Sirâcî Divânı (inceleme-metin)

Abstract

Dîvân edebiyatının doruğa ulaştığı asır olarak kabul edilen 16. yüzyıl dinî-tasavvufî edebiyatın da birçok zirve isminin yaşadığı bir asırdır. Sirâcî Dîvânı (İnceleme-Metin) başlıklı çalışmamız, Sirâcî mahlaslı bir şair tarafından bu yüzyılda kaleme alınmış dinî-tasavvufî muhtevaya sahip bir eseri ve şairini günümüz edebî sahasında yeniden canlandırmayı amaçlamaktadır.Çalışma üç bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde Sirâcî'nin hayatı, edebî kişiliği ve eserleri konusu ele alınmıştır. Mahlası dışında hakkında bir bilgi bulunmayan Sirâcî ile ilgili bilgi edinmek için eldeki en sağlam kaynak yine şairin kendisine ait şiirleridir. Yapılan kütüphane taramalarında başka nüshası bulunmayan dîvândaki malumattan yola çıkarak şair hakkındaki bilgilere ulaşılmaya çalışılmıştır.İkinci bölümde Sirâcî Dîvânı'nın muhtevası ele alınmıştır. Bunun için Türk İslam Edebiyatı alanında dîvân tahlilleri yapılırken izlenen yol takip edilmiştir. Manzumelerin dinî ve tasavvufî muhtevası ile şahıslar, yerler ve kavramlar gibi diğer önemli içerikler çeşitli başlıklar altında tahlil edilmiştir. Böylece Sirâcî'nin dinî-tasavvufî terim ve kavramlara yüklediği anlamlar; din büyüklerine, tarihî olay ve şahıslara karşı tutumunu; yaşadığı dönemin bilgi dünyasındaki kavramları ele alış biçimi ortaya konmaya gayret edilmiştir.Üçüncü bölümde ise Sirâcî Dîvânı'nın metni çeviriyazı yöntemiyle günümüz alfabesine aktarılmıştır. Böylece unutulmaya yüz tutmuş manzumeler edebiyat araştırmacılarının ve şiir okurlarının istifadelerine sunulmuştur.

The 16th century, when the divan literature reached its peak, is a century in which there are many best writers in religious-mystical literature. This study titled Sirâcî Dîvânı (Analysis-Text) aims to revive a religious-mystical manuscript written in the 16th century by a poet nicknamed Sirâcî and its poet.The study consists of three parts. In the first chapter, the life, literary personality and works of Sirâcî are mentioned. The most reliable source available to get information about Sirâcî, whom there is no information other than his pseudonym, is his own poems. It was tried to reach information about the poet, based on the information in the dîvân, which does not have any other copies.In the second chapter, the content of the Sirâcî Divanı is informed. For this reason, the method used for the divan analyses in the field of Turkish-Islamic Literature is followed. The religious and mystical content of the poems and other important contents such as persons, places and concepts have been analyzed under various titles. Thus, the meanings that Sirâcî attributes to religious-mystical terms and concepts; his attitude towards religious leaders and historical events; the way of dealing with concepts in the world of his time have been tried to reveal. In the third part, the text of the Sirâcî Dîvânı has been transferred to today's alphabet by the transcription method. Thus, poems that have sunk into oblivion have been presented for the use of literary researchers and poetry readers.