Ortaokul fen bilimleri ders kitaplarındaki kimya etkinliklerinin yenilenmiş bloom taksonomisine göre incelenmesi

Abstract

Eğitim-öğretim faaliyetleri süresince önemli bir yere sahip olan ve öğretime istenilen düzeyde fayda sağlayabileceği düşünülen etkinliklerin; incelenmesi, değerlendirilmesi ve gerekli düzenlemelerin yapılması gerekmektedir. Fen Bilimleri ders kitaplarında 7. sınıf `Saf Madde ve Karışımlar` ünitesi ile 8. sınıf `Madde ve Endüstri` ünitelerinde yer alan etkinliklerin, öğrencilerin bilişsel süreç ve bilgi boyutlarından gelişimine hangi seviyede ve sıklıkta katkı sağlayabileceğini bilmemiz gerekir. Bu amaçla bu çalışmada ele alınan etkinlikler, Yenilenmiş Bloom Taksonomisinin (YBT) bilgi birikim ve bilişsel süreç boyutuna göre incelenmiştir. Bu çalışma nitel bir çalışma olup, veri toplama yöntemi olarak doküman inceleme yöntemi kullanılmış ve veriler betimsel analiz yöntemi kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırmanın sonucunda 7. ve 8. sınıftaki fen bilimleri kitaplarında bulunan etkinlikler; bilgi birikimi boyutundan incelendiğinde, etkinliklerin çoğunlukla deneysel etkinliklerden oluşması sebebiyle % 82,1 işlemsel bilgi, % 10,2 üstbilişsel bilgi, % 7,7 kavramsal bilgi, basamağında yer aldığı belirlenmiştir. Bilişsel süreç boyutunda ise etkinliklerin % 69,2'sinin çözümleme, %23,1'nin değerlendirme, % 5,1'inin yaratma, %2,6'sının ise anlama basamağında yer aldığı bulunmuştur. Sonuç olarak bu çalışmada; fen etkinliklerinin YBT'ye göre incelenmesiyle bilişsel ve bilgi boyutunda üst düzey becerilerin çoğunlukta olduğu, ancak dengeli bir dağılım olmadığı bulunmuştur.

The activities that have an important place during the Educational activities and that are thought to provide the desired benefit to the education; should be examined, evaluated and necessary arrangements should be made. We need to know at what level and frequency the activities in the 7th grade `Pure Substances and Mixtures` unit and the 8th grade `Matter and Industry` unit in science textbooks can contribute to the development of students in terms of cognitive processes and knowledge dimensions.For this purpose, activities in this study were examined according to the knowledge and cognitive process dimension of the Revised Bloom Taxonomy (RBT). That study is a qualitative study and document review method was used as data collection method and datas were analyzed using descriptive analysis method. As a result of the research, in the activities in the 7th and 8th grade science books; it was determined that 82.1% procedural knowledge, 10.2% metacognitive knowledge, 7.7% conceptual knowledge, because it mostly consists of experimental activities when examined from the dimension of knowledge. From the cognitive process dimension, it was found that 69.2% of the activities took place in the analysis, 23.1% evaluation, 5.1% creation, 2.6% understanding step. As a result, in this study; it was found that high-level skills from the cognitive and knowledge dimensions were in the majority, but there was no balanced distribution when science activities were examined according to RBT. In order to increase the benefit obtained from the science textbooks to be prepared, it is recommended to include a sufficient number of activities on each subject in the units and to distribute the activities in a more balanced way.