Sırrı Rahile Hanım'ın (d.1814-v.1877)hayatı eserleri ve tasavvufi görüşleri

Abstract

Yaptığımız bu yüksek lisans çalışmasına tasavvufî şahsiyeti ve divanı ile konu olan SırrîRahîle Hanım 19. yüz yılın çalkantılı ortamına denk gelen (d.1814- v.1877) yılları arasındaDiyarbakır'da yaşamış mutasavvıf bir şairdir. Sırrî Rahîle Hanım, Diyarbakır eşrafındanAhmed Bey'in kızıdır. Şair, babasının özel ihtimamı ile ilk eğitimini o dönemde, `konakeğitimi` denilen eğitimle almış, eğitimi esnasında Arapça ve Farsça'ya vukûfiyet kazanmıştır.Ailesinde aldığı bu kültür birikimi ile divân edebiyatına ilgi göstermiş olan şair, şiirleryazmaya başlamış ve şiirleri devrin pek çok neşriyatında kendisine yer bulmuştur. RahîleHanım, Tahirzade Bekir Ağa ile evlilik yapmış ve bu evlilikten üç evladı olmuştur. Şair, oğluRıf'at'ın küçük yaşta vefat etmesi üzerine, sonraları çok meşhur olacak olan bir mersiyeyazmıştır. Sırrî Hanım Seyyid Ahmed Çelebi Hazretlerine intisap etmek suretiyle Kadirîtarikatına girmiştir. Rahîle Hanım Bağdat ziyaretinde Abdülkadîr-i Geylânî ve pek çok evliyatürbesini ziyaret ederek onların ruhaniyetinden istifade etmiştir. Şiirleri bir divan oluşturanşair, yaşadığı çağın edebî anlayışına uygun olarak şiirler yazmıştır. Rahîle Hanım orta düzeybir şiir ortaya koymuştur. Şiirleri hikemî tarzda, ilâhi aşkı anlatan şiirlerdir. Şair vahdet-ivücûd neşvesine sahip bir şairdir. Şair, yazmış olduğu bir şiiri ile ilk olarak Yûsuf KamilPaşa'nın dikkatini çekmiş ve onun davetlisi olarak İstanbul'a gelmiştir. Yûsuf Kamil Paşa'nınkonağında misafir olarak kaldığı müddet içerisinde, konakta ve İstanbul'da düzenlenen ilmiedebî ortamlara katılan Rahîle Hanım, yine aynı konakta, 1877'de vefat etmiştir. Şair,Edirnekapı Otakçılar Mahallesi'nde bulunan Kadirî Dergâhı haziresinde medfundur.ANAHTAR KELİMELER:Sırrî Rahile Hanım, Divan, Tasavvuf, Kadirilik

Sirrî Rahile Hanım, who is the subject of this graduate study we have done with her mysticalpersonality and divan, is a sufi poet who lived in Diyarbakır between the years (b.1814-v.1877), which coincided with the turbulent environment of the 19th century. Sırrî RahileHanım is the daughter of Ahmed Bey, one of the notables of Diyarbakır. With the special careof his father, the poet received his first education in the so-called `mansion education` at thattime, and gained knowledge of Arabic and Persian during his education. The poet, who showedinterest in divan literature with this cultural accumulation in his family, started to write poemsand his poems found a place for himself in many publications of the period. Rahile Hanımmarried Tahirzade Bekir Ağa and had three children from this marriage. The poet wrote anelegy that would become very famous after his son Rıf'at died at a young age. Sirri Hanımjoined the Kadiri sect by joining Sayyid Ahmed Çelebi. During her visit to Baghdad, RahileHanım visited the tombs of Abdülkadir-i Geylani and many saints and benefited from theirspirituality. The poet, whose poems formed a divan, wrote poems in accordance with theliterary understanding of the age in which he lived. Rahile Hanım has produced an intermediatelevel poem. His poems are poems describing divine love in a hikemi style. The poet is a poetwho has the spirit of unity of existence. The poet first attracted the attention of Yusuf KamilPasha with a poem he wrote and came to Istanbul as his guest. During her stay as a guest inYusuf Kamil Pasha's mansion, Rahile Hanım, who participated in the scientific and literaryevents held in the mansion and in Istanbul, passed away in the same mansion in 1877. Thepoet is buried in the Kadirî Lodge Cemetery in Edirnekapı Otakçılar District.KEYWORDS:Sırrî Rahile Hanım, Divan, Sufism, Power