Ortaöğretim öğrencilerinin buharlaşma ve kaynamaya yönelik kavramsal anlamalarının incelenmesi

Abstract

Fen eğitimi, günlük yaşam problemlerini çözebilmek için bilimsel bilgiye sahip ve bu bilgiyi bilimsel süreç ve yaşam becerileriyle birlikte kullanabilen bireyler yetiştirmeyi amaçlamaktadır. Bu amacı gerçekleştirmek için en önemli basamak kavram öğretimidir. Kavramlar zihinde oluşan soyut düşünce birimleridir ve kavram öğretimi olmadan üst düzey öğrenmeler gerçekleşememektedir. Bu çalışmada ortaöğretim öğrencilerinin buharlaşma ve kaynama kavramları ve bu kavramlarla bağlantılı buharlaşma hızı, buhar basıncı, kaynama noktası ve yoğunlaşma kavramlarına yönelik kavramsal anlamalarını incelemek amaçlanmıştır. Bu araştırmanın teorik yapısı yapılandırmacılığa dayanmaktadır. Yapılandırmacı yaklaşım öğrenmenin zihinsel yapının sonucu olduğunu savunur ve öğrencilerin öğrenme ortamına çeşitli kavram ve fikirlerle geldiklerini kabul eder. Öğrenme ortamına gelirken sahip olunan bu kavramlar doğru olabileceği gibi yanlış kavramalar da içerebilir. Öğrencilerde var olan yanlış kavramalar yeni kavramların öğrenilmesini zorlaştırabilir hatta bazen tamamen engelleyebilir. Bu araştırma ile öğrencilerin kavramsal anlamaları incelenirken aynı zamanda öğrencilerde var olan yanlış kavramalar da ortaya konulmuştur. Araştırmada tarama yöntemi kullanılmıştır. Balıkesir ilinin üç ilçesinde bulunan 6 akademik lisede 10. Sınıfta öğrenim gören 493 öğrenciden, araştırmacı tarafından geliştirilen ve üç bölümden oluşan `Buharlaşma ve Kaynama Kavram Testi` ile veri toplanmıştır. Ayrıca araştırmaya katılan öğrencilerden 6 tanesi ile ikili görüşme gerçekleştirilmiştir. Tüm verilerin analizi sonucu özellikle buharlaşma ve kaynama kavramlarının ayırt edilmesinde sıkıntılar yaşandığı görülmüştür. Kaynama noktasının sıcaklık ile değişeceği, kaynama sırasındaki kabarcıkların içinde hava olduğu ve hal değişimi sırasında molekül içi bağların koptuğu ifadeleri de öğrencilerde görülen diğer yaygın yanlış kavramalardır. Ortaya çıkan yanlış kavramalar alanyazında karşılaşılan birçok yanlış kavrama ile paralellik göstermektedir. Araştırma sonunda yanlış kavramaların giderilmesi ve önlenmesine yönelik önerilere yer verilmiştir.

Science education aims to train individuals who have the scientific knowledge to solve daily life problems and can use this knowledge together with scientific processes and life skills. The most important step to achieve this goal is concept teaching. Concepts are abstract thought units formed in the mind, and high-level learning cannot take place without concept teaching. This study has aimed to examine high school students' conceptual understanding of the concepts of evaporation and boiling, and related concepts of evaporation rate, vapor pressure, boiling point, and condensation. The theoretical structure of this research is based on constructivism. The constructivist approach argues that learning is the result of mental structure and accepts that students come to the learning environment with various concepts. These concepts may be correct or students have misconceptions. With this research, while examining the students' conceptual understanding, the misconceptions of the students were also revealed.A survey method was used in the research. Data were collected from 493 10th grade students in 6 high schools with the `Evaporation and Boiling Concept Test`. In addition, interviews were conducted. It was concluded that students have difficulties in distinguishing the concepts of evaporation and boiling. The statements that the boiling point will change with temperature, that there is air in the bubbles during boiling, and that intramolecular bonds are broken during the process are other common misconceptions obtained by students. These misconceptions show parallelism with many misconceptions encountered in the literature. Finally, suggestions for eliminating and preventing misconceptions are given.