Mevsimsel değişiklikler pulmoner embolizmsıklığı ve mortalitesi üzerindeetkiliolabilir mi?

Abstract

Giriş ve amaç: Meteorolojik koşulların kardiyovasküler morbidite ve mortalite üzerine etkisi uzun zamandır bilinmektedir. Bununla birlikte VTE'nin en ciddi kliniği olan PE'nin gelişimi ile mevsimsel değişiklikler arasındaki ilişkiyi inceleyen çok az çalışma yayınlamıştır.Bu tez çalışması, kliniğimizdetanı konulan PE vakalarının sıklığında dönemsel farklılıklar olması nedeniyle; PE sıklığı ile mortalitesi üzerinde mevsimsel değişikliklerin etkilerini araştırmak üzere yapılmıştır.Gereç ve yöntem: 01.01.2014 ile 01.01.2019 tarihlerini kapsayan beş yıllık dönemde Afyon Sağlık Bilimleri Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Göğüs Hastalıkları Kliniği tarafından akut PE tanısı konulan402 hastanın verileri retrospektif olarak incelenmiştir. Araştırmaya 18 yaş ve üzeri, PE tanısı spiral toraks BT ile doğrulanmış hastalar dahil edilmiştir. Hastaların yaş ve cinsiyetleri, başvuru ayları, PE'nin radyolojik olarak masif veya nonmasif oluşu, PE gelişimindeki risk faktörleri, başvuru anındaki başlıca laboratuar parametreleri ( wbc, nötrofil, lenfosit, hemoglobin, platelet, D-dimer, CRP), pulmoner arter basıncı (PAB) değerleri, wells skorları, wells skorlarına göre PE gelişme olasılıkları, sPESI skorları, tedavileri ve akıbetleri kaydedilmiştir.Bulgular: Mevsimlere göre PE gelişme sıklığına bakıldığında en fazla hasta ilkbahar mevsiminde (n=115, %28,6) görülmüştür. Bunu sonbahar mevsimi (n=99,%25) izlemiştir. En az hasta sayısı kış ve yaz aylarında eşit olarak (n=94, %23,4) olarak saptanmıştır. PE gelişen hasta sayılarının aylara göre dağılımlarına bakıldığında en fazla hasta kasım (n=48, %11,9) ve nisan (n=47, %11,7) aylarında saptanmıştır. Mevsimlere ve aylara göre olgu dağılımı istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur (p<0,001).Mortalite oranlarında mevsimsel farklılık gözlenmemiştir (p=0,663). Aylara göre prognoz değerlendirildiğinde ölüm oranlarının farklılıklar gösterdiği ancak bu farkın istatistiksel olarak anlamlı olmadığı saptanmıştır (p=0,582). Kaydedilen sayısal verilerden sadece wbc düzeyinin mevsimlere göre dağılımı istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur (p=0,045). Hastaların yaş, wbc, nötrofil, lenfosit, plt, D-dimer, CRP, PAB değerleri ve sPESI ve wells skorları ile prognoz arasındaki ilişki istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur.Sonuç: PE gelişim sıklığının mevsimsel değişim gösterdiğine dair gözlemimiz doğrulanmıştır. En fazla PE olgusu ilkbaharda saptanmıştır. Ancak mevsimler ile prognoz arasında istatistiksel anlamlı fark gösterilememiştir. PE gelişimi ile mevsimsel değişimler arasındaki bağlantıyı açıklayabilmek için; bu hastalarda çeşitli hematolojik parametreleri inceleyen ve atmosfer basınç ölçümlerini de dahil eden geniş kapsamlı prospektif çalışmalara ihtiyaç olduğunu düşünmekteyiz.Anahtar kelimeler: Pulmoner embolizm, mevsimler, mortalite

Introduction: The influence of meteorological conditions oncardiovascular morbidity and mortality has been known for a long time. However, few reports have been published on the influence of seasonal differences on the pulmonary embolism (PE) which is the most serious clinical presentation occurrence of venous thromboembolism (VTE). There were periodic differences in the incidence of PE cases diagnosed in our clinic;so the aim of our study was to assess seasonal variation in the incidence of PE and to determine whether any differences in mortality.Materialand Method:Medical documantation of 402 patients diagnosed as acute PE by the Department of Chest Diseases in Afyon Health Sciences University Medical School Hospital in the five-year period between 01.01.2014 and 01.01.2019 were retrospectively analyzed. The study included patients aged 18 years and older who had a diagnosis of PE confirmed by spiral thorax CT.Age and gender of the patients, months of admission, radiological massive or nonmasif of PE, risk factors in PE development, main laboratory parameters (wbc, neutrophil, lymphocyte, hemoglobin, platelet, D-dimer, CRP), pulmonary artery pressurevalues, Wells scores, probability of PE development according to Wells scores, sPESI scores, treatments and prognosis were recorded.Results:The highest numbers of case were seen in spring (n=115,28,6%), followed by autumn (n=99,25%). The minimum number of patients was equal in winter and summer (n = 94, 23.4%). In terms of months, the greatest number of cases occurred in November (n=48,11,9%) and April (n=47,11,7%). Case distribution according to seasons and months were statistically significant (p<0,001). No seasonal differences in mortality rates were observed (p=0,663). No significant difference was found mortality rates by months (p = 0.582). Only the distribution of wbc level by the seasons was statistically significant among the recorded numerical data (p=0,045). The differences in mortality rates by numerical data (age, wbc, neutrophil, lymphocyte, plt, D-dimer, CRP, PAB values, aPESI and Wells scores) were statistically significant.Conclusion: Our observation that seasonal differences affective on frequency of PE has been confirmed. The highest numbers of case were seen in spring, however no seasonal differences in mortality rates were observed. There is now a need for further wide-ranging prospective studies including various hematological parameters and air pressure to explain the relationship between PE development and seasonal changes.Keywords: Pulmonary embolism, seasons, mortality