Kalp kapak ameliyatı uygulanan hastalarda bireysel danışmanlığın antikoagülan tedaviye uyum, öz-etkililik düzeyi ve yaşam kalitesine etkisinin incelenmesi

Abstract

Bu çalışmanın amacı kalp kapak ameliyatı uygulanan hastalarda bireysel danışmanlığın antikoagülan tedaviye uyum, öz-etkililik düzeyi ve yaşam kalitesine etkisini incelemekti. Araştırma iki aşamalı bir çalışma olup, birinci aşama niteliksel; ikinci aşama yarı deneysel tipteydir. Birinci aşamada kalp kapak ameliyatı yapılan ve taburculuk sonrası en az üç ay geçen 12 hasta araştırma örneklemini oluşturmuştur. Hastalar ile yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılarak derinlemesine görüşmeler yapılmıştır. Hasta ifadeleri içerik analizi yapılarak temalara ayrılmıştır. İkinci aşamada ise kalp kapak ameliyatı planlanan ve mekanik kapak protezi takılan 60 hasta (kontrol grubu n=30; girişim grubu n=30) örneklemi oluşturmuştur. Veriler, taburculuktan önce ve ameliyattan üç ay sonra Yaşam Kalitesi Ölçeği, Antikoagülan Tedaviye Uyum Ölçeği, Etkililik Beklenti Ölçeği ile toplanmıştır. Birinci aşamada yapılan içerik analizi sonucu dört ana tema belirlendi: zorluklar, kolaylaştırıcılar, bağımlılık ve yan etkiler. Uzun yıllardır varfarin kullanan hastalar sorunlar yaşamaktaydı ve varfarin kullanımı ile ilgili bilgi eksikliği mevcuttu. Araştırmanın ikinci aşamasında danışöanlık alma durumuna göre yaşam kalitesi puanları arasında fark yokken; etkililik beklenti ölçeği alt boyutlarında taburculuk öncesi ve ameliyat sonrası üçüncü ayda anlamlı fark saptandı (p<0.05). Danışmanlık alan girişim grubunun ameliyat sonrası üçüncü aydaki antikoagülan tedavi ölçeği puan ortalamaları anlamlı olarak yüksekti. Araştırmamızda kalp kapak protezi uygulanan hastaların ameliyat sonrası varfarin ile ilgili yaşadıkları deneyimler ortaya kondu. Hastaların ameliyat sonrası izlemlerinin öz-etkililik düzeylerini ve tedaviye uyumlarını yükselttiği görülmektedir. Bu nedenle hastalara özgü bireyselleştirilmiş eğitimler verilmesi, eğitimlerin tekrarlanması ve hasta özelliklerinin göz önüne alınarak içeriklerin farklılaştırılması önerilmektedir.

We aimed to examine the effect of individual counseling on adherence to anticoagulant therapy, self-efficacy and quality of life in patients who underwent heart valve surgery. It was a two-stage study. The first stage is qualitative; in the second stage is semi-experimental. Twelve patients who underwent heart valve surgery in the first stage and at least three months after discharge constituted the study sample. In-depth interviews were conducted with the patients using a semi-structured interview form. The patient statements were divided into themes by content analysis. In the second stage, 60 patients (control group n=30; intervention group n=30), who were scheduled for heart valve surgery and had mechanical valve prosthesis, constituted the sample. Data were collected using the Quality of Life Scale, the Anticoagulant Treatment Compliance Scale, and the Self-efficacy Expectancy Scale before discharge and three months after surgery. Content analysis performed in the first stage, four main themes were determined: difficulties, facilitators, addiction and side effects. Even patients using warfarin for many years had different problems and there was a lack of information on warfarin use. In the second stage, there was no difference between the sub-dimensions of the quality of life scale before discharge according to the counseling status of the patients. It was determined that the mean scores of the patients who received counseling were significantly higher both before discharge and at the third postoperative month in the subscales of the expectation of self-efficacy scale (p<0,05). Anticoagulant treatment adherence scores was significantly higher in the intervention group. It was observed that the postoperative follow-up of the patients increases the level of self-efficacy and treatment adherence. It is recommended to provide individualized trainings specific to patients before heart valve prostheses, to repeat the trainings and to differentiate the contents by considering the characteristics of the patient.