Birleşmiş Milletler Genel Sekreterlerinin çözüm girişimleri ışığında Kıbrıs sorununun oyun teorisi aracılığıyla analizi

Abstract

Ulusal ve küresel siyasette daima önemli bir yer teşkil etmiş olan Kıbrıs; tarihi dinamikleri ile ilgi uyandıran ve jeopolitik konumunun sağladığı avantajlar ile önemi her geçen gün artan bir konumda bulunmaktadır. Bölgeye yönelik ilgi canlılığının ardındaki en önemli faktörlerden biri ise adada yaşayan Kıbrıs Türk ve Kıbrıs Rum toplumlarının, uzun yıllardır devam eden ayrılığı ve bu ayrılığın yarattığı politik istikrarsızlıktır. Etkileri bugüne dek sirayet eden çözümsüz sorunların yeni sorunlar üretmeye devam ettiği, geçen süreçte adanın kültürel, sosyal, idari ve politik yapılanmalarında meydana gelen ayrılığın her iki toplumca kanıksandığı Kıbrıs'ta, kalıcı çözüme temel oluşturacak bir formül arayışı on yıllardır sürse de taraflar, `çözümün gerekliliği` dışında herhangi bir ortak payda geliştirememiştir. Dolayısıyla bölgedeki çıkarları nedeniyle pek çok aktörün ilgi ve dikkatini kazanmış olan Kıbrıs sorunu, bugün uluslararası barış ve istikrarın önünde engel teşkil eden önemli bir sorun başlığı olarak varlığını sürdürmektedir. Bu tez, Kıbrıs'ta devam eden çözümsüzlüğün anlaşılmasına multidisipliner bir yaklaşımla katkı sunma hedefiyle Kıbrıs sorununu, oyun teorisi bağlamında ele almakta ve bu çerçeve dâhilinde 1968'den günümüze dek Birleşmiş Milletler Genel Sekreterlerinin inisiyatifleriyle geliştirilen kapsamlı çözüm planlarının, oyun kuramsal analizini gerçekleştirerek taraflar için bu planların meydana getireceği yapının ve stratejik karar etkileşiminin sonuçlarının analizini yapmaktadır.

Cyprus, which has always occupied an important position in our country and world politics is in an increasingly important and attractive position due to its unique characteristics and historical dynamics. One of the most important factors behind the vitality of interest in the region is the long-standing separation of the Turkish Cypriot and Greek Cypriot communities living on the island and the political instability created by this separation.Although the search for a formula that will form the basis of a permanent solution has been going on for decades in Cyprus, where many problems, the effects of which have spread to the present, have continiued to produce new problems and where separation in cultural, social, administrative and political structures has been adopted by both communities living on the island, the parties have not been able to develop any common ground other than the `necessity of a solution`. Therefore, the Cyprus problem, which has gained the attention of many actors due to their interests in the region, continues to exist as an important issue that poses an obstacle to international peace and stability.This thesis deals with the Cyprus problem in the context of game theory with the aim of contributing to the understanding of the ongoing insolvency in Cyprus with a multidisciplinary approach, and within this framework, by performing a game-theoretic analysis of the comprehensive solution plans developed by the initiatives of the United Nations Secretary Generals from 1968 to the present it analyzes the structure of the plans and the results of the strategic decision interaction.