Böbrek nakli alıcılarında nakil sonrası ilk iki yılda kilo alımı ve etkileyen faktörlerin incelenmesi

Abstract

Bu araştırma böbrek nakli alıcılarında nakil sonrası ilk iki yılda kilo alımı ve kilo alımını etkileyen faktörleri incelemek amacıyla yapılmıştır.Bu araştırma tanımlayıcı ve geriye dönük bir araştırmadır. Bu araştırma iki üniversite hastanesinde böbrek nakli sonrası ilk iki yılda takipleri düzenli yapılan böbrek nakli alıcıları ile (n= 139) gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın verileri Ekim 2019- Nisan 2020 tarihleri arasında toplanmıştır. Veriler sosyodemografik ve klinik özellikler formu, Genel Öz-yeterlilik Ölçeği kullanılarak elde edilmiştir. Hastaların 3. ay, 6. ay, 12. ay ve 24. ay kilo ve BKİ değerleri değerlendirilmeye alınmıştır. Hastaların ilk poliklinik kontrollerindeki kilo değerleri ile 24. ay kilo değerleri dikkate alınarak fark kilo ve fark Beden Kütle İndeksi (BKİ) değerleri hesaplanmıştır. Verilerin analizinde tekrarlı ölçümlerde varyans analizi, linear regresyon ve multiple linear regresyon analizi kullanılmıştır.Hastaların yaş ortalaması 46.32±12.39 olarak bulunmuştur. Alıcıların fark kilo ortalaması 7.07 kg ve fark BKİ ortalaması 2.63 kg/m2 olarak saptanmıştır. Böbrek nakli alıcılarının nakil sonrası ilk iki yılda kilo ve BKİ değerlerinde istatistiksel olarak anlamlı düzeyde artış olduğu bulunmuştur. Yaşın artması ile birlikte kilo alımının azaldığı saptanmıştır. Böbrek nakli alıcılarının kilo ve BKİ artışları ile cinsiyet, kronik hastalık varlığı, verici tipi, steroid dozu ve genel öz-yeterlilik puanı ile arasında anlamlı bir ilişki olmadığı bulunmuştur.Böbrek nakli alıcılarında ilk iki yılda kilo ve BKİ değerlerinde artış olduğu görülmüştür. Genç böbrek nakli alıcılarında kilo artışının daha fazla olduğu bulunmuştur. Bu nedenle tüm böbrek nakli hastaları ve özellikle genç nakil sonrası kilo alımı açısından yakından takibi gerekir. Anahtar sözcük: BKİ, böbrek Nakli, hemşirelik, kilo Alımı, öz-yeterlilik

This study was performed to examine weight gain and affecting factors in kidney transplant recipients in two years after transplantation.The study has a retrospective, descriptive design and included 139 kidney transplant recipients regularly followed by two university hospitals in two years after transplantation. Data were collected with a sociodemographic and clinical features form, The General Self-Efficacy Scale between October 2019 and April 2020. Weight and body mass index (BMI) in the third, sixth, twelfth and twenty-fourth months after transplantation were evaluated. The differences between weight and BMI at the first outpatient clinic visit and weight and BMI in the twenty-fourth month after transplantation were calculated. Obtained data were analyzed with variance analysis, linear regression analysis and multiple regression analysis.The mean age of the patients was 46.32±12.39 years. The mean weight was 7.07 kg and the mean BMI was 2.63 kg/m2. Statistically significant differences were found in weight and BMI in two years after transplantation. As age increased, weight gain decreased. Weight gain and BMI did not have a significant relation with gender, presence of chronic diseases, donor type, steroid dose and the mean general self-efficacy score.The kidney transplant recipients were found to have increases in their weight and BMI in two years after transplantation. Young kidney transplant recipients have higher weight gains. Therefore, kidney transplant recipients, especially young ones should be closely followed in terms of weight gain after transplantation. Key Words: Kidney Transplantation, BMI, Self-Efficacy, Nursing