Finansal esneklik ile finansal politikalar ilişkisinin incelenmesi ve finansal esnekliğin firmaya sağladığı değerin tespit edilmesi: Borsa İstanbul'da finans dışı firmalar üzerinde bir uygulama

Abstract

Firmaların finansal politikalarının oluşturulmasında önemli bir faktör olan finansal esneklik, yatırım fırsatlarının değerlendirilmesinde firmalara imkânlar sağlamakta, özellikle kaynaklara erişimin zor olduğu dönemlerde firmalar için bir ihtiyaç haline gelmektedir. Ayrıca içinde bulunduğu ekonomik çevre koşullarından doğrudan etkilenen firmaların çevresindeki finansal sistemin yetersiz gelişimi kaynak yönetimini zorlaştırmakta bu durum firmaları finansal esneklik temelli finansal politika uygulamalarına yönlendirmektedir. Bu çalışmanın amacı Borsa İstanbul'da finans dışı sektörlerde faaliyette bulunan firmaların finansal esneklik durumunun belirlenmesi, finansal esnekliğin nakit varlık, sermaye yapısı, kâr dağıtımı ve sermaye yatırımlarından oluşan finansal politikalarla ilişkisinin incelenmesi ve firmaya sağladığı değerlerin tespit edilmesidir. Çalışmanın amacı kapsamında finansal esneklik literatürden elde edilen yedek borç kapasitesi yöntemi ile belirlenmiş ve finansal esneklik endeksi ile değer hesaplaması yapılmıştır. Çalışmada Borsa İstanbul'da 2005-2019 döneminde aktif olarak işlem gören 128 firmanın verileri kullanılmıştır. Veriler Borsa İstanbul Datastore ve Kamuyu Aydınlatma Platformundan elde edilerek statik, dinamik ve nitel tercihli panel veri analizi yöntemleri ile EViews 10 ve Stata 15 programları üzerinde analiz edilmiştir. Analiz sonuçları incelendiğinde ilk olarak Borsa İstanbul'da finans dışı sektörlerde faaliyette bulunan 128 firmanın yaklaşık %52'sinin (66 firma) inceleme dönemi içerisinde en az bir dönem finansal esnekliğe sahip olduğu belirlenmiştir. Bununla birlikte analize alınan firmaların finansal esnekliğe sahip oldukları dönemlerde nakit varlık birikimlerinin yüksek olduğu, sermaye yatırımlarını artırarak yatırımlarını iç kaynaklarla değil yedek borç kapasiteleri ile finanse ettiği aynı zamanda yatırım performansını da artırdığı, nakit kâr payı ödemeleri ile birlikte pay geri alımlarını da tercih ettiği ve son olarak uzun vadede yüksek portföy performansına sahip olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Analizlerde ayrıca finansal esneklik değeri yüksek olan firmaların sermaye yapılarını oluştururken borç oranlarını azaltıp öz kaynaklara ağırlık verdiği de tespit edilmiştir. Sonuçlar genel olarak değerlendirildiğinde Borsa İstanbul'da finans dışı sektörlerde faaliyette bulunan firmaların finansal politikaları üzerinde finansal esnekliğin önemli bir etkiye sahip olduğu ve finansal esnekliğin firmaların sermaye yatırımı ve portföy yatırım performansını artırarak firmalara değer sağladığı tespit edilmiştir. Elde edilen bu sonuçlarla literatür desteklenmiş, yapılan finansal esneklik tespitleri ve değerlendirmeleri ile literatüre katkı sağlanmıştır.

Financial flexibility, which is an important factor in establishing of the financial policies of companies, provides opportunities for companies to evaluate investment opportunities and becomes a necessity for companies, especially when accessing resources is difficult. In addition, the insufficient development of the financial system around companies that are directly affected by the economic environment they are in, makes resource management difficult and this situation leads companies to financial policy applications based on financial flexibility.The aim of this study is to determine the financial flexibility of companies in the non-financial sectors listed on Borsa Istanbul Stock Market, to examine the relationship between financial flexibility and financial policies consisting of cash assets, capital structure, dividend and capital investments on companies listed on Borsa Istanbul Stock Market and to determine the values it provides to the company. For the purpose of the study, financial flexibility was determined using the reserve debt capacity method obtained from the literature and the value calculation was made with the financial flexibility index. Data of 128 companies actively traded in Borsa Istanbul Stock Market between 2005-2019 were used in the study. The datas were obtained from Borsa Istanbul Datastore and Public Disclosure Platform and analyzed on EViews 10 and Stata 15 programs with static, dynamic and qualitative preferential panel data analysis methods.When the results of the analysis were examined, it was determined that approximately 52% (66 companies) of 128 companies in the non-financial sectors listed on Borsa Istanbul Stock Market had at least one period of financial flexibility during the review period. However, it is seen that firms operating in non-financial sectors at Borsa Istanbul have high cash asset accumulations during the periods when they have financial flexibility, by increasing their capital investments, investments are financed not by internal resources but by reserve debt capacities, it also improves investment performance and they prefer share repurchases along with cash dividend payments and has high portfolio performance in the long term. In the analyzes, it has also been determined that firms with high financial flexibility value decrease their debt ratios and focus on equity while creating their capital structures. As a result, it has been determined that financial flexibility has a significant effect on the financial policies of companies in the non-financial sectors listed on Borsa Istanbul Stock Market and it provides value to companies by increasing the capital investment performance and portfolio investment performance of the companies. With these results, the literature was supported, and the financial flexibility determinations and evaluations made contributed to the literature.