Kant'ın transendental felsefesinde şematizm sorunsalı

Abstract

Bu çalışma Kant'ın şematizm öğretisi odağa alınarak gerçekleştirilmiştir. Şematizm burada matematiksel ve empirik şemalar dahil olmak üzere aslen transendental saf şemalara yöneliktir. Kant zihnin potansiyelini yetilerin ayrımıyla farklılaştırsa da aralarındaki bağlantısallığı şemalaştırma üzerinden sağlamaktadır. Fakat farklı yetilere yüzü dönük olan şemanın ortaya çıkışındaki etkenlerin öndegelim meselesi Saf Aklın Eleştirisinin A ve B edisyonunda farklılık göstermektedir. Çalışma bu farkta beliren şematizm sorununa dikkat çekmiştir. Ama en nihayetinde zihnin düşünme kapasitesiyle duyusallık kapasitesinin şemalar üzerinden bağlantısallığının bilme ve nesnenin inşasındaki önemini ve olanaklı deneyim alanının çerçevesinin transendental şemalarca belirlendiğini vurgulamıştır.

This study was carried out by focusing on Kant's doctrine of schematism. Schematism here is mainly intended for transcendental pure schemas, including mathematical and empirical schemas. Although Kant differentiates the potential of the mind by the distinction of faculties, he provides the connectivity between them through schematization. But the issue of precedence of the factors in the emergence of the schema that faces different faculties differs in the A and B editions of the Critique of Pure Reason. The study notes the problem of the schematism that appeares in this difference. But ultimately, it emphasizes the importance of the connectivity between thinking and sensibility capacities of the mind through schemas in the construction of knowing and object, and that the framework of the possible experience area is determined by transcendental schemas.