Multipl skleroz'lu bireylerde iki denge ölçeği'nin güvenilirlik ve geçerliliğinin araştırılması

Abstract

Bu çalışma Fullerton Gelişmiş Denge Ölçeği (FGDÖ) ve Toplum Denge & Mobilite Ölçeği'nin (TD&MÖ) Multipl Skleroz'lu (MS) bireylerde güvenilirlik ve geçerliliğinin incelenmesi amacıyla yapıldı. Çalışmaya 18-55 yaş aralığında bulunan (36,48± 9,40), Genişletilmiş Özürlülük Durum Ölçeği (EDSS) 1-5,5 arasında değişen, 55 kadın ve 10 erkek toplam 65 MS'li birey dahil edildi. FGDÖ ve TD&MÖ'nün güvenilirliğini incelemek amacıyla test tekrar test güvenilirliği, gözlemci içi, gözlemciler arası güvenilirlik ve iç tutarlılık (madde toplam puan korelasyonu, Cronbach alfa kat sayısı) araştırıldı. Test tekrar test güvenilirliği incelenirken, hastalar ilk değerlendirmeleri yapıldıktan sonra 2-15 gün içerisinde ikinci kez değerlendirmeye alınarak FGDÖ ve TD&MÖ uygulandı. Gözlemci içi ve gözlemciler arası güvenilirlik incelemesinde; ilk değerlendirmesi alınan 34 hastanın FGDÖ ve TD&MÖ uygulaması video kayda alınıp farklı zamanlarda iki fizyoterapist tarafından tekrar izlenerek puanlandı. Elde edilen puanlar ile gözlemci güvenilirliği hesaplandı. FGDÖ ve TD&MÖ'nün geçerliliği, kriter geçerliliği için eş zamanlı geçerlilik incelenerek; yapı geçerliliği için hipotez testi kullanılarak hesaplandı. Geçerlilik de her iki ölçeğin, Berg Denge Ölçeği (BDÖ), EDDS, Dinamik Yürüme İndeksi (DYI), Multipl Skleroz Yaşam Kalitesi Enstrümanı-54 (MSYK-54), Zamanlı Kalk Yürü Testi (ZKYT) ile aralarında oluşan korelasyonlar incelendi. Analizler sonucunda FGDÖ ve TD&MÖ'nün test tekrar test güvenilirliğinin Intraclass Correlation Coefficient (ICC) değerinin mükemmel seviyede olduğu belirlendi (sırasıyla ICC= 0,994 ve 0,995). FGDÖ'nün gözlemci içi güvenilirliği (ICC=0,986, p<0,001) ve gözlemciler arası güvenilirliği (ICC=0,985, p<0,001) mükemmel seviyede hesaplanırken, TD&MÖ'nün gözlemci içi güvenilirliği (ICC=0,929, p<0,001) ve gözlemciler arası güvenilirliği (ICC=0,986, p<0,001) mükemmel seviyede olduğu belirlendi. FGDÖ ve TD&MÖ'nün iç tutarlılığın incelenmesi için cronbach alfa değeri hesaplanarak mükemmel seviyede ilişki tespit edildi (sırasıyla Cronbach alfa katsayısı: 0,929 ve 0,971). FGDÖ'nün BDÖ ve EDSS ile arasında mükemmel seviyede; TD&MÖ'nün BDÖ ve EDSS ile arasında mükemmel seviyede korelasyon olduğu gözlendi (sırasıyla 0,919 (p<0,001), -0,885 (p<0,001); 0,907 (p<0,001), -0,831 (p<0,001)). FGDÖ'nün birleşim geçerliliği için ZKYT (r=-0,833, p<0,001), DYI (r=0,916, p<0,001), MSYK-54 Fiziksel (r=0,458, p<0,001) ve MSYK-54 Bilişsel (r=0,297, p<0,001) ölçekleriyle değerlendirilerek ölçeğin birleşim geçerliliği olduğu belirlendi. TD&MÖ'nün birleşim geçerliliği için ZKYT (r=-0,854, p<0,001), DYI (r=0,865, p<0,001), MSYK-54 Fiziksel (r=0,482, p<0,001) ve MSYK-54 Bilişsel (r=0,315, p<0,001), ile arasındaki ilişki incelendi ve birleşim geçerliliği olduğu belirlendi. Çalışmanın sonuçlarına göre FGDÖ ve TD&MÖ'nün Multipl Sklerozlu bireylerde güvenilir ve geçerli bir ölçek olduğu kanıtlandı.

This study was conducted to examine the reliability and validity of the Fullerton Advanced Balance Scale (FAB) and the Community Balance & Mobility Scale (CB&M) in individuals with Multiple Sclerosis (MS). A total of 65 individuals with multiple sclerosis, 55 women and 10 men, aged 18-55 (36.48±9.40), Expanded Disability Status Scale (EDSS) ranging from 1-5.5, were included in the study. Test-retest reliability, intra-rater, inter-rater reliability, and internal consistency (item-total score correlation, Cronbach's alpha coefficient) were investigated in order to examine the reliability of FAB and CB&M. While the test-retest reliability was examined, the patients were evaluated for the second time within 2-15 days after their first evaluation, and FAB and CB&M were applied. In the intra-rater and inter-rater reliability examination; FAB and CB&M applications of 34 patients whose initial evaluation was taken were video-recorded and re-watched by two physiotherapists at different times and scored. Observer reliability was calculated with the obtained scores. By examining the validity of FAB and CB&M, concurrent validity for criterion validity; The construct validity was calculated using hypothesis testing. For validity, correlations between both scales with Berg Balance Scale (BBS), EDDS, Dynamic Gait Index (DGI), Multiple Sclerosis Quality of Life Instrument-54 (MSQol-54), Timed Up and Go Test (TUG) were examined. As a result of the analyzes, it was determined that the test-retest reliability of FAB and CB&M's Intraclass Correlation Coefficient (ICC) values were excellent (ICC= 0.994 and 0.995, respectively). While the intra-rater reliability (ICC=0.986, p<0.001) and inter-rater reliability (ICC=0.985, p<0.001) of the FAB were calculated at an excellent level, the intra-rater reliability (ICC=0.929, p<0.001) and Inter-rater reliability (ICC=0.986, p<0.001) of CB&M were calculated excellent. Cronbach's alpha value was calculated to examine the internal consistency of FAB and CB&M, and a perfect correlation was determined (Cronbach's alpha coefficient: 0.929 and 0.971, respectively). FAB had an excellent correlation with BBS and EDSS; CB&M had an excellent correlation with BBS and EDSS (0.919 (p<0.001),-0.885 (p<0.001), 0.907 (p<0.001), -0.831 (p<0.001), respectively). For convergent validity of FAB, TUG (r=-0.833, p<0.001), DGI (r=0.916, p<0.001), MSQol-54 Physical (r=0.458, p<0.001) and MSQol-54 Cognitive (r=0.297), p<0.001) scales, it was determined that the scale had convergent validity. For convergent validity of CB&M, TUG (r=-0.854, p<0.001), DGI (r=0.865, p<0.001), MSQol-54 Physical (r=0.482, p<0.001) and MSQol-54 Cognitive (r=0.315, p<0.001), the relationship between and was examined and it was found to have convergent validity. According to the results of the study, FAB and CB&M proved to be a reliable and valid scale in individuals with Multiple Sclerosis.