Oğuz Kağan Destanında ve Epiküros'da adalet

Abstract

Mitoloji, genel olarak tartışmalı bir konudur. Bu nedenle de kimi düşünür tarafından mantık öncesi ya da mantık dışı olarak nitelendirilmiştir. Kimi düşünür tarafından ise anlama sürecinin başlangıcı olarak görmüş ve mitolojik karaktere sahip olan birçok metin derinlemesine incelenmiştir. Mitolojik karaktere sahip metinlerden biri de Oğuz Kağan destanıdır. Fakat Oğuz Kağan destanı, felsefi alanda gerektiği değeri tam manası ile görememiştir. Oysaki Türk düşünce yapısını bütüncül bir şekilde sunan ve içerisinde ilmi açıdan önemli unsurlar barındıran kaynaklardan biridir. Destan içerisinde sunulmuş olan ve ilmi açıdan önemli bir değere sahip unsurlardan biri ise adalet kavramıdır. Bu kavram, tarih boyunca farklı şekillerde ele alınmış ve işlenmiştir. Yani adalet, çok boyutlu bir kavramdır ve sadece Oğuz Kağan destanı içerisinde değil, tarih boyunca da çeşitli perspektifler ile incelenmiştir. Adalet kavramı üzerine incelemede bulunan düşünürlerden biri de Epiküros olmuştur. Ona göre adalet bir tür sözleşmedir ve onun ortaya koymuş olduğu bu tanım dönem şartları içerisinde oldukça yenilikçi bir bakış açısına sahiptir. Epiküros'un sahip olduğu bu bakış açısı birçok düşünüre de ilham kaynağı olmuştur. Lakin onun sahip olduğu bu bakış açısı, Oğuz Kağan destanı içerisinde sunulmuş olan bakış açısından oldukça farklıdır. O halde var olan bu iki farklı yaklaşım şekli, birbirlerinin sınırlarını belirleme noktasında oldukça değerli bir içeriğe sahiptir.

Mythology is general a controversial topic. For this reason, it has been described as pre-logical or illogical by some thinkers. It has been described as the beginning of the understanding process by some thinkers. Many texts with mythological character were studied in depth by these philosophers. One of the texts with a mythological character is the epic of Oğuz Kağan. However, this epic has not been given the required value within philosophical field. Though, it is an epic that presents the Turkish mentality in a holistic way. It also carries important values in it. One of these values is justice. This concept has been handled differently throughout history. In other words, justice is a multidimensional concept and it has been studied from various perspectives not only in the Oguz Kagan epic but also throughout history. One of the thinkers who examined the concept of justice was Epicurus. According to him, justice is a kind of contract. This definition that he put forward is an innovative one and this definition of him has inspired many thinkers. However, This definition that he has is quite different from the definition that in the epic of Oğuz Kağan. Therefore, these two different approaches have a very valuable content in determining the boundaries of each other.