Farklı işitsel implant kullanan çocuklarda duyusal işlemleme ve dil becerilerinin değerlendirilmesi

Abstract

Bu çalışmada, koklear implant ve işitsel beyin sapı implantı kullanan çocukların duyusal işlemleme becerilerinin dil gelişimi üzerine etkisinin incelenmesi amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda; 5 yaş ile 9 yaş arasında, ek engeli olmayan işitsel beyin sapı implantı (Auditory Brainstem Implant, ABI) kullanan 20 çocuk, koklear implant (Cochlear Implant, CI) kullanan 20 çocuk ve işitme kaybı olmayan 20 sağlıklı çocuk çalışmaya dahil edilmiştir. Çocukların tümüne duyusal işlemleme becerilerini değerlendirmek için 'Duyu Profili', dil becerileri değerlendirmek için 'Türkçe Okul Çağı Dil Gelişim Testi' (TODİL) uygulanmıştır. Çalışma sonucunda TODİL'in ilişkili sözcük dağarcığı, sözcük betimleme, cümle tekrar etme ve biçimbirim tamamlama alt testlerinin ölçekli puanları, fonemik analiz ve artikülasyon ek testlerinin ham puanları ve dinleme, konuşma, sözlü dil ve organize etme bileşke performansların indeks puanları CI kullanan çocuklarda, ABI kullanan çocuklara göre daha yüksektir ve istatistiksel olarak anlamlı şekilde farklılık saptanmıştır (p<0,05). Duyu profili'nin duyma, görme, vestibüler ve oral duyusal işlem ortalama puanları sağlıklı grupta ve CI kullanan grupta, ABI kullanan gruba göre daha yüksektir ve istatistiksel olarak anlamlı farklılık saptanmıştır (p<0,05). Modülasyon, davranış-duygusal cevaplar bölümlerinin ortalama puanları sağlıklı grupta, CI kullanan ve ABI kullanan gruba göre daha yüksektir ve istatistiksel olarak anlamlı farklılık saptanmıştır (p<0,05). ABI kullanan çocuklarda görme işlemi ve duyusal uyaranlara karşı arayış davranışı ile TODİL bileşke performanslar arasında; CI kullanan çocuklarda ise endurans ve tonusla ilgili duyusal işlem, duygusal-sosyal cevaplar ve kayıt davranışları ile TODİL bileşke performanslar arasında istatistiksel olarak ilişki olduğu tespit edilmiştir. İşitsel implant kullanan çocuklarda duyusal işlemleme becerilerinin dil gelişimi üzerine etkisinin araştırılmasının, çocukların dil gelişiminde, öğrenmeyi ve akademik başarıyı geliştirmede yaşadıkları gecikmelerin açıklanmasına ve uygulanacak işitsel rehabilitasyon programında en etkili müdahale stratejilerini belirlenmesine faydalı olacağı düşünülmektedir.

In this study, it was aimed to examine the effects of sensory processing skills on language development of children using cochlear implant and auditory brainstem implant. In accordance with this purpose; age range of 5-9 years with no additional disability 20 children with using auditory brainstem implant (Auditory Brainstem Implant, ABI), 20 children with using cochlear implant (Coclear Implant, CI) and 20 healthy children without hearing loss included in the study. The 'Sensory Profile' to assess sensory processing skills and the 'Turkish School Age Language Development Test' (TODİL) to assess language skills were administered to all children. As a result of the study, it was found TODİL's scaled scores of relational vocabulary, word description, sentence repetition and morpheme completion subtests, raw scores of phonological analysis and articulation complementary tests, and index scores of listening, speaking, oral language and organizing resultant performances were higher in children using CI than children using ABI, with a statistically significant difference (p<0,05). Hearing, vision, vestibular and oral sensory processing mean scores of the Sensory Profile were higher in the healthy group and the group using CI compared to the group using ABI, and a statistically significant difference was found (p<0,05). The mean scores of modulation, behavior-emotional responses sections were higher in the healthy group than in the groups using CI and ABI, and a statistically significant difference was found (p<0,05). A statistically significant relationship was found between visual processing and seeking behavior towards sensory stimuli and TODİL resultant performances in the children using ABI. In the children using CI, a statistically significant relationship was found between sensory processing, emotional-social responses and recording skills related to endurance and tone, and TODİL resultant performances. It is believed that investigating the effect of sensory processing skills on language development in children using auditory implants will be useful in explaining the factors for delayed language,academic and learning developments and further will be heplful in determining the most effective intervention strategies in the auditory rehabilitation program.