olduğu tespit edilmiştir; ayrıca araştırmada deney grubunda yer alan öğrencilerin uygulama sonrasındaki derse karşı tutumlarının uygulama öncesine göre (z= -6,66; p<,05) istatiksel olarak anlamlı bir fark olduğu tespit edilmiştir. Kontrol grubunda yer alan öğrencilerin ise derse karşı tutumlarında uygulama sonrasında anlamlı bir fark olmadığı tespit edilmiştir. Araştırmadan elde edilen sonuçlara göre, hareketli infografiklerin Sosyal bilgiler dersinde başta `İnsanlar, Yerler ve Çevreler ` öğrenme alanı olmak üzere diğer ders ve öğrenme alanlarında da eğitim öğretim materyali olarak kullanılması önerilebilir. Sosyal bilgiler öğretmenlerine infografik oluşturma süreci ile ilgili hizmet içi eğitimler verilmesi, derslerin içerisine ünite ya da konu kapsamında infografik oluşturma başlığı ile içerikler eklenmesi önerilebilir.Anahtar Kelimeler: Sosyal bilgiler, hareketli infografik, infografik, doğal afetler, eğitim-öğretim, bilgi teknolojileri.

This research aims to examine whether using animated infographics impacts students' academic success and attitudes, regarding the acquisitions named `Questions the causes of disasters and environmental problems in the environment they live in` and `Explains the effects of natural disasters on society with examples` within the course `People, Places, and Environments` in Social Studies at 5th grade.This research was prepared with an experimental design because of the high validity and reliability of quantitative research methods and to observe the effects of variables on the results. We randomly formed two separate groups, experimental and control, from students at the 5th grade of secondary school. The experimental group was taught natural disasters with course activities using animated infographics. The control group was taught the same subject with traditional methods based on the relevant curriculum. We then tried to examine the differences between the results.Before the experiment, the measuring tools were determined. We used the tool developed by Uzunyol (2013) in accordance with the aims, objectives, and conduct of the social studies course. In this context, we obtained expert opinions for the research, expanding the scope and the content. The measurement tool consists of 40 true or false questions to measure students' knowledge levels. Also, to measure attitudes towards the social studies course, we applied the `Social Studies Attitude Scale,` developed by Demir and Akengin (2013).The universe of the research consisted of all 5th grade students in Sivas in the 2020-2021 academic year. We selected our sample from the public schools in Sivas, where we could easily conduct the research. We used the random sampling method to form the experimental and control groups. 120 students were included in total. Before the experiment, we applied the achievement and attitude scale to both groups as a pre-test and found no statistically significant difference between their results obtained. After the experiment, we applied the achievement and attitude scale again to both groups as a post-test. Analysis of the findings revealed a significant difference between the experimental group and the control group in terms of post-test achievement scores (z=-6,747; p<.05), in favor of the experimental group. Also, the attitudes of the experimental group towards the course changed statistically significantly after the experiment (z=-6.66; p<.05). However, the control group showed no significant change in attitudes towards the course after the experiment.According to our results, we suggest using animated infographics as educational materials in social studies classes, particularly in the course `People, Places, and Environments.` We also suggest giving social studies teachers in-service training on creating infographics and adding course content titled `creating infographics` based on the relevant unit or topic.Keywords: Social studies, animated infographic, infographic, natural disasters, education, information technologies.