Sarıalan (Altıeylül, Balıkesir) civarındaki tersiyer yaşlı bağburun ve yürekli volkanitlerinin petrografik ve jeokimyasal özellikleri

Abstract

Bu çalışmada Batı Anadolu'da Sarıalan Mahallesi (Altıeylül, Balıkesir) ve yakın çevresinde mostra veren Üst Oligosen yaşlı Bağburun ve Üst Oligosen-Alt Miyosen yaşlı Yürekli Volkanitinin petrografik ve jeokimyasal özellikleri incelenmiştir. Bu amaçla, öncelikle çalışma alanının 1/25.000'lik jeolojik haritası çizilerek; volkanitlerden sistematik olarak derlenen taze örnekler üzerinde petrografik ve jeokimyasal analizler yapılmıştır. Elde edilen sonuçlara göre; bölgede tektonik evrimin üç ayrı aşamada tamamlandığı söylenebilir. İlk evrede andezit ve trakiandezitten oluşan Bağburun Volkaniti, ikinci evrede andezitik karakterli Hallaçlar Volkaniti ve son olarak üçüncü evrede ise daha çok dasit bileşimli olduğu söylenen Yürekli volkanik kayaçları meydana gelmiştir. Literatürde her üç evrenin de olasılıkla yiten bir okyanus kabuğunun kısmı ergimesi ile oluştukları belirtilmektedir. Kayaçların mineral parajenezi genel olarak plajiyoklaz, amfibol, biyotit, sanidin, kuvars ve opak minerallerden oluşur. Petrografik olarak hâkim doku yarı kristalli porfirik doku olmakla beraber; bunun yanı sıra camsı, trakitik, glameroporfirik, elek ve sferülitik dokular da dikkat çekmektedir. Kayaçların büyük çoğunluğu yoğun alterasyona maruz kalmış ve mineraller büyük oranda karbonatlaşmış, serizitleşmiş, killeşmiş ve opaklaşmıştır. Jeokimyasal olarak, kayaçlar kalk-alkalen karakterli olup, yüksek K içermektedirler. Tektonik ortam olarak, hem Bağburun hem de Yürekli volkanik kayaçlarının oluşumlarına kaynaklık eden magmanın kıtasal yay ortamında oluştuğu sonucuna varılmıştır.

In this study, the petrographic and geochemical properties of the Upper Oligocene aged Bağburun and Upper Oligocene-Lower Miocene aged Yürekli volcanites outcropping in Sarıalan (Altıeylül, Balıkesir) and its vicinity in Western Anatolia were investigated. For this purpose, 1/25.000 scaled geological map of the study area was firstly drawn and petrographic and geochemical analyses were carried out on the fresh samples systematically collected from volcanics. According to the results obtained; It can be said that the tectonic evolution in the region was completed in three separate stages. Bağburun volcanites, which are composed of andesite and trachyandesite in the first phase, Hallaçlar volcanites with andesitic character in the second phase, and Yürekli volcanic rocks, which are said to be mostly dacite in composition, were formed in the third phase. It is stated in the literature that all three phases were probably formed by the partial melting of a yielded oceanic crust. Mineral paragenesis of rocks generally consists of plagioclase, amphibole, biotite, sanidine, quartz and opaque minerals. Petrographically dominant texture is hipocrystalline porphyritic texture; In addition, glassy, trachytic, glameroporphyric, sieve and spherulitic textures are also noteworthy. Most of the rocks have been extensively altered and the minerals are largely carbonated, sericitized, argillized and opaque. Geochemically, the rocks are calc-alkaline in character and contain high K. As the tectonic environment, it was concluded that the magma, which is the source of the formation of both Bağburun and Yürekli volcanic rocks, was formed in the continental arc environment.