Kazak ve Kırgız destanlarında aile

Abstract

Destanlar, ait oldukları milletin maddî-manevî tüm değerlerini bünyesinde barındıran, tarihini, kültürünü ve başından geçmiş önemli olayları bizlere sunan edebî eserlerdir. Milletler, yüzyıllar boyunca hafızlarında iz bırakmış olayları destanlarda yaşatmışlardır. Bu bakımdan destanlar o milletin hem tarihi hem de kültürü açısından önemli bilgiler ihtiva eder. O milletin aile yapısı ve millet nezdinde ailenin önemi de destanlarda sıklıkla işlenen konulardandır. Kazak ve Kırgız Destanlarında Aile adlı tez çalışmamızda da Kazak ve Kırgız destanlarında ailenin nasıl bir yere sahip olduğunun ve aile yapısının nasıl işlendiğinin incelenmesi hedeflenmiştir. Bu doğrultuda Türk Dil Kurumu Yayınları tarafından yayımlanan ve yirmi yedi kitap ve seksen bir destan metninden oluşan seri kullanılmıştır. Çalışmanın giriş bölümünde araştırmanın amacı, kapsamı ve yöntemi açıklanmış; ikinci bölümde destan ve destancı kavramlarından bahsedilmiş ve Türk destancılık geleneği ve Türk destanları hakkında bilgiler verilmiş; üçüncü bölümde ise aile kavramına ve Türk kültüründe ailenin yeri ve önemine değinilmiştir. Dördüncü, beşinci ve altıncı bölümlerde ise metin merkezli çalışma yapılmış olup toplamda yirmi yedi kitap içerisinde yer alan seksen bir destan incelenmiş ve bu destanlarda ailenin ne şekilde ele alındığı tespit edilmiştir.

Epics are literary works embodying all the material and spiritual values of the nation to which they belong, and they present the history, culture, and important events that the nations experienced. Epics have been a means for nations to preserve the events that have left their mark on their memory for centuries. In this regard, epics include important historical and cultural information about that nation. The family structure of that nation and the importance of the family from the perspective of the nation are also among the topics frequently discussed in epics. In our study titled Family in Kazakh and Kyrgyz epics, it was aimed to investigate what kind of space the family occupies in Kazakh and Kyrgyz epics and how the family structure is addressed. Accordingly, the series consisting of twenty-seven books and eighty-one epic texts published by Turkish Language Association Publications was used. In the introduction part of the study, information about the purpose, scope, and method of the research was provided; in the second part, the concepts of epic and epic teller were addressed, and information about Turkish epic tradition and Turkish epics were presented; and in the third part, the concept of family and the place and importance of the family in Turkish culture were discussed. In the fourth, fifth and sixth chapters, a text-based study was carried out, and eighty-one epics included in the twenty-seven books were examined in order to determine how the family was addressed in these epics.