Halkla ilişkilerde mükemmellik kuramı çerçevesinde Türkiye'deki üniversitelerin halkla ilişkiler birimlerine yönelik bir araştırma

Abstract

Tezin konusu Grunig'in `Halkla İlişkilerde Mükemmellik Kuramı` kuramı bağlamında Türkiye'deki devlet ve vakıf üniversitelerinde mükemmellik kriterlerinin uygulanıp uygulanmadığı ve mükemmellik kriterlerinin icra edilmesinde devlet ve vakıf üniversiteleri arasındaki farklılıkların tespit edilmesidir. Araştırmanın problemi, `Mükemmelleşen üniversitelerin başarılarını artırmak için mükemmel halkla ilişkiler kriterlerinin uygulanmasında Türkiye'deki devlet ve vakıf üniversiteleri arasında fark bulunmakta mıdır?` sorunsalıdır. Çalışmanın evreni Türkiye'deki bütün üniversiteler, örneklemi ise ODTÜ'nün URAP raporunda 2019'da yer alan en başarılı 20 devlet üniversitesi ve 15 vakıf üniversitesidir. Araştırmanın uygulama alanı örneklemde yer alan üniversitelerin Basın Halkla İlişkiler Birim yöneticileri ile sınırlıdır, yöntemi anket çalışması ve yarı yapılandırılmış görüşmenin bir arada kullanıldığı eş zamanlı nitel ve nicel karma yöntemler desenidir. Nicel ve nitel araştırma verilerinin analizi sonucunda mükemmel halkla ilişkiler kriterlerinin Türkiye'deki devlet ve vakıf üniversitelerinde uygulanması hususunda fark ortaya çıkmadığı, üniversitelerin mükemmel halkla ilişkiler ögelerini uyguladığı, devlet ve vakıf üniversiteleri arasında mükemmellik kriterlerine uyum oranı arasında farklılık bulunmadığı tespit edilmiştir. Araştırmanın mükemmellik kriterlerine uyum sağlamayan verilerine göre Türkiye'deki devlet ve vakıf üniversitelerinin tanıtım odaklı halka ilişkiler çalışmaları yaptığı, kadın halkla ilişkiler birim yöneticisi ve çalışanlarının toplumsal cinsiyet ayrımcılığına maruz kalmadığı, üst yönetimin halkla ilişkilere verdiği değer kadar halkla ilişkiler biriminin yetkili ve etkili olması, halkla ilişkiler yöneticisinin uzmanlık alanına göre birimi yönetme ve yapılandırma konusunda vizyona sahip olduğu ve vakıf üniversitelerinin halkla ilişkilere `eğitim pazarlaması` penceresinden baktığı ortaya konulmuştur.

The basic subject of this dissertation is to determine whether state and foundation universities in Turkey comply with the criteria of excellence and to confirm their application differences in the context of Grunig's `The Excellence Theory in Public Relations`. The research question of this study is: `Is there a difference between state and foundation universities in Turkey in the application of excellence criteria in public relations to increase the success of perfecting universities?` While the universe of the study consists all the universities in Turkey, the sample consists the most successfull 20 state and 15 foundation universities included in the 2009 URAP report of METU. The field of the application of the research is limited to the heads of Unit of Press Public Relations of the universities mentioned in sample, its method is a pattern of simultaneous qualitative and quantitive mixed methods design in which survey study and semi-structured interview are used together. As the result of the analysis of qualitative and quantitive research data, this study found that there is no difference in the application of excellence public relations criteria in state and foundation universities in Turkey, universities use excellence public relations elements, and there is no difference in the rate of compliance with the excellence criteria between state and foundation universities. According to the research data that does not fit the criteria of excellence, this study demonstrated that state and foundation universities in Turkey make public relations works focused on promotion, female managers and employees of public relations units are not exposed to gender discrimination, the unit of public relations is competent and efficient as much as the value given by executives, the head of public relations has a vision of managing and structuring according to his/her field of expertise, and foundation universities have a view of `educational marketing` in public relations.