Kırklareli koşullarında farklı damla sulama lateral derinliklerinin yalın ve karışım halinde ekilen yoncanın verimi, kalite parametreleri ve kök gelişimi üzerine etkisi

Abstract

Bu araştırma Kırklareli koşullarında bölge üreticisine kısıtlı sulanabilir tarım arazileri içerisinde mevcut kaba yem açığını kapatabilmek adına, yüzey altı damla sulama sisteminin yalın ve karışım halde ekilen yonca bitkisinin verimine ve kalite parametrelerine etkisinin sunulması amacıyla planlanmıştır. Kırklareli Atatürk Toprak Su ve Tarımsal Meteoroloji Araştırma Enstitüsü arazisinde Faktöriyel Düzenlenmiş Tesadüf Blokları Deneme Desenine göre tarla denemesi olarak dört tekerrürlü olarak toplam 24 parselde 2019 ve 2020 yıllarında yürütülmüştür. Araştırmada yalın ekim (yonca) ve yonca (Medicago sativa L.), domuz ayrığı (Dactylis glomerata L.), çok yıllık çim (Lolium perenne) ve kılçıksız brom (Bromus inermis L.) bitkilerinden oluşan karışık ekim olmak üzere iki ekim şekli kullanılmıştır. Sulama yöntemi olarak yağışa dayalı koşullar, toprağın 20 cm derinliğine yerleştirilen damla sulama lateralleri ve 40 cm derinliğine yerleştirilen damla sulama laterallerinin kullanıldığı yüzey altı damla sulama sistemi tercih edilmiştir. Toprağın içine yerleştirilen fleksiglas şeffaf tüpler içinde 360º dönerek tarama yapan tarayıcı ile aldığı görüntüleri bilgisayar ortamına aktaran kök izleme cihazı sayesinde minirhizotron tekniği ile bitki kökleri gözlemlenmiştir. Araştırmada en yüksek bitki boyu (59,19 cm), en yüksek sap kalınlığı (2,87 mm), en yüksek yeşil ot verimi (11.031,19 kg/da), en yüksek kuru ot verimi (1.880,51 kg/da) ve en yüksek kök uzunluğu (240,40 cm) 40 cm derinliğine yerleştirilen laterallerle sulanan yalın ekimden elde edilmiştir. Karışık ekimde 20 cm derinliğine yerleştirilen laterallerle sulanan parsellerde en yüksek yeşil (10.166,32 kg/da) ve kuru ot verimi elde edilmiştir. Her iki ekim şeklinde de en düşük verim yağışa dayalı konulardan alınmıştır. Yağışa dayalı yetiştirilen parseller en az kök uzunluğuna sahip konular olmuştur. Ayların kökler üzerine etkisi incelendiğinde bitkilerin en fazla kök uzunluğuna Mayıs ayında ulaştığı, en az kök uzunluğunun Mart ayında olduğu görülmüştür. Her iki ekim şeklinde de bitkilerin Nisan ayında yeni kök oluşturmaya başladığı, haziran ayından itibaren kök yoğunluğunda azalma olduğu belirlenmiştir. Karışık ekilen parsellerde en fazla kök uzunluğu 20 cm derinliğe yerleştirilen laterallerle sulanan konularda (177,64 cm) elde edilirken, yalın ekilen parsellerde 40 cm derinliğe yerleştirilen laterallerle sulanan konularda (240,40 cm) elde edilmiştir. Yapılan ekonomik analiz sonucunda en yüksek net kârın 1.021,49 TL/da ile 40 cm derinliğe yerleştirilen laterallerle sulanan yalın ekilen yoncadan elde edildiği görülmüştür. Karışık ekimde ise yağışa dayalı yetiştirilen parsel en kârlı parsel olarak ortaya çıkmıştır. Elde edilen kâr, sulanan parsellerden elde edilen kârdan daha yüksek gerçekleşmiştir.

This research was planned to present the effect of subsurface drip irrigation system on the yield and quality parameters of alfalfa of alone and mixture planted form in order to close the roughage deficit in the limited irrigable agricultural lands to the regional producer in Kırklareli conditions. The field experiment was carried out in a total of 24 plots with four replications in 2019 and 2020 according to the `Factorically Arranged Random Blocks Trial Design` on the land of Kırklareli Atatürk Soil Water and Agricultural Meteorology Research Institute. Two planting methods from alone planting (clover) and mixed planting consisting of alfalfa (Medicago sativa L.), Orchardgrass (Dactylis glomerata L.), perennial grass (Lolium perenne) and smooth brome (Bromus inermis L.) were used in the study. As the irrigation method, precipitation-based conditions, drip irrigation laterals placed at a depth of 20 cm in the soil and a subsurface drip irrigation system using drip irrigation laterals placed at a depth of 40 cm were preferred. Plant roots were observed with the minirhizotron technique, with the root tracking device that transfers the images taken by the scanner that rotates 360º inside the flexiglass transparent tubes placed in the soil to the computer environment. In the research, the highest plant height (59.19 cm), the highest stem thickness (2.87 mm), the highest green grass yield (1.1031.19 kg/da), the highest hay yield (1,880.51 kg/da) and the highest root length (240.40 cm) was obtained from irrigated alone planting with laterals placed at a depth of 40 cm. In mixed planting, the highest yield of green (10,166.32 kg/da) and hay yield was obtained in the plots irrigated with laterals placed at a depth of 20 cm. In both planting forms, the lowest yield was obtained from the treatments based on precipitation. Plots grown based on precipitation were the subjects with the least root length. When the effect of the months on the roots was examined, it was seen that the plants reached the maximum root length in May and the least root length was in March. In both planting methods, it was determined that the plants started to form new roots in April and there was a decrease in root density from June. While the maximum root length was obtained (177.64 cm) in irrigated with laterals placed at 20 cm depth in mixed plots, it was obtained in subjects irrigated with laterals placed at a depth of 40 cm in alone planted plots (240.40 cm). As a result of the economic analysis, it was seen that the highest net profit was obtained 1.021.49 TL/da from the alone planted alfalfa irrigated with laterals placed at a depth of 40 cm. In mixed planting, the parcel grown based on precipitation emerged as the most profitable parcel. The profit obtained was higher than the profit obtained from the irrigated parcels.