İstanbul Hekim Gazetesi 1922-1923 (1-20 sayıları) üzerine değerlendirme ve dizin

Abstract

Amaç: Sağlık bilimleri alanında bilimin yayılması ve ilerlemesindeki etkili temel unsurlardan biri süreli yayınlardır. Süreli yayınların güncel bilgiye ulaşmak adına önemli yazılar içeriyor olması en temel ve önemli özelliğidir. Türkiye'de yayınlanan ilk Türkçe tıp dergisi olan Vakayi-i Tıbbiye'nin 1849'da yayınlanmasından 1928 Harf inkılâbına kadar geçen sürede Osmanlı Türkçesi ile birçok tıp dergisi yayınlanmıştır. Çalışmada İstanbul Hekim Gazetesi'nin İlk 20 sayının çevrim yazısının hazırlanması amaçlanmış, gazete içerik analizine tabi tutulmuştur.Yöntem: İstanbul Hekim Gazetesi, çevrimiçi arşiv ve kataloglarda taranmış, ilk 20 sayı İBB Atatürk Kitaplığı'ndan temin edilmiştir. İlk 20 sayının tamamının çevirisihazırlanmıştır. Yapılan araştırma ile araştırma sorularına yanıt bulunmaya çalışılmış ve araştırmanın amacına uygun sonuçlar üretilmeye çalışılmıştır.Bulgular: İstanbul Hekim Gazetesi de sağlık konuları içeren, dönemin önemli hekimlerinin yazılarının bulunduğu süreli yayınlar arasında yer almaktadır. 01 Kânuni sani 1338 ile 1 Teşrin-i sani 1339 (01 Ocak 1922-01 Kasım 1923) tarihleri arasında ilk 20 sayısına ulaşılabilinen ve düzenli olarak 9. sayısına kadar yayınlanmış, dokuzuncu sayıdan itibaren bir aylık periyotları aşan sürede 1923 tarihine kadar yayınlanmıştır. İstanbul Hekim Gazetesi'nin sahib-i imtiyazı ve ser-muharrirliğini, Toptaşı Bimarhânesi nisâ kısmı ser-tabîbi ve Paris Tabâbeti Akliye Cemiyeti serîrîyesi azasından Ali Muhlis Bey, müdürlüğünü ise Sıhhiye Müdüriyet-i Umûmiyyesi emrâzı zühreviye etıbbâsından ve mülga Alman Hastahanesi heyeti sıhhiyyesinden İsmail Ferit Bey yürütmüştür.Sonuç: İstanbul Hekim Gazetesi Milli Mücâdele döneminin ağır şartları altında yayın hayatına devam edebilmiş, dilinin sadeliği ve içeriğinde tıbbın yanı sıra spor, güzellik, bakım, koruyucu sağlık önlemleri, sağlıklı beslenme ve güncel durum gibi konular barındırmaktadır. Hekim gazetesi 1922-1923 döneminin tıp ve sağlık durumunu göstermesi bakımından da önemlidir.

Aim: Periodicals are one of the main factors in the spread and advancement of science in the field of health sciences. It is the most basic and important feature of periodicals that they contain important articles in order to reach up-to-date information. Many medical journals were published between the year 1849 when the first medical journal in Turkish, Vakayi-i Tıbbiye, was published in Turkey and the year 1928 when the Ottoman Turkish reform was made. In the study, was aimed to prepare the transcript of the first 20 issues, and the newspaper was subjected to content analysis.Methods: The first 20 issues of Hekim Gazetesi that were scanned in the online archives and catalogs were obtained from the Istanbul Metropolitan Municipality Atatürk Library. The transcript of all the first 20 issues has been prepared. With the research, it was tried to find answers to the research questions and it was tried to produce results suitable for the purpose of the research.Results: İstanbul Hekim Gazetesi is one of the periodicals containing the articles of important physicians of the period, including health issues. The first 20 issues can be reached between the dates 01 Kânun-I sani 1338 and 1 Teşrin-i sani 1339 (in Julian Calendar) (01 January 1922-01 November 1923). It was regularly published up to the 9th issue and following the ninth issue, it was published until 1923 in periods exceeding one month. Mr. Ali Muhlis, chief physician in women's part of Toptaşı Bimarhâne(Old Turkish Hospital) and member of Paris Society of Clinical Mental Health was the concessionaire and editor-in-chief of Hekim Gazetesi. The director of the newspaper was Mr. İsmail Ferit, one of the doctors of venereal diseases in General Directorate of Medicine and member of the medical committee of former German Hospital.Conclusion: Istanbul Hekim Gazetesi was able to continue its broadcasting life under the severe conditions of the War of Independence, its language was simple and it covered topics such as sports, beauty, care, preventive health measures, healthy nutrition and the current conditions. Hekim Gazetesi is also important as it shows the medical and health conditions of 1922-1923 period.