Geç Miyosen Dönem Anadolu Suidlerinin Paleontolojik Analizi

Abstract

Çok sayıda Geç Miyosen lokalitesine sahip olan Anadolu, suid üyeleri için oldukça kritik bir bölgedir. Taksonomik durumu uzun süredir tartışmalı görünen bu grubun üyeleri adına, Anadolu lokalitelerinin oldukça önemli olduğu bilinmektedir. Bu bağlamda, bu tez çalışması suid üyelerinin Geç Miyosen temsilcilerinin taksonomik, biyostratigrafik ve biyocoğrafik verilerinin detaylı analizlerine odaklanmıştır. Yapılan sistematik paleontoloji çalışmaları ile Anadolu'nun Geç Miyosen fosil suidlerinin tanımlamaları yapılmıştır. Bu materyaller Anadolu'nun Vallesiyen ve Turoliyen'i adına oldukça önemli ipuçlarını açığa çıkarırken, Suinae alt ailesinin de sistematik problemlerine çözümler sunmuştur.Geç Miyosen suid literatürü izole dişler, çene buluntuları ve kafataslarına odaklanmışken; bu tez çalışmasında astragalus, metacarpal, metatarsal, proximal-medial-distal phalanx buluntuları da tanımlamalara dâhil edilmiş ve literatüre kazandırılmıştır. Tanımlanan Geç Miyosen Anadolu suid üyeleri Hippopotamodon sivalense, H.antiquus, H.major, H.erymanthius ve Propotamochoerus sp. olmuştur. Materyaller arasında bir de Miyosen'den sonraki dönem olan Pliyosen'e tarihlenen bir lokaliteden ise Sus arvernensis türü tanımlanmıştır (Daha önce başka bir çalışmacı tarafından Geç Miyosen yaşlı H.erymanthius olarak tanımlandığı için dâhil edilmiştir). Tezde tanımlanan bu türlere ait fosil materyalleri 27 farklı Geç Miyosen Anadolu lokalitesinden ele geçmiş olan 65 suid buluntusu oluşturmuştur.Anadolu'nun Vallesiyen suid buluntuları H.sivalense, H.antiquus ve Propotamochoerus sp. olmuştur. Anadolu'nun Turoliyen suidleri ise H.major ve H.erymanthius olarak tanımlanmıştır. Birbirleri ile morfolojik yakınlığa sahip bu üyelerin tüm benzerlik ve farklılıkları saptanmış ve sistematik çalışmada detayları ile aktarılmıştır. Sistematik çalışmalara metrik çalışmalar da eklenerek kapsamlı bir suid analizi yapılmıştır.Miyosen'den sonra bu üyelerin görülmedikleri ve bu habitatları Sus genusunun doldurmaya başladığı da tez çalışmasında anlaşılmıştır.Suid ve insanımsı üyelerinin birlikte ele geçtiği Avrasya lokaliteleri, Anadolu'dan hem Vallesiyen hem de Turoliyen'e tarihlenen daha fazla primat takımı üyesinin ele geçmesinin muhtemel olduğuna işaret etmektedir.Hippopotamodon ve Propotamochoerus üyeleri Anadolu Vallesiyen'inin daha kapalı, ılıman ortamlara; Turoliyen'inin ise kapalı ve açık alanların bir arada olduğu daha mozayik ekolojik ortamlara sahip olduğu sonucunu göstermiştir.Anahtar Kelimeler: Anadolu, Suid, Vallesiyen, Turoliyen

Anatolia, which has many Late Miocene localities, is a very critical region for suid members. It is known that Anatolian localities are very important for the members of this group whose taxonomic status has long been controversial. In this context, the thesis study has focused on the detailed analyzes of taxonomic, biostratigraphic and biogeographical datas of Late Miocene representatives of suid members. With the systematic paleontology studies, the Late Miocene fossil suids of Anatolia have been described. While these materials reveal very important clues for the Vallesian and Turolian of Anatolia, they have also offered solutions to the systematic problems of the Suinae subfamily.While the Late Miocene suid literature focuses on isolated teeth, mandibula-maxilla and skulls, in this thesis, astragalus, metacarpal, metatarsal, proximal-medial-distal phalanx materials have also been included in the descriptions and have been brought to the existing literature. The identified Late Miocene Anatolian suid members are Hippopotamodon sivalense, H.antiquus, H.major, H.erymanthius and Propotamochoerus sp. Among the materials, the Sus arvernensis species has been identified from a locality dated to the Pliocene which is the period after Miocene (It has been included since it was previously attributed as Late Miocene H.erymanthius by another researcher). Fossil materials of these species described in the thesis have consisted of 65 suid finds from 27 different Late Miocene Anatolian localities.The Anatolian Vallesian suid specimens are H.sivalense, H.antiquus and Propotamochoerus sp. The Turolian suids of Anatolia have been described as H. major and H. erymanthius. All the similarities and differences of these members which have morphological affinities with each other have been determined and explained in detail in a systematic study. A comprehensive suid analysis has been made by adding metric studies to systematic studies. It has also been understood in the thesis study that these members have not been seen after the Miocene and that the Sus genus have started to fill these habitats.The Eurasian localities where Suid and Hominid members were found together indicate that more Primate members of both Vallesian and Turolian periods are likely to be found from Anatolia. The members of Hippopotamodon and Propotamochoerus reveal that not only the Anatolian Vallesian has more closed and mild environment, but also the Turolian has more forest-savanna mosaic ecological environments.Keywords: Anatolia, Suid, Vallesian, Turolian