Karar yanlılıkları teorileri kapsamında lisans öğrencilerinin belirsizlik altında karar verme süreçleri: Giresun Üniversitesi örneği

Abstract

Anaakım iktisadın rasyonel birey tanımlamasında, faydacı bireyin ya da rasyonel olan bireyin kendisine fayda sağlamayan seçenekten vazgeçmesi ve faydasını en üst düzeye çıkaran seçeneğe yönelmesi gerekmektedir. Ancak davranışsal iktisat literatüründe de sıkça belirtildiği gibi gerçek hayatta birey, karar verme sürecinde rasyonellikten çok daha uzak seçimlerde bulunmaktadır. Birey yaşam boyu ve hayatın her alanında belirsiz durumlarla karşılaşmakta ve en doğru şekilde karar almaya çalışmaktadır. Ancak birey geleceğe yönelik vermesi gereken kararlarda, iki veya daha fazla seçenek arasında kaldığında kısıtlı veya yanlı hareket edebilmektedir. Ekonomik, çevresel, fiziksel, sosyal daha ve birçok alana etki eden eğitim ise bireyin hayatında oldukça uzun vadeli ve önemli bir konuma sahiptir. Çünkü bireyin eğitimi hakkında almış olduğu kararlar sadece bireysel değil aynı zamanda toplumsal, ekonomik, politik gibi hayatın her alanına etki eden kararlar olarak görülmektedir. Dolayısıyla bireylerin eğitim kararlarının incelenmesi ve karar verme süreçlerinde karşılaştıkları belirsizliklerin, yanılgıların, kısıtlamaların incelenmesi ayrıca önem kazanmaktadır. Bu çalışmanın amacı, yükseköğretimde eğitiminden memnun olmamasına rağmen, bireyin eğitimine devam etme kararını bilişsel yanılgılar bağlamında açıklamaktır. Buna yönelik olarak literatürde öğrenci seçimini en çok etkileyen ve eğitim araştırmalarının davranışsal boyutunu açıklayan yanılgılardan olan kayıptan kaçınma, batık maliyet ve statükoyu koruma yanılgılarının etkileri anket yöntemi sonucunda elde edilen veriler doğrultusunda analiz edilmiştir. Elde edilen sonuçlara göre, eğitiminden memnun olmayan bireyin eğitimine devam etme kararı ile ele alınan bilişsel yanılgılar arasında anlamlı bir farklılık elde edilememiştir.

According to the definition of rational individual of mainstream economics, the utilitarian individual or rational individual must give up the option that does not benefit him or her and turn to the option that maximizes its benefit. However, as is often stated in the literature on behavioral economics, in real life, the individual makes choices farther away from rationality in the decision-making process. The individual encounters uncertain situations throughout life; and tries to make right decisions in the most accurate way in all areas of life.However, the individual may sometimes act constrained or biased in future decisions when caught between two or more options. Education, on the other hand, which affects people in many ways, has a very long-term and important position in the life of the individual. This is because decisions made about the education of the individual are not only individual ones but also the ones that affect all areas of life socially, economically and politically. Therefore, it is also important to examine the educational decisions of individuals and to examine the uncertainties, biases and limitations they face in their decision-making processes. The aim of this study is to explain the decision of the individual to continue his education despite being dissatisfied with his education in higher education, in the context of cognitive biases. For this purpose, the effects of loss aversion, sunk cost and status quo biases, which are the most influential biases in the literature that explain the behavioral dimension of educational research, were analyzed in line with the data obtained as a result of the survey method. According to the results obtained, there was no significant difference between the decision of the individual who is not satisfied with his education to continue his education and the cognitive biases addressed.