Politik şokların şiddet içeren devlet dışı aktörler üzerinde dönüştürücü etkisi: Lübnan Hizbullah'ı örneği (2005-2020)

Abstract

Lübnan İç Savaşı'nın bir ürünü olarak ortaya çıkan Hizbullah, ülkedeki diğer silahlı grupların aksine varlığını güçlendirerek günümüze kadar devam ettirdi. Bu süre zarfında iç savaşı sona erdiren ve devlet düzenini dini aidiyetlere göre şekillendiren Taif Antlaşması'na karşı muhalif bir tutum sergiledi ve sistem karşıtı parti olarak Lübnan siyasetindeki yerini aldı. Ancak 2005 yılında Lübnan Başbakanı Refik Hariri'ye gerçekleştirilen suikast bir kırılma noktası oldu. Bu olaydan sonra Hizbullah, yıllarca eleştirdiği Taif Düzeni'nin bir parçası olmaya başladı ve devamındaki süreçte sistemin merkezine yerleşti.Yapılan çalışma, şiddet içeren devlet dışı aktörlerin bu dönüşümünün siyasetin doğal akışı içerisinde gerçekleşmesinin mümkün olmadığı ve bu durumun ancak politik şok özelliği taşıyan olaylar sonucunda meydana gelebileceğini savundu. Politik şoklar, siyasi aktörlere bir fırsat penceresi sunar ve sıçramalı denge modeli çerçevesinde oluşan kısa süreli ani kriz durumlarında aktörlerin stratejik eylemleri sonucu siyasi sistem şekillenir. Oluşan siyasi tablo bir sonraki politik şoka kadar istikrar gösterir. Bu çerçevede Lübnan siyasetinde 2005-2020 yılları arasında gerçekleşen politik şok niteliğindeki olaylar incelenerek Hizbullah'ın sistemin bir parçası haline dönüşümündeki etkisi incelendi.

Hezbollah, which emerged as a result of the Lebanese Civil War, has strengthened its existence until today, unlike other armed groups in the country. During this period, it continued its entity as an anti system party by taking an opposing stance against the Taif Accord, which ended the Lebanese Civil War and shaped the state order according to religious affiliations. However, the assassination of Lebanese Prime Minister Rafic Hariri was a turning point in 2005. After this event, Hezbollah began to be a part of the Taif Accord, which is criticized for years, and over time, it settled at the heart of the system.The study argues that this transformation of violent non-state actors can't take place within the natural flow of politics, and it can only occur as a result of events that have the characteristics of political shock. It provide political actors with a window of opportunity, and the political system takes shape as a result of the strategic actions of the actors in short and sudden crises that occur within the framework of the punctuated equilibrium model. The transformation happens suddenly and quickly and stabilizes until the next political shock. In this context, the political shock events that took place in Lebanese politics between 2005 and 2020 were analyzed, and their impact on Hezbollah's transformation into a part of the system criticized was examined.