Ebeveynlere verilen planlı eğitimin ev ortamında sigara içilme durumuna ve 0-5 yaş arası çocukların pasif içicilik maruziyetine etkisi

Abstract

Araştırma, ebeveynlere verilen planlı eğitimin ev ortamında sigara içilme durumuna ve 0-5 yaş arasındaki çocukların pasif içicilik maruziyetine etkisini belirlemek amacıyla tek grupta öntest-sontest yarı deneysel çalışma olarak gerçekleştirilmiştir.Araştırma, Sivas il merkezinde bulunan Yunus Emre Aile Sağlığı Merkezine 01.09.2019-30.06.2020 tarihleri arasında kayıtlı, 0-5 yaş arası en az bir çocuğa sahip olan ve evlerinde sigara içilen ebeveynler arasından basit rastgele örnekleme yöntemi ile seçilen 40 ebeveyn ile gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın verileri Tanıtıcı Bilgi Formu, Fagerstrom Nikotin Bağımlılık Testi (FNBT), Ebeveynlerin Ev Ortamında Sigara İçme ve Sigara İçimine Yönelik Önlem Alma Davranışlarını Değerlendirme Formu ve Ölçüm ve İzlem Formu aracılığıyla toplanmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde tanımlayıcı istatistikler, çoklu ölçümlerde tek yönlü ANOVA varyans analizi, Mann Whitney U testi, Kruskal Wallis testi, Regresyon Analizi ve Kaplan Meier Sağkalım Analizi kullanılmıştır. Anlamlılık düzeyi p<0.05 olarak alınmıştır. Araştırmada ebeveynlerin çoğunluğunun 30 yaş ve üzeri ve ilköğretim mezunu olduğu belirlenmiştir. Sigara içen ebeveynlerin; FNBT'nden ortalama 4.48±3.55 puan aldıkları ve nikotin bağımlılıklarının düşük düzeyde olduğu belirlenmiştir. Çalışmada ebevenynlere verilen planlı eğitim sonrası yapılan izlemlerde yaşadıkları evlerin odalarında ölçülen havadaki karbonmonoksit (CO) değerlerinin dört izlem boyunca anlamlı bir şekilde azaldığı belirlenmiştir (p<0.05). Çalışmada sigara içen ebeveynlere verilen planlı sigara bıraktırma eğitimi sonrasında yapılan izlemler sonucunda; sigara bırakma polikliniğine başvuran anne ve baba sayısı artarken, çocukların yanında sigara içen anne ve baba sayısının, evinde sigara içme sayısının, evinde sigara içilmesine izin verme oranı ile ev dışında sigara içilen ortamda bulunma oranının azaldığı saptanmıştır. Planlı sigara bıraktırma eğitimi sonrasında; ebeveynlerin sigara içmeyi sürdürme, sigara bıraktırma polikliniğine gitmeme, evinde sigara içme, ev içinde sigara içilmesine izin verme, ev dışında sigara içilen ortamda bulunma olasılığının izlemler sonucunda azaldığı belirlenmiştir.Araştırma sonucunda, ebeveynlere verilen planlı eğitimin, sigarayı bırakma davranışlarını artırdığı, ev ortamındaki CO değerlerini ve ev ortamında sigara içme oranlarını azalttığı, dolayısıyla çocukların pasif içiciliğe maruziyet düzeyinin azaltılmasında etkili olduğu belirlenmiştir.

The research was carried out as a pretest-posttest quasi-experimental study in a single group in order to determine the effect of the planned education given to the parents on the smoking status in the home environment and the passive smoking exposure of children aged 0-5.The research was carried out with 40 parents selected by simple random sampling method among parents who were registered to Yunus Emre Family Health Center in Sivas city center between 01.09.2019-30.06.2020, had at least one child between 0-5 years old, and smoked in their homes. The data of the study were collected through the Introductory Information Form, the Fagerstrom Nicotine Addiction Test (FNBT), the Evaluation Form of the Parents' Smoking and Precautionary Behaviors Against Smoking in the Home Environment, and the Measurement and Monitoring Form. Descriptive statistics, one-way ANOVA analysis of variance in multiple measures, Mann Whitney U test, Kruskal Wallis test, Regression Analysis, and Kaplan Meier Survival Analysis was used to evaluate the data. The significance level was taken as p<0.05.In the study, it was determined that the majority of the parents were 30 years old and over and primary school graduates. parents who smoke; It was determined that they got an average of 4.48±3.55 points from FNBT and their nicotine addiction was at a low level. In the study, after the planned education given to the parents, it was determined that the carbon monoxide (CO) values in the air measured in the rooms of the houses they lived in decreased significantly during the four follow-ups (p<0.05). In the study, as a result of the follow-ups after the planned smoking cessation training given to the smoking parents; While the number of mothers and fathers who applied to the smoking cessation outpatient clinic increased, it was determined that the number of mothers and fathers who smoke near their children, the number of smoking at home, the rate of allowing smoking at home and the rate of being in a smoking environment outside the home decreased. After planned smoking cessation training; It was determined that the probability of parents continuing to smoke, not going to a smoking cessation clinic, smoking at home, allowing smoking in the home, and being in a smoking environment outside the home decreased as a result of the follow-ups.As a result of the research, it was determined that the planned education given to the parents increased the smoking cessation behaviors, decreased the CO values in the home environment and the rates of smoking in the home environment, and thus was effective in reducing the exposure level of children to secondhand smoke.