1980 sonrası Türk romanında sosyoekonomik yapı ve toplumsal cinsiyet

Abstract

Toplumsal cinsiyet, bir insanın biyolojik cinsiyetinden bağımsız olaraktoplum içinde kendisine yüklenen kimlikle ilgili bir kavramdır. Ataerkil toplumlardayönetim ve yönetimin tüm araçları erkin elinde bulunduğu için kadınlar veya kadıngibi görülen kimlikler toplumda etkin rol alamazlar. Erkeklik, tarihten aldığı güçlekadını aĢağılama, dıĢlama, yok sayma, yok etme gibi yollara baĢvurarakegemenliğini sağlamlaĢtırır. Patriarkal otorite olarak da tanımlayabileceğimiz budüzende, atanmıĢ cinsiyet rolleri hayatın her alanında kendini gösterir. Gündelikhayattan siyasi otoriteye, hukuktan eğitime, sağlıktan ekonomiye kadar çok geniĢ biryelpazeye yayılan ataerkil hâkimiyetin kadınlarda yarattığı etkileri incelemek içinsosyal bilimlerin tüm alanlarında yapılan çalıĢmalar git gide artmaktadır. Edebiyattada cinsiyet konusundaki çalıĢmalara ağırlık verildiği görülmektedir. Edebiyat;sosyoloji ve tarih gibi disiplinlerle iliĢki içinde incelendiğinde özellikle toplumsalcinsiyet konusunda zengin bir veri tabanı sayılabilir. Toplum ile bağlarını hiçbirzaman koparmayan roman türü, bahsedilen konuda daha zengin bir inceleme alanısunar. Bir dönemin edebiyatını ele almadan önce yapılacak en önemli adım, odönemi tarihsel bağlamda sunmak ve sosyolojik özelliklerini saptamaktır. Busebeple, 1980 dönemi geniĢ bir çerçevede sunulduktan sonra edebî eserlerinincelenmesine geçilecektir. Bu çalıĢmada, 1980 sonrası Türk romanlarında toplumsalcinsiyetin nasıl ele alındığı, karakterlerin kiĢilikleri ve bakıĢ açılarında kadın-erkekrollerinin nasıl iĢlendiği incelenecektir. ÇalıĢmada özellikle tarihsel ve sosyolojikaraĢtırma yöntemleri esas alınacaktır. Söz konusu yöntemler dıĢında disiplinler arasıbir çalıĢma yürütülerek antropoloji, psikoloji gibi bilimlerden de yararlanılacak,dolayısıyla eklektik bir yol izlenecektir.Anahtar Kelimeler: Roman, toplumsal cinsiyet, feminizm, kadın, erkek

Gender is a concept related to the identity attributed to a person in society,regardless of his or her biological sex. In patriarchal societies, since the dominanceand all the tools of domination are in the hands of the power, women oridentities thatare seen as women can not take an active role in the society. Masculinity strengthensits dominance by resorting to ways such as humiliating, excluding, ignoring anddestroying women with the power it receives from history. In this order, which wecan also define as patriarchal authority, assigned gender roles manifest themselves inall areas of life. Studies in all fields of social sciences are increasing day by day inorder to examine the effects of patriarchal domination, which spans a wide rangefrom daily life to political authority, from law to education, from health toeconomy. In literature, it is seen that studies on gender areemphasized. Literature; when examined in relation to disciplines such as sociologyand history, it can be considered a rich database, especially on gender. The novelgenre, which never breaks its ties with society, offers a richer field of study on thesubject. The most important step to take before dealing with the literature of a periodis to present that period in historical context and to determine its sociologicalcharacteristics. For this reason, after the 1980 period is presented in a broad framework, it will be passed to the examination of literary works. In this study, it will beexamined how gender is handled in Turkish novels after 1980, how the roles of menand women are handled in the personalities and perspectives of the characters. In thestudy, especially historical and sociological research methods will be taken asbasis. Apart from the afore mentioned methods, an inter disciplinary study will beconducted and science ssuch as anthropology and psychology will be utilized, so aneclectic path will be followed.Keywords: Novel, gender, feminism, woman, man