Adil yargılanma hakkı açısından elektronik tebligat

Abstract

Adil yargılanma hakkı, hukuk devleti olmanın temel şartlarından birisi olup aynı zamanda kişi ve kurumlarında yargı organlarına karşı güvencesidir. Zira adil yargılanma hakkı ile yargı organları adil ve doğru bir yargılamanın gerçekleşebilmesi için sınırlandırılmakta, dava taraflarının temel hak ve hürriyetleri başta olmak üzere yargılamaya esas olan diğer hakları da korunmaktadır. Bu bakımdan adil yargılanma hakkı ceza, idari ve medeni yargılama sistemlerimizde oldukça geniş bir inceleme alanına sahiptir. Öte yandan bir yargılamanın adil yargılanma hakkı kapsamında usulüne uygun ve sağlıklı bir seyir izlemesi için tarafların davadan ve yargı işlemlerinden haberdar edilmesi ve davaya aktif katılımlarının sağlanması gerekmektedir. Tarafların yargılama süreci ile ilgili bilgilendirilmesi ise tebligat yolu ile sağlanmaktadır. Dolayısıyla tebligat hukuku ve adil yargılanma hakkı birbiri ile yakından ilişkili iki müessesedir. Teknolojinin gelişmesi ile birlikte yargılamaların iyileştirilmesi amacıyla hukuk sistemimizde birçok yenilik gerçekleşmiştir. Bu yeniliklerden bir tanesi de elektronik tebligat uygulamasıdır. 7201 sayılı Tebligat Kanunu'nda 2011 yılı itibariyle elektronik tebligat sistemi getirilmiştir. Bu tarih itibariyle hukuk sistemimizde hızla yayılan elektronik tebligat uygulaması, daha evvel yalnızca sermaye şirketleri ile 213 sayılı Vergi Usul Kanunu çerçevesinde yer alan kurumlar için zorunlu iken, 30361 sayılı Resmi Gazete' de 15.03.2018 günü yayımlanan 7101 sayılı İcra ve İflas Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun'un 48. maddesiyle 2019 yılı Ocak ayı itibari ile etki alanını genişletmiş, yargılama hukukunda da aktif olarak kullanım sağlanmıştır. Çalışmamızda güncel gelişmeler ışığında elektronik tebligat uygulaması ve adil yargılanma hakkının ilişkisi incelenmiş, adil yargılanmanın tam anlamı ile sağlanabilmesi için elektronik tebligat sisteminin getirileri ve eksiklikleri üzerinde araştırmalar gerçekleştirilmiş ve çözüm önerileri sunulmuştur. Bu doğrultuda elektronik tebligat, adil yargılanma hakkı kavramları ele alınmış, adil yargılanma hakkının unsurları irdelenerek, elektronik tebligat sisteminin bu unsurlarla ilişkisi ele alınmıştır. Adil yargılanma hakkının tam anlamı ile sağlanabilmesine elektronik tebligat sisteminin katkıları ve bu sistemde ne tür iyileştirmeler yapılabileceği tartışılmıştır. 213 sayılı Vergi Usul Kanunu kapsamında gerçekleştirilen elektronik tebligatın ve idari işlemlerin adil yargılanma hakkı kapsamında etkisi irdelenmiştir.

The Right to a Fair Trial is one of the fundamental necessities of constitutional states. Furthermore, it is a requisite safeguard for individuals and institutions against the judicial organs. That is, the Right to a Fair Trial restricts judicial bodies to achieve a fair and honest trial and, it guarantees the fundamental right of the litigants and their freedoms as it protects their further rights that essential to the trial. In this regard, the right to a fair trial has a comprehensive prominence in the criminal, administrative and civil justice systems. Besides, for a trial to follow a proper and healthy course within the scope of the Right to a Fair Trial, the parties should be informed about the case and the judicial proceedings and, their active participation in the case should be ensured. Thus, informing the parties about the judicial process is provided by notification. Therefore, the Notification Law and the Right to a Fair Trial closely relate to each other. With the development of technology, many innovations have taken place in the legal system to improve the trials. One of these innovations is the electronic notification application. The electronic notification system has been introduced as of 2011 in the Notification Law. The electronic notification application, which has been rapidly spreading in our legal system, was only mandatory for limited liability companies and the limited liability companies with shares divided into shares and the institutions within the framework of the Tax Procedure Law. As of January 2019, it has expanded its area of implementation and has been actively used in the judicial regulations as it addressed in the Article 48 of the Amendments to the Execution and Bankruptcy Law No. 7101 and the further laws that published in the Official Gazette No. 30361 on date of 15.03.2018. In this study, in the light of current developments, the relationship between the electronic notification application and the Right to a Fair Trial was examined. The research were carried out on the advantages and deficiencies of the electronic notification system in the context of securing a fair trial and, the solutions were offered. In this regard, the concepts of electronic notification and the Right to a Fair Trial were discussed. Therefore, the elements of the Right to a Fair Trial were examined and the relationship between the electronic notification system and these elements was evaluated. The contributions of the electronic notification system to the practical applications of the Right to a Fair Trial and the proposed improvements were discussed. The effects of the electronic notifications employed under the Tax Procedure Law and the administrative procedures within the scope of the Right to a Fair Trial has been examined.