Seyda Muhammed Emin Er hayatı, eserleri ve tasavvufî düşüncesi

Abstract

Seyda Muhammed Emin Er, son dönemde yaşamış önemli İslam mutasavvıflarından biridir. Seyda Muhammed Emin Er, H. 1332/M. 1914 senesinde Diyarbakır'ın Çermik ilçesine bağlı Kalaç/Kiloyan köyünde dünyaya geldi. İlk tahsilini babasının köy imamından alan Seyda, bölgedeki pek çok ilmi şahsiyetten dersler alarak Suriye'ye gitti. Burada Şeyh Ahmed Haznevîye intisap ederek ilk tarikat dersini aldı. İlmi icazetini Norşîn medresesinde Şeyh Muhammed Maşûk en-Nûrşînî'den alan Seyda, Şeyh Seyda el-Cezerî'ye intisap ederek sülukunu ikmal ettikten sonra tasavvuf icazetini alarak Şeyh Seyda el-Cezerî'nin halifesi oldu. Gaziantep'te uzun seneler imamlık yapan Muhammed Emin Er, Mahmud Esad Coşan'ın davetiyle Ankara'da Fıkıh Enstitüsünde dersler verdi. Avrupa, Amerika, Pakistan, Mısır, Suriye, İran ve Afganistan başta olmak üzere dünyanın pek çok ülkesini gezdi. Bu ülkelerde vakıf çalışmalarında bulundu, pek çok seminer ve konferans verdi. Hanofer İslam Merkezinde dersler okutan Seyda Muhammed Emin Er'in başta İslam dergisi ve Millî Gazete olmak üzere pek çok dergide yazıları ve söyleşileri yayınlandı. Başta tasavvuf ve fıkıh ilmi olmak üzere pek çok alanda eser telif etti. Eserlerini Arapça kaleme alan Seyda'nın bu eserlerinin bir kısmı Türkçeye çevrildi.Seyda Muhammed Emin Er, muhtelif ilimler üzerine yazdığı eserlerde, yazı ve söyleşilerinde tasavvufî düşüncesini ortaya koydu. Tasavvuf ilminin başta tarifi, şeriat, tarikat, hakikat, marifetûllah, tevbe, zikir, ihsan, cezbe, rabıta, muhabbet vb. pek çok kavramını eserlerinde izah etti. Halidîliğin Seydâî kolundan gelen bir mutasavvıf olması hasebiyle tasavvufî düşüncesinde şeriatin zahirî boyutunu sıklıkla vurgular. İman, İslam ve ihsan kavramlarını eserlerinde bir bütünlük içinde ele alan Seyda Muhammed Emin Er, başta rabıta ve vahdet-i vücud olmak üzere tartışmalı tasavvûfî meseleleri de ele alıp hem fıkhî hem de tasavvufi anlamda izah eder.

Seyda Muhammed Emin Er is one of the important Islamic Sufis who lived in the recent period. Seyda Muhammed Emin Er was born in 1914 (AH 1332)in the village of Kalaç / Kiloyan in Diyarbakır's Çermik district. Seyda received his first education from his father's village imam, and before leaving to Syria he took lessons from many worthy scholars in the his region. He become affiliated with Sheikh Ahmad al-Khaznawi (d. 1949) and took his first sect lesson. Seyda, who got his scholarly ratification from Sheikh Muhammed Maşûk en-Norşîni in Norşîn madrasah, after affiliated with Sheikh Seyda Al-Jazari and proceeded his way of behaviour, Muhammad Emin Er became caliph of Sheikh Al-Jazari.Muhammed Emin Er, who has been an imam in Gaziantep for many years, gave lectures at the Fiqh Institute in Ankara at the invitation of Mahmud Esad Coşan.He toured many countries of the world, especially Europe, America, Pakistan, Egypt, Syria, Iran and Afghanistan. He worked on foundations in these countries, gave many seminars and conferences. Seyda Muhammed Emin Er, who teaches lectures at Hanofer Islamic Center, has published his articles and interviews in many journals and newspapers, especially in the Islamic Journal and Milli Gazete. He authored works in many fields, especially in Sufism and fiqh. Some of these works of Seyda, who wrote his works in Arabic, were translated to Turkish.Seyda Muhammed Emin Er wrote many works on the scholar of Sufism. He revealed his sufistic thought in his works, writings and interviews on various sciences. He explained many concepts in his works such as the description of the scholar of Sufism, shari'ah, sect, truth, knowledge of God (marifetullah), repentance, dhikr, ihsan (spiritual excellence), cezbe (intense pleasure), rabita (connectedness), love and so on. He often emphasizes the apparent dimension of shari'ah in Sufi thought, as he is a sufist who comes from the Seydâî branch of Khâlidi sect. Seyda Muhammed Emin Er, who deals with the concepts of Islam (outward submission to the will of Allah), Iman (faith), and Ihsan (spiritual excellence) in integrity in his works, deals with controversial Sufism issues, especially rabita (nexus) and wahdat al wujud (Unity of Existence), and explains them in both fiqh and sufistic terms.