Normal işiten bireylerde sentetik olarak bozulmuş konuşma uyaranının dinleme çabası üzerine etkisi

Abstract

Dinleme çabası, dinleme görevi sırasında, dinleme performansı gerektiren durumlarda işitsel uyarana özel olarak kullanılması gereken mental kaynakların paylaşılması olarak ifade edilebilir. Gelen sesin kalitesinin azalması konuşmayı anlamak için gereken dinleme çabasını artırabileceği düşünülür. Koklear implant aracılığıyla gelen konuşma sinyali, normal işitme ile karşılaştırıldığında hem spektral hem de zamansal boyutlarda akustik-fonetik ayrıntılarının daha az olduğu bilinmektedir. Bu çalışmanın amacı koklear implant simülasyonunda işitsel spektral çözünürlüğün dinleme çabasına etkisini değerlendirmektir. Çalışmaya 24-25 yaş aralığında normal işitmeye sahip 21 yetişkin birey dahil edilmiştir. Çalışmada birincil görev işitsel sunulan uyaranların tekrarlanması ve ikincil görev görsel sunulan tek heceleri kelimeler arasında uyak bulma testi olan çift görev paradigması kullanılmıştır. Dinleme çabası normal konuşma (NK), koklear implant uyaranına benzer 12, 8, 6 ve 4 kanallı spektral olarak bozulmuş toplamda beş farklı durumda, cevap süresi ve pupil boyutları ölçülerek değerlendirilmiştir. Çalışma sonucunda cevap süresi ölçümlerinde NK-6 kanal, NK-4 kanal, 12-6 kanal, 12-4 kanal, 8-6 kanal, 8-4 kanal ve 6-4 kanallar arasında, pupil boyutları ölçümlerinde ise NK-12 kanal, NK-8 kanal, NK-6 kanal, NK-4 kanal, 12-4 kanal, 8-4 kanal ve 6-4 kanal durumları arasında anlamlı farklılık bulunmuştur. Kanal sayısı azaldıkça cevap süresinde ve pupil boyutlarında artış gözlenmiştir. Sonuç olarak kanal sayısı azaldıkça cevap süresinin ve pupil boyutunun artması spektral çözünürlüğün dinleme çabasına etkisi olarak yorumlanmıştır.

Listening effort can define as the deliberate allocation of cognitive resources to overcome obstacles in goal pursuit when performing a task. Reduced quality of incoming sound may increase the listening effort required to understand speech. The speech signal coming through the cochlear implant has lower acoustic-phonetic details in both spectral and temporal dimensions than the normal speech. This study aims to evaluate the effect of auditory spectral resolution on listening effort in cochlear implant simulation. Twenty-one normal-hearing participants aged between 24-25 years listened to normal speech (NS) and CI simulations with 12, 8, 6, and 4 numbers of spectral channels. In the study, a dual-task paradigm was used. The secondary task was a rhyme judgment. In the response time measurements between NS-6 channels, NS-4 channels, 12-6 channels, 12-4 channels, 8-6 channels, 8-4 channels, and 6-4 channels, in the pupil size measurements between NS-12 channel, NS-8 channels, NS-6 channels, NS-4 channels, 12-4 channels, 8-4 channels and 6-4 channels significant differences were found. As the number of channels decreased, response time and pupil size increased. As a result, as the number of channels decreases, the increase in response time and pupil size is interpreted as the effect of spectral resolution on listening effort.