Peyami Safa'nın romanlarında kötülük olgusu

Abstract

Bu tez çalışmasındaki temel amaç, farklı disiplinlerde tartışılan kötülük olgusunu Peyami Safa'nın romanlarında incelemektir.Çalışma; `Giriş`, `Sonuç` ve `Kaynakça` haricinde üç ana bölümden oluşmuştur. Çalışmanın çerçevesinin çizildiği `Kötülük` isimli ilk bölümde kötülük ve kötülükle ilişkili kavramlar `Felsefede Kötülük`, `Dinde Kötülük` ve `Psikolojide Kötülük` başlıkları altında irdelenmiştir.Çalışmanın Peyami Safa ile ilgili temellerin atıldığı `Peyami Safa'nın Hayatı ve Edebi Kişiliği` isimli ikinci bölümde; sanatçının hayatı, edebi şahsiyeti ve romanlarına yönelik bilgiler verilerek yaşadığı döneme ilişkin önemli bilgiler sunulmuştur.Çalışmanın temelini oluşturan Peyami Safa'nın romanları, `İnceleme` başlığını taşıyan üçüncü bölümde; kötülük olgusu etrafında değerlendirilmiştir. `Şahıslar Kadrosunun Kötülük Açısından Değerlendirilmesi` isimli ilk başlıkta; kötülük olgusu kahramanlar ve kahramanların birbirleri ile ilişkileri iyi ve karşıt güçler üzerinden kronolojik bir sırayla irdelenmiştir. Böylelikle kahramanların kötülüğe kazandırdıkları aktif rol sunulmuştur.Çalışmanın ikinci başlığı `Bireysel olarak Kötülüğün Kökenleri` altında kötülük; `Arzu`, `Beden`, `Madde`, `İrade` alt başlıklarıyla incelenmiştir. Bunun akabinde `Toplumsal Olarak Kötülüğün Kökenleri` başlığında ise toplumsal sınırlar ve bu sınırlara ait değer yargıları çerçevesinde meydana gelen kötülükler; `Medeniyet Krizi ve Kültürel Çatışmalar`, `Savaş`, `Aile Yoksunluğu` ve `Evlilik ve Sadakatsizlik` isimli alt başlıklar üzerinden irdelenmiştir. Ardından bireysel ve toplumsal değişimler ile birlikte meydana gelen ahlaki, sosyal ve psikolojik kötülük; `Kötülüğün Sonuçları ve Ceza` başlığı altında `Ölüm` ve `Hastalık` alt başlıkları etrafında incelenmiştir. Daha sonra `Kötülüğün Mekân Üzerinden Kurgulanışı` başlığıyla mekânlar ve kahramanların ilişkisi kötülük olgusu etrafında irdelenmiş ve çalışma tamamlanmıştır.

The main objective of this thesis is to examine the phenomenon of evil discussed in different disciplines in Peyami Safa's novels. The study consists of three main chapters, except the `Introduction`, `Conclusion` and `References`. In the first chapter named `The Evil`, in which the framework of the study is drawn, the evil and the concepts related to the evil are examined under the titles of `The Evil in Philosophy`, `The Evil in Religion` and `The Evil in Psychology`.The second part of the study, named `Life and Literary Personality of Peyami Safa`, where the foundations of Peyami Safa were laid; important information about the period in which he lived is presented by giving information about his life, literary personality and novels.Peyami Safa's novels, which form the basis of the study, are examined through the phenomenon of the evil in the third chapter titled `Review`. Under the first title `Examination of the People in Terms of the Evil`; the phenomenon of evil is examined in a chronological order through the characters and their relations with each other through good and opposing forces. Thus, the active role that the characters bring to evil is presented.Under the second title of the study, `The Roots of the Individual Evil`, the evil is explained under the subheadings of `Desire`, `Body`, `Matter`, `Will`. Subsequently, under the title of `The Origins of the Social Evil`, the evil that occur within the framework of social boundaries and the value judgments of these boundaries are examined through subheadings; `Civilization Crisis and Cultural Conflicts`, `War`, `Family Deprivation` and `Marriage and Infidelity`. Later, the moral, social and psychological evil that occur with individual and social changes are examined under the subheadings of `Death` and `Illness`, under the title of `Consequences of Evil and Punishment`. Finally, under the title of `Evil's Constructing Through Space`, the relation between venues and characters is examined around the phenomenon of the evil.