İşyerinde psikolojik taciz (mobbing): Bankacılık sektöründe niteliksel bir alan araştırması

Abstract

Mobbing, çalışma hayatında bir veya daha fazla kişiye yönelik düzenli ve düşmanca bir şekilde gerçekleştirilen, çalışanı görmezden gelme, aşağılama, haklarını ihlal eden davranışlarda bulunarak onu işyerinden uzaklaştırma amacı taşıyan bir terimdir.Farklı kültürlerde kendine yer edinen ve sektörel fark gözetmeksizin varlığını kızışan rekabet ortamı ile beraber her geçen gün daha fazla hissettirmeye başlayarak, evrensel bir olgu olma özelliğine sahip olan mobbing, ülkemizde kavramsallaşmaya başladığı 2000'li yıllardan bu yana aslında sıkça konuşulan fakat tam olarak anlaşılamayan bir olgudur. İş yaşamında sıkça karşılaşılan ve herkesi ilgilendiren mobbing, mağduru fiziksel ve ruhsal açıdan etkileyebilmekte; verimlilik düşüşüne, işten ayılmalara, hatta intihara kadar gidebilen sonuçlara neden olabilmektedir. Bu sebeple gerek mağdurları, gerek örgütleri, gerekse toplumu olumsuz şekilde etkileyen bir hastalık olarak nitelendirilebilir. Ancak çalışanların özellikle işlerini kaybetmemek adına mobbinge maruz kaldıklarını gizlemeleri, bu hastalığın etkilerinin tam olarak ortaya çıkmasını güçleştirmektedir.Sektörel bazda yapılan araştırmalara göre, mobbingin sıklıkla bankacılık ve finans sektöründe ortaya çıktığı belirtilmektedir. Bu nedenle örneklemini Sivas ilinde faaliyet gösteren özel sermayeli banka çalışanlarının oluşturduğu çalışmanın amacı, sektör çalışanlarına yönelik mobbing eylemleri ve oluşumu, bu eylemlerin yönü ve nedenlerinin tespit edilmesi, ne tür sonuçlar doğurduğunun nitel verilerle ortaya çıkarılarak sunulmasıdır. Bu amaçla çalışmanın ilk iki bölümünde mobbingin kavramsal çerçevesi, mücadele yolları ve hukuki boyutu incelenmiştir. Üçüncü bölümde ise bankacılık sektörü çalışanlarına yönelik bir uygulama yer almaktadır. Nitel bir çalışma olan araştırmada derinlemesine görüşme yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın bulgularından çıkan sonuç ise çalışanların çoğunun mobbing olgusundan haberdar oldukları ve bu tip davranışlara maruz kaldıkları fakat işlerini kaybetme düşüncesiyle tepki göstermedikleri ve mücadele yollarına başvurmadıkları yönündedir.Anahtar Sözcükler:Mobbing, psikolojik taciz, psikolojik şiddet, duygusal taciz, yıldırma, işyerinde zorbalık

Mobbing is a termthat is carriedout in a regular and hostilemanner to one or more people in the work life, ignoring the employee, humiliating them, aiming to remove him / her from the workplace by violating his / her rights.Mobbing, which has become a universal phenomenon, starting to make itself feel more and more with the competitive environment that takes its place in different cultures and with its competitive environment without any difference in the sector, is a phenomenon that is actually frequently spoken but not fully understood since the 2000s when it started to conceptualize in our country. Mobbing, which is frequently encountered in business life and that interests everyone, can affect the victim physically and psychologically; it can lead to a decrease in productivity, leaving work, or even suicide. For this reason, it can be defined as a disease which affects both the victims, the organizations and the society negatively. However, the fact that employees hide mobbing in order not to lose their jobs makes it difficult for the effects of this disease to emerge.According to researches carried out on a sectoral basis, it is stated that mobbing often occurs in banking and finance sector. For this reason, the aim of the study, which is composed of private banks, which are active in the province of Sivas, is the mobbing activities and the formation of the mobbing activities for the employees of the sector, the determination of the causes and causes of the seactions, and the presentation of there sults with the qualitative data. For this purpose, the conceptual framework of mobbing, the ways of struggle and its legal dimension were examined in the first two parts of the study.In the third section, there is an application for the employees of the banking sector.In there search which is a qualitative study, in-depth interview method wasused.There sults of the study's findings are that most of the employees are aware of the phenomenon of mobbing and are exposed to such behaviors, but they do not react with the thought of losing their jobs and do not resort to ways of fighting.KeyWords:Mobbing, psychological harassment, psychological violence, emotional harassment, intimidation, bullying in the workplace