Türkiye'de yenilenebilir enerji, istihdam ve ekonomik büyüme ilişkisi

Abstract

Türkiye'de yenilenebilir enerjinin büyüme ve istihdam ile ilişkilerininincelendiği bu tezde, her bir yenilenebilir enerji kaynağının aylık verilerine ARDLSınır testi, Granger veya Toda-Yamamoto nedensellik testleri, etki tepki fonksiyonlarıve varyans ayrıştırması uygulanmış; jeotermal ile büyüme arasında çift yönlü, hidrolik,güneş ve toplam yenilenebilir enerjiden büyümeye doğru tek yönlü nedensellikbulunmuş, biyokütle ve rüzgâr enerjisi ile ekonomik büyüme arasında nedenselliktespit edilememiştir. Yenilenebilir enerji ile istihdam arasındaki ilişki ise JEDI modeliile ele alınmış olup Türkiye'de yenilenebilir enerji santralleri içinde en çok istihdamyaratan enerji türünün hidrolik enerji olduğu, ardından sırasıyla rüzgâr, güneş,jeotermal ve biyokütle enerjisi olduğu sonuçlarına varılmıştır. 1 MW kurulu güç başınaen çok istihdamın hidrolik ile güneş enerjisi tarafından yaratıldığı ve bu sonuçlara göreistihdam hedeflemesi ile planlama yapılması durumunda hidrolik ve güneş enerjisininen çok istihdam yaratacağı sonucuna varılmıştır. Tezde ayrıca yenilenebilir enerji,ekonomik büyüme ve istihdamın Türkiye'de 2030 yılı kurulu kapasite projeksiyonugerçekleştirilmiştir. Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Taraflar KonferansındaTürkiye'nin Niyet Edilen Ulusal Katkı Beyanındaki 2030 yılı hidrolik ve güneşenerjisi hedefine ulaşılacağı ve rüzgâr enerjisi hedefine de çok yaklaşılacağı tespitedilmiş olup hedefe ulaşılabilmesi için rüzgâr enerjisi yatırımlarının artırılmasıgerektiği sonucuna ulaşılmıştır.Anahtar Kelimeler: Yenilenebilir Enerji, Ekonomik Büyüme, İstihdam, Projeksiyon

In this thesis in which the relations among energy, growth and employment areexamined ARDL bounds test, Granger or Toda-Yamamoto causality tests, impulseresponse functions and variance decomposition have been implemented on themonthly data of each renewable energy resource; a two-way causality has beendetected between geothermal and growth, a one-way causality has been found fromhydraulic, solar, and total renewable energy towards the growth and no causality hasbeen observed among biomass and wind energy and economic growth. The relationbetween renewable energy and employment has been addressed through JEDI model,and it has been concluded that among the renewable energy power plants hydraulicenergy is the energy which generates employment the most in Turkey and others arewind, solar, geothermal and biomass energy respectively. It has been implied that themost employment per 1 MW installed power is generated by hydraulic and solarenergy, and according to these results if a plan is made with an employment targethydraulic and solar energy will create the most employment. Plus, year 2030 installedcapacity projection of renewable energy, economic growth and employment in Turkeyhas been presented in this thesis. Furthermore, it has been detected that Turkey willreach its year 2030 hydraulic and solar energy target and it will be so close to its windenergy target which are stated in Turkey's Intended National Contribution Declarationin the United Nations Climate Change Parties Conference, and it has been come to theconclusion that the wind energy investments must be increased to reach the target.Key words: Renewable Energy, Economic Growth, Employment, Projection