Birincil hisse senedi halka arzlarında kısa ve uzun dönemli fiyat performansı ve performans belirleyicileri: (Borsa İstanbul 1993-2020)

Abstract

Türkiye'de 1993-2020 döneminde yapılan ve inceleme kapsamına alınan hisse senedi ilk halka arzlarında, ilk gün toplam 1,282,767,058.- US dolar masada bırakılan para vardır. İlk halka arzlar dünyada da geçerli bir fenomen olan, ilk gün düşük fiyatlandırma fenomeniyle düşük fiyatlanmış ve Türkiye'de 1993-2020 döneminde yatırımcısına ortalama %6,74 oranında aşırı getiri sağlamıştır. İlk gün aşırı getiri, yapılan tüm gruplamalarda pozitif olarak bulunmuştur. Sektörel, dönemsel, büyüklük, yöntem vb. değişkenlere göre düzeyi değişmekle birlikte ilk gün ortalama aşırı getiri hep pozitiftir. Uzun dönemde, 36 ayda ise satın al ve tut yöntemine göre ilk halka arzlar yatırımcısına aynı dönemdeki endeks getirisinden ortalama %47,27 oranında daha kötü performansla kaybettirmiştir. Bu da dünya uygulamalarına paraleldir. Uzun dönemde ilk halka arz hisse performansları, yapılan gruplamalarda ciddi farklılıklar taşımakta, zaman zaman endeksin üstünde getiriye dahi dönebilmektedir. Ancak sonuç olarak kısa dönem düşük fiyatlama, uzun dönem ise düşük performans ortalama verilerle ülkemizde de geçerlidir. İlk halka arzların kısa ve uzun dönemli performanslarını etkileyen değişkenlerin saptanmasına yönelik çalışma ise kısa dönemde anlamlı sonuç vermemiştir. Türkiye'de ilk halka arzlarda neden ilk gün düşük fiyatlandırma vardır sorusunun yanıtı tezde kullanılan modelle ampirik olarak verilememiştir. Buna karşın uzun dönem fiyat performansını etkileyen değişkenler, hissenin ilk gün getirisi, uzun dönem endeks getirisi, aynı hissenin daha önceki dönemdeki getirileri, halka açılma oranı vb. olarak saptanabilmiştir.

A total of 1,282,767,058. - US dollars were left on the table in the first public offerings made in Turkey in the 1993-2020 period and included in the scope of the thesis. Initial public offerings were underpriced with the phenomenon of underpricing on the first day, which is also a valid phenomenon in the world. These offerings provided an average of 6.74% abnormal return to its investors in Turkey's 1993-2020 period. The abnormal/(excess) return on the first day was found to be positive in all groupings such as sectoral, periodical, size, method, etc. Although the level varies according to the variables, the average abnormal return on the first day is always positive. In the long run, in 36 months, according to the buy-and-hold method, initial public offerings made the investor lose an average of 47.27% worse performance than the index return in the same period. These empirical findings are in line with the literature. In the long term, the performance of the initial public offering shares differs significantly in the groupings made and may even return above the index from time to time. However, as a result, short-term low pricing and long-term low performance are also valid in our country. The study to determine the variables affecting the short and long-term performances of initial public offerings did not yield significant results in the short term. The answer to the question of why there is low pricing on the first day in initial public offerings in Turkey cannot be given with the empirical model developed in this dissertation. On the other hand, the variables affecting the long-term price performance are the first day return of the stock, the long-term index return, the returns of the same stock in the previous period, the public offering rate, etc. could be detected.