Gebelikte sigara, alkol ve kafein kullanım yaygınlığının depresyon ve kaygı düzeyleri ile ilişkisinin değerlendirilmesi

Abstract

Aile, sosyal kurumların en evrenseli ve hemen her toplumun vazgeçilmez kurumudur. Aileye anlam kazandıran nedenler arasında neslin devamını sağlamak, sağlıklı ve sosyal değerlerle donanmış bireylerin yetiştirildiği bir ortam oluşturmak bulunmaktadır. İnsan neslinin sürekliğini sağlayan gebelik, kadınların yaşamlarında önemli bir dönüm noktası olmakla birlikte önemli biyolojik, psikolojik ve sosyal değişimlerin meydana geldiği kaygı ve stres oluşturabilecek birçok etkenle karşılaşma riskinin de yüksek olduğu bir dönemdir. Bu çalışmada gebelikte sigara, alkol ve kafein kullanım yaygınlığının depresyon ve kaygı düzeyleri ile ilişkisinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır.Analitik kesitsel tipteki araştırmada, araştırmanın örneklemini İzmir il merkezinde olup çalışmaya katılmayı kabul eden Aile Sağlığı Merkezleri?ne ve İzmir Dr. Ekrem Hayri Üstündağ Kadın Hastalıkları ve Doğum Hastanesi?nin gebe polikliniğine Nisan 2012-Ağustos 2012 tarihleri arasında başvuran ve gönüllü olarak çalışmaya katılmayı kabul eden 156 gebe oluşturmuştur. Araştırma kapsamına alınan gebelere Kişisel Bilgi Formu, Beck Depresyon Ölçeği, Beck Anksiyete Ölçeği, Fagerstrom Nikotin Bağımlılık Ölçeği ve Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği uygulanmıştır. Sonuçların değerlendirilmesinde; frekans tabloları, çapraz tablolar, kategorik değişkenler için ki-kare, Kruskal- Wallis Testi, Mann-Whitney U Testi ve sayısal değişkenler için tek yönlü varyans analizi (ANOVA) kullanılmıştır.Araştırmaya alınan gebelerin yaş ortalaması 29.49±4.61 olarak bulunmuş olup yaş aralığı 19-42 arasında değişmektedir. gebelerin %37?sinin (57) üniversite mezunu, %34?ünün (53) lise mezunu, %15?inin (24) ortaokul mezunu ve %14?ünün (22) ilkokul mezunu olduğu saptanmıştır. Gebelerin %16?sı (n=25) birinci trimesterde, %40,4?ü (n=63) ikinci trimesterde, %43,6?sı (n=68) üçüncü trimesterde bulunmaktadır. Gebelerin Beck Depresyon Ölçeği?nden (BDÖ) aldıkları puanın ortalaması 8,50 ± 7,81 olarak bulunmuş olup Beck Anksiyete Ölçeği?nden (BAÖ) aldıkları puanın ortalamasının ise 11,52 ± 9,58 olduğu saptanmıştır.Gebelikte sigara içme durumu incelendiğinde, gebelerin %16,7?sinin (n=26) gebelik nedeniyle sigarayı bıraktığı, %10,3?ünün (n=16) gebelik sırasında da sigara içtiği, ve %73,1?inin (n=114) gebelik sırasında sigara içmediği saptanmıştır. Kadınların, eğitim durumlarına göre gebelikten önce sigara içme durumu ile gebelik döneminde sigara içme durumu arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık bulunmamaktadır (p>0.05). Gebelik sırasında sigara içen ve içmeyen kadınlar arasında eşlerinin sigara içme durumu karşılaştırıldığında istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmaktadır (p=0.01; p<0.05). Gebelik öncesinde ve gebelik sırasında gebelerin günlük kafein tüketim miktarı karşılaştırıldığında aralarındaki farkın istatistiksel olarak anlamlı olduğu saptanmıştır (p<0.05).Sonuç olarak gebelik öncesi ve gebelik sonrası arasında sigara, alkol ve kafein kullanımında değişim olduğu saptanmakla birlikte trimesterlar arasında bu tür maddelerin kullanım miktarının değiştiği görülmüş olup sağlık çalışanları tarafından bu konuya önem verilmesi gerektiği düşünülmektedir. Ayrıca gebelik takiplerinde ruhsal durum ve etkileyen faktörlerin izlenmesi sağlıklı bir gebelik dönemi geçirilmesini sağlayacaktır.

Family is the most universal part of a social organisation and the indispensable part of the society.The preferential reasons which give meanings to the family are the continuation of the generation and building an healthy atmosphere which is surrounded by people who cares about their social values.The pregnancy, which effects the continuity of human generation, is an important milestoneand results important biological,psychological and social varieties at women?s life.This period also composes stress,concern and many other high risk effects. This scientific research intends to approach the relationship between smoking, drinking alcohol and caffein consumption commonness on depression and anxiety levels at pregnancy.In the analytical cross-sectional study, the study took place in in the center of Izmir. The study consisted of 156 pregnant women, who agreed to participate and applied valuntarily to the Family Health Centers and Dr. Ekrem Hayri Üstündağ Hospital of Obstetrics and Gynecology between April 2012-August 2012. Personal Information Form, Beck Depression Inventory, Beck Anxiety Inventory, Fagerstrom Nicotine Dependence Scale, and Multidimensional Scale of Perceived Social Support was applied to the pregnant women taking part in the study. In the evaluation of the results; frequency tables, cross tables, chi-square for categorical variables, Kruskal-WallisTest, Mann-Whitney U Test and and one-way analysis of variance (ANOVA) for numerical variables was used. The average age of the pregnant women surveyed was found to be 29.49 ± 4.61 and ranged from 19 to 42 age range. 37% (n=57) of the pregnant women were college graduate, 34% (n=53) were high school graduate, 15% (n=24) graduated from secondary school, and 14% (n=22) were primary school graduates. 16% (n = 25) of the pregnant women were in the first trimester, 40,4% (n = 63) in the second trimester, 43,6% (n = 68) were in the third trimester.The average score of the pregnant women to whom the Beck Depression Inventory (BDI) was 8.50 ± 7.81 and the average score of the Beck Anxiety Inventory (BAI) was 11.52 ± 9.58. As a result of analysis of smoking in pregnancy, %16,7(n=26) of pregnant women had quit smoking due to pregnancy, %10,3 (n=16) smoked during the pregnancy and %73,1 (n=114) of pregnant women were non-smokers during the pregnancy. According to the fact of the women education status, there is no statistically significant differences between prepregnancy smoking status and during pregnancy smoking status (p>0.05). Furthermore, comparing the circumstances between smoker and non-smoker womens partners, there are no statistically significant differences during pregnancy(p=0.01; p<0.05). However, there are statistically significant differences at daily caffeine consumption analogy between pre-pregnancy and during pregnancy(p<0.05).In conclusion, there is an alternation on smoking, drinking alcohol and caffein consumption between pre-pregnancy and post pregnancy. The amount of consumption is unsteady on trimesters. It is strongly recommended that these situations should be controlled by health employees. Moreover, monitoring the mood and impressive factors at pregnancy should help to ensure an healthy pregnancy period.