Sivil hava yolu ile yolcu taşıma sözleşmeleri ve tüketici hukuku ilişkisi

Abstract

Bu çalışmanın amacı, sivil hava yolu ile yolcu taşıma sözleşmelerinin bir tüketici işlemi olarak değerlendirilmesidir. Bir işlemin tüketici işlemi olması 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun anlamında bir tarafının tüketici diğerinin ise satıcı ya da sağlayıcı olarak değerlendirilmesi ve aralarındaki hukuki işlemin konusunu oluşturan edimin de yine bu Kanun kapsamında mal ya da hizmet niteliğini haiz olması ile mümkündür. Bu çalışmada, sivil havacılık tarihi, sivil havacılık hukuku bakımından uygulama alanı bulan mevzuat, sivil hava yolu ile yolcu taşıma sözleşmeleri, bu sözleşmelerin tarafları, unsurları ve hukuki niteliği incelenerek sözleşmenin bir tüketici işlemini oluşturması ve bu durumda tarafların havacılık mevzuatı yanında TKHK'den doğan hak ve yükümlülükleri değerlendirilmiştir. Bu değerlendirmeler yapılırken tüketici mahkemelerinin, sivil hava yolu ile yolcu taşıma sözleşmelerinden kaynaklanan uyuşmazlıkların çözümünde havacılık mevzuatını uygulamalarının gerekliliği vurgulanmıştır. Sivil havacılık hukuku ve tüketici hukuku disiplinleri açıklanarak bu iki disiplinin cevap vermeye çalıştığı ortak problemler incelenmiştir. Çalışmamızda COVID- 19 salgını nedeniyle havacılık sektöründe alınan önlemlere ve bu önlemlerin sivil hava yolu ile yolcu taşıma sözleşmelerine etkilerine değinilerek güncel sorunlara da cevap verilmeye çalışılmıştır.

This study aims to evaluate passenger transportation contracts through civil airlines as a consumer transaction. Consumer transaction has three elements. One of the parties to the consumer transaction must be the consumer and, the other party must be the seller. The first element is about the consumer. According to Consumer Protection, Law No: 6502, a consumer is a person who moves without a commercial or professional purpose. The second element is about the other party of the contract, who is the seller or supplier. Unlike the consumer, the seller or supplier must have a commercial or professional purpose. The last element is about the performance. The fact that the performance that constitutes the subject of the legal transaction between consumer and seller or supplier also must be considered as a good or service within the scope of this Law No: 6502. In this study, the parties, the legal nature and elements of the passenger transportation contracts through civil airlines is examined, and the fact that this contract constitutes a consumer transaction and, in this case, the rights and obligations of the parties arising from the Law No 6502 are evaluated besides the aviation legislation. In addition to these evaluations, it is stated that consumer courts should apply aviation legislation. The common problems -which civil aviation law and consumer law disciplines try to answer- are examined by explaining these two disciplines. In order to respond to the current problems caused by the worldwide pandemic, this study also tries to address the measures taken in the aviation sector due to the COVID- 19 outbreak and the effects of these measures on the passenger transportation contracts through civil airlines.