Cerrahi girişim geçiren hastaların beslenme durumlarının ağrı ve mobilizasyona etkisinin incelenmesi

Abstract

Giriş- Amaç: Cerrahi girişim geçiren hastalarda beslenme yetersizliği ve ağrı komplikasyonlarda artışa, iyileşme sürecinde gecikmeye, hastanede yatış süresinin uzamasına neden olabilmektedir. Ameliyat sonrası etkin ağrı kontrolü ve optimal beslenme erken mobilizasyonu desteklemekte ve iyileşme sürecini hızlandırmaktadır. Ancak günümüzde hala ameliyat öncesi uzun açlık süresi, oral alımın gecikmesi, ağrı kontrolünün yeterli olmaması, geç mobilizasyona ve komplikasyonlara neden olmaktadır. Bu çalışma cerrahi girişim geçiren hastaların beslenme durumlarının ağrı ve mobilizasyona etkisinin incelemesi amacıyla yapılmıştır.Gereç ve Yöntem: Araştırma tanımlayıcı kesitsel türdedir. Araştırma Kütahya Sağlık Bilimleri Üniversitesi (KSBU) Evliya Çelebi Eğitim ve Araştırma Hastanesi Genel Cerrahi Kliniklerinde (Genel Cerrahi Servisi, Göğüs-Kalp Damar Cerrahisi Servisi, Ortopedi Servisi, Beyin Cerrahi Servisi, Üroloji Servisi) 02.01.2020 - 30.11.2020 tarihleri arasında gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın örneklemini cerrahi girişim geçiren ve çalışmaya katılma kriterlerini karşılayan 252 hasta oluşturmuştur. Veriler Package for Social Science version 27.0 (IBM Corp., Armonk, NY, USA) programı ile analiz edilmiştir. Verilerinin analizinde sayı, yüzde dağılımı, Mann Whitney U, Kruskall Wallis, t testi, Pearson ve Spearman korelasyon analizi kullanılmıştır.Bulgular: Hastaların ameliyat öncesi aç kalma süresi ortalaması 8,72±3,18 (saat), ameliyat sonrası aç kalma ortalaması 9,35±9,24 (saat), ameliyat sonrası mobilizasyon zamanı 15,18±9,58 (saat), NRS puan ortalaması 2,23±0,88 olarak belirlendi. Hastaların %34,5'inin beslenme yetersizliği riski olduğu ancak %8,2'inin beslenme desteği aldığı saptandı. Hastaların ameliyat sonrası ortalama ağrı ortalaması 4,77±1,44, ağrıdan kurtulma yüzdesi ortalaması 67,66±14,68 olarak belirlendi. Genel anestezi alan, parenteral yolla beslenen, kusması olan ve Göğüs ve Kalp Damar Cerrahisi (GKDC) Kliniği'nde yatan hastaların NRS puanları istatistiksel olarak anlamlı düzeyde daha yüksekti. Genel anestezi alan, parenteral yolla beslenen, bulantısı-kusması olan ve GKDC ile Beyin Cerrahisi Kliniklerinde bulunan hastaların ortalama ağrı puanları istatistiksel olarak anlamlı düzeyde daha yüksek bulundu. Hastaların NRS puanları ile yaşları, ameliyat öncesi açlık süresi, ameliyat sonrası oral alıma başlama süresi, ilk mobilizasyon zamanı arasında pozitif yönde istatistiksel olarak anlamlı ilişki belirlendi. Hastaların ağrı puanları ile yaş, ameliyat öncesi açlık süresi, ameliyat süresi, ameliyat sonrası oral alım, ilk mobilizasyon zamanı arasında pozitif yönde, istatistiksel olarak anlamlı ilişki belirlendi.Sonuç: Cerrahi kliniklerde hastaların ameliyat öncesi aç kalma ve sonrası oral alıma başlama sürelerinin güncel kanıtlara göre kısaltılması gerektiği belirlendi. Hastaların yaklaşık üçte birinde beslenme yetersizliği olmasına ragmen, çok azı beslenme desteği almaktaydı. Hastaların erken mobilize olması için motive edilmesi ve ağrı kontrolü için kullanılan yöntemlerin son kanıtlar ışığında gözden geçirilmesi gerekmektedir. Anahtar Kelimeler: Ağrı, Beslenme, Cerrahi Klinikleri, Hemşire, Mobilizasyon.

Introduction- Aim: The patients undergoing after surgery, malnutrition and pain can cause an increase in complications, delay in the healing process, and increase in the length of hospitalization. Effective post-operative pain control and optimal nutrition support early mobilization and accelerate the healing process. However, at the present time it still long fasting period before surgery, delayed oral nutrition intake, insufficient pain control, causes delayed mobilization and complications. This study was carried out to investigation on the affecting the nutritional status on pain and mobilization of patients undergoing surgical intervention.Methods: The research is descriptive cross-sectional. The research was carried out in Kütahya Health Sciences University (KSBU) Evliya Çelebi Training and Research Hospital General Surgery Clinics [General Surgery Clinic, Thoracic-Cardiovascular Surgery Clinic (TCS), Orthopedics Clinic, Neurosurgery Clinic, Urology Clinic] between 02.01.2020 and 30.11.2020. The sample of the study consisted of 252 patients who had undergone surgical intervention and met the criteria for participation in the study. Data were analyzed with Package for Social Science version 27.0 (IBM Corp., Armonk, NY, USA). Number, percentage distribution, Mann Whitney U, Kruskall Wallis, t test, Pearson and Spearman correlation analysis were used in the analysis of the data.Results: The mean preoperative fasting avarege of the patients was 8.72±3.18 (hours), the mean postoperative fasting avarege was 9.35±9.24 (hours), the postoperative mobilization time was 15.18±9.58 (hours), NRS score avarege was determined as 2.23±0.88. It was determined that 34.5% of the patients were at risk of nutritional deficiency, but 8.2% of them received nutritional support. The postoperative pain average of the patients was 4.77±1.44, and the percentage of pain relief average was 67.66±14.68. The NRS scores of the patients who received general anesthesia, were fed parenterally, had vomiting and were hospitalized in the TCS Clinic were statistically significantly higher. The mean pain scores of patients who received general anesthesia, fed parenterally, had nausea-vomiting and were in the TCS and Neurosurgery Clinics were statistically significantly higher. A statistically significant positive correlation was determined between the NRS scores of the patients and their age, preoperative fasting time, postoperative oral intake initiation time, and first mobilization time. A positive, statistically significant relationship was determined between the pain scores of the patients and their age, preoperative fasting time, operation time, postoperative oral intake, and first mobilization time.Conclusion: The patients in surgical clinics has been determined that the preoperative fasting and postoperative oral intake times, it should be shortened according to current evidence. Although approximately one third of the patients were malnourished, very few were receiving nutritional support. It is necessary to motivate patients for early mobilization and to review the methods used for pain control in the light of recent evidence.Keywords: Mobilization, Nurse, Nutrition, Pain, Surgery Clinics.