Kişiselleştirilmiş hasta katılım planı'nın tip 2 diyabetli hastalarda diyabet yönetimine etkisinin incelenmesi

Abstract

Bu randomize kontrollü çalışmada, Kişiselleştirilmiş Hasta Katılım Planı'nın (KHKP) tip 2 diyabetli bireylerde, diyabet yönetiminde tedaviye uyum, öz etkililik ve hasta katılımına etkisi incelenmiştir. İlk olarak KHKP'nin dil ve kapsam geçerliğini içeren Türkçe adaptasyonu ve ön uygulaması yapılmıştır. Ardından KHKP'nin diyabet yönetimine etkisi 26 Ocak - 29 Kasım 2021 tarihleri arasında, Hacettepe Üniversitesi Erişkin Hastanesi Endokrin Polikliniği'nde 51 katılımcı ile ön test-son test düzende paralel gruplu randomize kontrollü olarak incelenmiştir. Veriler Sağlık Okuryazarlığı Ölçeği, Tip 2 Diabetes Mellitus Tedavisinde Hasta Uyum Ölçeği, Tip 2 Diyabet Hastalarında Diyabet Yönetimine İlişkin Öz Etkililik Ölçeği ve Hasta Katılımı Ölçeği ile toplanmıştır. Dahil edilme ölçütlerini karşılayan katılımcılar, random atama ile müdahale (n: 24) ve kontrol (n: 27) gruplarına atanmıştır. KHKP, dört hafta aralıklarla iki yüz yüze görüşme oturumunu, ilk görüşmeden iki hafta sonra gerçekleştirilen bir telefon görüşmesini ve katılımcıların yüz yüze görüşmeler arasındaki dört hafta boyunca kendi kendilerine uyguladığı ev tabanlı yazılı egzersizleri içermektedir. Müdahale grubuyla yapılan birinci yüz yüze görüşmede katılımcıların diyabet öyküsü alınmış, hasta katılımı kavramı açıklanarak bireye özgü bakım hedefleri belirlenmiş ve ev tabanlı alıştırmalar tanıtılmıştır. İkinci yüz yüze görüşmede bireylerin dört haftalık süreçteki yeni deneyimleri ile ev tabanlı alıştırmalar tartışılmış, kaydedilen gelişmelere ilişkin olumlu geribildirimler verilerek bakım hedefleri gözden geçirilmiş ve bireyler katılım planını sürdürmeye teşvik edilmiştir. İlk görüşmeden iki hafta sonra gerçekleştirilen on dakikalık telefon görüşmesinde ise, katılımcıların ev tabanlı alıştırmaları uygulama sürecindeki ilerlemeleri/yaşadıkları güçlüklere ilişkin geribildirimler alınmış ve motivasyonları desteklenmiştir. Ön test-son-testler müdahale grubuna birinci yüz yüze görüşmeden önce ve ikinci yüz yüze görüşmeden sonra uygulanmıştır. Kontrol grubundaki katılımcılara poliklinikte uygulanan rutin kontrollerin dışında herhangi girişim uygulanmamış olup, birinci ve dördüncü haftalarda ön test-son-test uygulanmıştır. Araştırma sonucunda müdahale grubundaki katılımcıların tedaviye uyum, öz etkililik ve hasta katılımı düzeyleri anlamlı ölçüde artmıştır. Bu sonuçlara göre, Kişiselleştirilmiş Hasta Katılım Planı'nın diyabet öz yönetim eğitimine ek bir yöntem olarak kullanılması ve polikliniklerde hasta takibine entegre edilmesi önerilmektedir.

This randomized controlled study aimed to determine the effect of the Personalized Patient Engagement Plan (PHEinAction) on treatment adherence, self-efficacy, and patient engagement in individuals with type 2 diabetes. Initially, Turkish adaptation, including language and content validity, and the pilot implementation were performed. Then, the effect of the PHEinAction on diabetes management was examined in a pre-test-post-test parallel-group randomized controlled trial with 51 participants in the Endocrine Outpatient Clinic of Hacettepe University Adult Hospital between 26 January-29 November 2021. Data were collected with the Health Literacy Scale, Type 2 DM Treatment Patient Compliance Scale, Diabetes Management Self-Efficacy Scale, and Patient Health Engagement Scale. Individuals who met the inclusion criteria were randomly assigned to the intervention (n: 24) and control (n: 27) groups. The PHEinAction included two face-to-face interview sessions at four-week intervals, telephone counseling two weeks after the first session, and home-based written exercises designed based on the specific features of each engagement phase that participants administered during the four weeks. In the first session with the intervention group, participants' illness experience was collected, the concept of patient engagement was clarified, specific care goals were identified, and home-based exercises were introduced. In the second session, the new experiences of the individuals in the four weeks and the home-based exercises were discussed, the care goals were revised by giving positive feedback on the progress made, and the individuals were encouraged to continue the engagement plan. Ten-minute telephone counseling was conducted to receive feedback on their progress/challenges in implementing the home-based exercises and provide support for motivation. Pre-test-post-tests were administered to the intervention group before the first session and after the second session. Participants in the control group did not receive any intervention other than the routine controls applied in the outpatient clinic, and the individuals were evaluated in the first and fourth weeks. As a result, treatment compliance, self-efficacy, and patient engagement levels of the participants in the intervention group increased significantly. According to these results, it is recommended to combine PHEinAction with diabetes self-management education and integrating into patient follow-up in outpatient clinics.