Sağlık kurumlarında ifşa etme (whistleblowing) eğiliminin örgütsel adalet algısı ve örgütsel vatandaşlık davranışı ile ilişkisi

Abstract

Bu çalışma, Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Uygulama ve Araştırma Hastanesi çalışanlarının ifşa etme (whistleblowing) eğilimleri, örgütsel adalet algıları ve örgütsel vatandaşlık davranış düzeylerinin incelenerek ilgili kavramlar arasındaki ilişkinin saptanması amacıyla gerçekleştirilmiştir. Tanımlayıcı ve kesitsel türde olan bu araştırmanın evrenini 01.02.2020-30.06.2020 tarihleri arasında, Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Uygulama ve Araştırma Hastanesi'nde çalışan 2318 kişi oluşturmaktadır. Araştırma örneklemini ise bu tarihler aralığında ilgili kurumda çalışan 439 kişi oluşturmaktadır.Araştırmadan elde edilen veriler SPSS 22.0 programıyla değerlendirilmiş olup Mann-Whitney U testi, Kruskall Wallis H Testi, Spearman Korelasyon Katsayısı, Basit Regresyon Analizi ve Frekans Testleri ile bulgulara ulaşılmıştır. Araştırmaya katılan 439 katılımcının sosyo-demografik özellikleri incelendiğinde katılımcıların büyük çoğunluğuna göre ; %43,5 inin 21-30 yaş arası, %50,6 sının erkek, %38,5 inin lisans mezunu, %58,1 inin evli olduğu saptanmıştır. Meslek gruplarına bakıldığında katılımcıların %28,9 unun diğer çalışanlardan (diyetisyenler, fizyoterapistler, biyokimya ve gıda mühendisleri, hasta bakıcıları, temizlik personeli, yemekhane çalışanları, güvenlik görevlileri, atölye çalışanları) oluştuğu saptanmıştır. Katılımcıların ilgili kurumda çalışma sürelerine bakıldığında %26,4 ünün 1-5 yıl aralığında kurumda çalıştıkları saptanmıştır. Toplam çalışma sürelerine göre katılımcıların %30,1 inin 16 yıl ve üzeri deneyime sahip olduğu saptanmıştır. Katılımcıların aylık gelir düzeyleri incelendiğinde %37,6 sının 4501 TL ve üzeri aylık gelir düzeyine sahip olduğu saptanmıştır.Araştırma sonucunda katılımcıların ifşa etme (whistleblowing) eğilimleri ile medeni durum, yaş, eğitim düzeyi, meslek grubu, kurumda çalışma süresi ve toplam çalışma süresi değişkenleri arasında anlamlı düzeyde farklılıklar saptanmıştır. Katılımcıların örgütsel adalet algıları ile meslek grubu ve aylık gelir düzeyi değişkenleri arasında anlamlı düzeyde farklılıklar saptanmıştır. Katılımcıların örgütsel vatandaşlık davranış düzeyleri ile medeni durum, yaş, meslek grubu, kurumda çalışma süresi ve toplam çalışma süresi değişkenleri arasında anlamlı düzeyde farklılıklar saptanmıştır.

This study was carried out to determine the relationship between the related concepts by examining the whistleblowing tendencies, organizational justice perceptions and organizational citizenship behavior levels of the employees of Sivas Cumhuriyet University Health Services Practice and Research Hospital. The universe of this descriptive and cross-sectional study consists of 2318 people working at Sivas Cumhuriyet University Health Services Application and Research Hospital between 01.02.2020-30.06.2020. The research sample consists of 439 people working in the relevant institution between these dates.The data obtained from the study were evaluated with the SPSS 22.0 program and the findings were reached with the Mann-Whitney U test, Kruskall Wallis H Test, Spearman Correlation Coefficient, Simple Regression Analysis and Frequency Tests.When the socio-demographic characteristics of the 439 participants participating in the research are examined, according to the majority of the participants; It was determined that 43.5% were between the ages of 21-30, 50.6% were male, 38.5% were undergraduate, and 58.1% were married. Looking at the occupational groups, it was determined that 28.9% of the participants consisted of other employees (dieticians, physiotherapists, biochemistry and food engineers, nursing staff, cleaning staff, dining room workers, security guards, workshop workers). Considering the working time of the participants in the relevant institution, it was determined that 26.4% of them worked in the institution for 1-5 years. According to their total working time, 30.1% of the participants were found to have 16 years or more of experience. When the monthly income levels of the participants were examined, it was found that 37.6% of them had a monthly income level of 4501 TL and above. As a result of this study, significant differences were found between the whistleblowing tendencies of the participants and the variables of marital status, age, education level, occupational group, working time in the institution and total working time. Significant differences were found between participants' perceptions of organizational justice and variables of occupational group and monthly income level. Significant differences were found between the organizational citizenship behavior levels of the participants and the variables of marital status, age, occupation group, working time in the institution and total working time.