Uzaktan eğitimin öğrencilerin Türkçe derslerine yönelik akademik motivasyonlarına yansımaları

Abstract

Toplumların günlük yaşam gerekliliklerinin öğrenilmesi, kültürel birikimlerin aktarımı ve çağın gerekliliklerini yerine getirebilme gibi sebeplerle gerçekleştirilen eğitim aktiviteleri yüzyıllar boyunca farklı model, yöntem ve tekniklerle sürdürülmektedir. Temelde bu aktivitelerden en yüksek düzeyde faydalanmayı amaçlayan uzaktan eğitim uygulamaları; en ücra noktalardaki bireylere ulaşmak, özel durumu olanlara imkân vermek, diğer özel ihtiyaçlara cevap vermek amacıyla son 60 yıldır eğitim uygulamalarına alternatif olarak kullanılmaktadır. Son dönemde yaşanan COVID-19 pandemisiyle birlikte bu uygulamalar alternatif olmaktan çıkarak zorunluluk hâline gelmiştir. Tüm faaliyetler belli bir motivasyonla gerçekleştirilmektedir. Eğitim faaliyetlerinde ise akademik motivasyon kavramı öne çıkmaktadır. Bu yeni düzende bireylerin akademik motivasyonları, sürecin başlaması ve ilerlemesi için son derece önemlidir. Özellikle bireyin her alanda ihtiyaç duyacağı donanımlara sahip olmasını sağlayacak olan ana dili eğitimine ilişkin motivasyonun belirlenmesinin önemli olduğu düşünülmektedir. Çalışma uzaktan eğitimin öğrencilerin Türkçe derslerine ilişkin akademik motivasyonlarına yansımalarını ortaya koymayı amaçlamaktadır. Bu amaçla çalışma nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışması (vaka çalışması) deseninde gerçekleştirilmiştir. Araştırmada çalışma grubu, veri toplama araçları, araştırmacı ve veri analizlerinde çeşitlilik sağlanarak üçgenleme yöntemi uygulanmaya çalışılmıştır. Çalışma grubu; Elazığ il merkezinde öğrenim gören ortaokul öğrencilerinden, ikamet eden velilerden ve görev yapan Türkçe öğretmenleri arasından amaçlı örnekleme yöntemleri ile kesitler hâlinde belirlenmiştir. Nitel çalışmalara uygun olarak katılımcıların duygu ve düşüncelerini ayrıntılarıyla sunmasına imkân vermek amacıyla veri toplama sürecinde açık uçlu sorular tercih edilmiş ve gerekli durumlarda daha ayrıntılı veriler elde etmek, ek sorular ve sonda soruları yöneltebilmek için yarı yapılandırılmış bire bir görüşmeler ile odak grup görüşmeleri gerçekleştirilmiştir. Odak grup ve öğrenci görüşmelerinde `hipotetik, şeytanın avukatı, ideal konum ve yorumsamacı` soru tiplerinden yararlanılmıştır. Katılımcıların görüşlerinden elde edilen veriler; ses kayıt cihazıyla kaydedilerek bilgisayarda yazılı hâle getirilmiş, ardından nitel içerik analizi yöntemleriyle analiz edilmiştir. Görüşmeler sırasında hatırlatıcı not ve gözlem raporları tutulmuş; araştırmanın sağlamlığı, saydamlığı artırılmaya çalışılmıştır. Katılımcı görüşlerinden elde edilen veriler, olgunun her bir alt boyutunu yansıtacak şekilde alan yazın temelli kategorilendirilerek kategori netliği sağlanmaya çalışılmıştır. Bununla birlikte problemle ilgili olmadığı düşünülen görüşler çıkarılarak fenomonolojik azaltma yapılmıştır. Kodlayıcı güvenirliği için başlangıç ve sonuç kodlamalar yapılmış; bununla birlikte dış denetleyici kullanılmış, kodlamalar arasında uyum yüzdesinin ilk etapta %70'in üzerinde olmasına özen gösterilmiş, bu noktada Miles ve Huberman'ın formülü kullanılmıştır. Çalışmada benzer cevaplar bir araya getirilerek, cevapların toplam cevaplar içindeki frekansı tablolaştırılmış ve frekanslar tabloların altında yorumlanmıştır. Yorumlarda olgunun tanımlanması adına betimsel fenomenoloji, açıklanması adına yorumsayıcı fenomenoloji, desteklenmesi amacıyla alan yazın kaynaklı bilgiler kullanılmıştır. Nitel araştırmanın epistemolojik temellerine uygun olarak araştırmacılar tarafından istatistiksel genelleme yerine `analitik genelleme yaklaşımı` benimsenmiştir. Nitel araştırmaların doğasına uygun olarak tümevarımsal bir yaklaşım benimsenmiş, duruma ilişkin verilerin bütüncül sonuçlarına ulaşmak hedeflenmiştir. Çalışma sonucunda öğrencilerin uzaktan eğitim sürecinde Türkçe dersine ilişkin başarıya yönelik içsel motivasyonlarının ve tanımlanmış dışsal motivasyonlarının ağır bastığı, süreçte öğrencilerin derse yönelik akademik motivasyonlarını düşüren üç unsurun -etkileşim, alt-yapı problemleri ve ölçme-değerlendirme- öne çıktığı; öğrencilerin uzaktan eğitimdeki Türkçe derslerine motive olmalarındaki en büyük etkinin derse ve öğretmene karşı olumlu bir tutuma sahip olmaları, Türkçe dersini ya da Türkçe öğretmenini sevmeleri ve sürece karşı iyimser bakış açısına sahip olmaları olduğu söylenebilir.

Learning the daily life requirements of societies, transferring cultural heritage to future generations, carrying out in order to transfer and fulfill the requirements of the age educational activities has been continued with different models, methods and techniques for centuries. Distance education applications that basically aim to maximize the use of these activities; It has been used as an alternative to educational practices for the last 60 years in order to reach individuals in the most remote locations, to provide opportunities for those with special conditions, and to respond to other special needs. With the recent COVID-19 pandemic, these practices have become a necessity rather than an alternative. All activities are carried out with a certain motivation. The concept of academic motivation stands out in educational activities. In this new order, the academic motivation of individuals is extremely important for the start and progress of the process. It is considered important to determine the motivation for mother tongue education, which will enable the individual to have the necessary equipment in every field. The study aims to reveal the reflections of distance education on students' academic motivation for Turkish lessons. For this purpose, the study was carried out in case study (case study) design, one of the qualitative research methods. In the study, triangulation method was tried to be applied by providing diversity in the study group, data collection tools, researcher and data analysis. Working group; It was determined in cross-sections with purposeful sampling methods from middle school students, parents of students and Turkish teachers working in Elazig city center. Open-ended questions were preferred during the data collection process in order to allow the participants to present their feelings and thoughts in detail in accordance with qualitative studies. Semi-structured one-to-one interviews and focus group interviews were conducted in order to obtain more detailed data when necessary and to direct additional questions and probe questions. In the focus group and student interviews, `hypothetical, devil's advocate, ideal position and interpreter` question types were used. Data obtained from the opinions of the participants; It was recorded with a voice recorder and written on a computer, then analyzed with qualitative content analysis methods. During the interviews, reminder notes and observation reports were kept; The soundness and transparency of the research were tried to be increased. The data obtained from the participants' opinions were categorized on the basis of literature in a way to reflect each sub-dimension of the case, and category clarity was tried to be achieved. However, the phenomenological reduction was made by removing the opinions thought not to be related to the problem. Initial and final coding has been made for encoder reliability. However, an external controller is used. Care has been taken to ensure that the percentage of harmony between codings is over 70% at first. At this point, Miles and Huberman's formula was used. In the study, similar answers were brought together, the frequencies of the answers in the total answers were tabulated and the frequencies were interpreted under the tables. In the comments, descriptive phenomenology was used to describe the phenomenon, interpretive phenomenology to explain it, and literature-based information to support it. In accordance with the epistemological foundations of qualitative research, instead of statistical generalization, `analytical generalization approach` has been adopted by researchers. In accordance with the nature of qualitative research, an inductive approach has been adopted, and it is aimed to reach the holistic results of the data related to the situation. As a result of the study, the students' intrinsic motivations and defined extrinsic motivations for the success of the Turkish course in the distance education process predominated, and three factors - interaction, infrastructure problems, and assessment-evaluation - which decreased the academic motivation of students towards the course in the process; It can be said that the biggest effect on students' motivation to Turkish lessons in distance education is to have a positive attitude towards the lesson and the teacher, to love the Turkish lesson or the Turkish teacher, and to have an optimistic perspective towards the process.