1990 sonrası Türkiye, Bosna-Hersek ve Sırbistan ilişkileri

Abstract

Sık ormanlarla kaplı, engebeli, dağlık olarak nitelendirilen Balkan Yarımadası, tarihsel olarak Osmanlı İmparatorluğu ve daha sonra modern Türkiye için oldukça önemli bir bölge olmuştur. Türkiye'yi Avrupa'ya bağlayan Balkan Yarımadası, jeostratejik öneminin yanı sıra ekonomik, güvenlik, kültürel faktörler sebebiyle de Türkiye'nin bölgede etkin rol almasında oldukça etkili olmuştur. Soğuk Savaş döneminde uluslararası sistemin iki kutuplu yapısı gereği Batı bloğunda yer alan Türkiye, Doğu bloğunda yer alan Balkan ülkeleri ile aktif dış politika geliştirememiştir. 1990 sonrasında Doğu bloğunun yıkılması ve beraberinde Yugoslavya'nın sancılı dağılma sürecinde Türkiye, Bosna-Hersek ve Kosova sorunlarında askeri ve barışçıl misyonlara katılarak Balkan bölgesinde aktif rol oynamaya başlamıştır. Bu durum Yugoslavya'nın dağılmasını istemeyen ve ülkeyi şiddetle bir arada tutarak `Büyük Sırbistan` hayalini gerçekleştirmek isteyen Sırbistan ile Türkiye arasındaki ikili ilişkilerde gerginliğe sebep olmuştur. 2000'li yılların başlarından itibaren Türkiye siyasetinde yaşanan dönüşüm ve aktif dış politika, Bosna-Hersek ve Sırbistan ile ikili ilişkileri geliştirmeyi, sorunları çözerek işbirliği yapmayı amaçlamıştır.Bu çalışmada, Soğuk Savaş'ın sona ermesinden günümüze kadar Türkiye'nin Bosna-Hersek ve Sırbistan ile siyasi, ekonomik ve kültürel ilişkileri incelenerek, ikili ilişkilerde kamu diplomasisi ve yumuşak gücün etkisinin olup olmadığı analiz edilmektedir.Anahtar Kavramlar: Balkanlar, Yugoslavya, Türkiye-Bosna-Hersek İlişkileri, Türkiye- Sırbistan İlişkileri, Kamu Diplomasisi, Yumuşak Güç

peaceful missions in Bosnia-Herzegovina and Kosovo problems. This situationcaused Defined as densely forested, rugged and mountainous, the Balkan Peninsula hashistorically been a very important region for the Ottoman Empire and later for modernTurkey. The Balkan Peninsula, which connects Turkey to Europe, has been very effectivein Turkey's taking an active role in the region due to its geostrategic importance as well aseconomic, security and cultural factors.Due to the bipolar nature of the international system during the Cold War, Turkey,which was in the Western bloc, could not develop an active foreign policy with the Balkancountries in the Eastern bloc. After the collapse of the Eastern bloc and the painfuldisintegration of Yugoslavia after 1990, Turkey started to play an active role in the Balkanregion by participating in military and tension in the bilateral relations between Serbia andTurkey, which did not want Yugoslavia to disintegrate and wanted to realize the dream of`Greater Serbia` by keeping the country together with violence. The transformation inTurkish politics and active foreign policy since the early 2000s aimed to develop bilateralrelations with Bosnia-Herzegovina and Serbia, and to cooperate by solving problems.In this study, Turkey's political, economic and cultural relations with BosniaHerzegovina and Serbia, from the end of the Cold War to the present, are analyzed, and itis analyzed whether public diplomacy and soft power have an effect on bilateral relations.Key Concepts: Balkans, Yugoslavia, Turkey-Bosnia and Herzegovina Relations, Turkey- Serbia Relations, Public Diplomacy, Soft Power