Otonom aracın sebep olduğu zararlardan üreticinin kusursuz sorumluluğu

Abstract

Günümüzün ve geleceğin önemli konularından birisi olan otonom araçların halka açık karayollarında kullanımına ulusal ve uluslararası alanda başlanmıştır. Bu araçların herhangi bir kazaya karışması halinde kimlerin ne ölçülerde sorumlu tutulacağına ilişkin doktrinde tartışmalar mevcuttur. Bu sorumluluğun belirlenebilmesi öncelikle otonom aracın ne olduğunun ve sürüş otomasyonunda yerinin neresi olduğunun tespiti ile mümkündür. Çalışmada ayrıntılarıyla sürüş otomasyonunun sınıflandırması yapılmış ve otonom aracın bu sınıflandırmadaki yeri tespit edilmiştir. Çalışmada üreticinin kusursuz sorumluluğu ele alınmaktadır. Ulusal ve uluslararası alanlarda üreticinin kusursuz sorumluluğunun ele alındığı ayrı kanunlar bulunmaktadır. Bu kanunlar çerçevesinde otonom araç üreticilerinin sorumluluğu ortaya konulmuştur. Ayrıca StVG (Straßenverkehrsgesetz-Alman Karayolları Trafik Kanunu) 2021 değişiklikleri ile ortaya konulan Otonom Sürüş Yasası otonom araçlara ilişkin ayrıntılı düzenleme yapan ilk ulusal yasa olma özelliğine sahiptir. Çalışmada bu yasa ayrıntılı olarak incelenmiştir. Almanya örneğinde olduğu gibi ülkemizde de otonom aracın sahip olması gereken teknik donanıma ilişkin yasal bir düzenleme yapılmasının önemli olduğu vurgulanmış ve buna ilişkin örnek niteliğinde bir metin sunulmuştur. Bağımsız değişken sistemler yönünden üreticinin kusursuz sorumluluğunun sınırının ne olması gerektiği ulusal ve uluslararası doktrinde oldukça tartışmalıdır. Çalışmada bu sınırın ne olması gerektiği, temel ilkeler üzerinden bir çerçeve çizilerek anlatılmıştır. Bu şekilde bir sistem sınırının ve temel ilkelerinin bulunması, 4. seviye otonom araçların vermiş olduğu kararların hata olarak değerlendirilip değerlendirilmeyeceğinin tespiti adına oldukça önemlidir.

The use of autonomous vehicles is one of the important issues of today and the future. Their usage on public highways has started in the national and international arena. There are debates in the doctrine about that if these vehicles are involved in an accident, who will be held responsible and to what extent. To decide this liability, we need to know what an autonomous vehicle is and where it is in driving automation. In this study, the classification of driving automation has made and the place of autonomous vehicle in this classification has been tried to be determined. In this study, the strict liability of the manufacturer has discussed. There are separate laws in national and international areas that deal with the strict liability of the manufacturer. Within the framework of these laws, the liability of autonomous vehicle manufacturers has been revealed. In addition, the Autonomous Driving Law, which was introduced with the 2021 amendments to the StVG (Straßenverkehrsgesetz-German Highway Traffic Law), is the first national law that makes detailed regulations on autonomous vehicles. In this study, this law has been examined in detail. It has been emphasized that it is important to make a legal regulation regarding the technical equipment that the autonomous vehicle should have in our country like Germany and an exemplary text has been presented about this regulation. What should be the limit of the manufacturer's strict liability in terms of independent variable systems is highly controversial in national and international doctrine. In the study, what this limit should be is explained by drawing a frame on the basic principles. It is very important to find the system boundary and basic principles in this way in order to determine whether the decisions made by the fourth level autonomous vehicles will be considered as defects.