Sağlık iletişimi bağlamında multimedya teknolojisinin cerrahi bilimlerde kullanımı: Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi örneği

Abstract

Sağlık iletişimi son yıllarda ilgi gören ve üzerinde artan sayıda çalışma ve araştırma yapılan bir alandır. Türkiye'de ve dünyada bu alanda yapılan çalışmalar incelendiğinde hasta-doktor ilişkisi, sağlık politikalarının toplumda yaygınlaştırılması, sağlık kuruluşlarındaki görevli personelin sağlık hizmeti alanlar ile yaşadığı iletişim süreçleri ve olası sorunların giderilmesi, medyada yer alan sağlık haberlerinin analizi, kitle iletişim araçlarında yer alan radyo ve televizyon programlarında sağlığın nasıl işlendiği gibi konular yanında son dönemde yeni medyanın bu alanda kullanımına odaklanan araştırmaların yapıldığı görülmektedir. Tıp, görselliğin en fazla kullanıldığı alanlardan biri olması nedeniyle iletişimin görsel yönüyle de doğrudan ilgilidir. Tanı ve tedavide kullanılan tıbbi görüntüleme tekniklerinin önemli bir kısmı film ve video üretiminde kullanılan teknolojilerden yararlanmaktadır. Bunlarla görüntü üretmekte onları depolamakta ve daha sonra kullanım amacına göre bir anlatım diliyle yeniden işlemektedir. Bu anlamda tıp eğitimi ve sağlık hizmetlerinde ciddi oranlara ulaşmış görsel içerik üretimi ve dağıtımının nasıl düzenleneceği ve bu süreçlerin nasıl yönetileceği bir çok sağlık profesyoneli tarafından yanıt vermekte zorlanılan bir konu durumuna gelmiştir. İçerik üretimi yalnızca video değil, 2D ve 3D animasyon, 3D modelleme, grafik, illüstrasyon, fotoğraf, ses, akışkan medya (stream media) ve web yayıncılığı gibi multimedyayı oluşturan bileşenlerin ayrı ayrı ya da hepsinin birlikte kullanılmasını gerektirmektedir. Bu da bahsi geçen alanlarda ve iş akış süreçlerinde bu işin eğitimini almış uzmanlara olan ihtiyacı artırmaktadır. Bu doktora çalışmasında Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Cerrahi Bilimlerde ürettikleri multimedya içerikleri incelenerek seçilen 12 cerrah ile derinlemesine mülakat tekniği kullanılarak görüşmeler yapılmıştır. Cerrahlara cerrahi eğitim, tanı ve tedavi, bilimsel araştırma ve çalışmalarda multimedya teknolojilerini nasıl kullandıklarının anlaşılmasını sağlamaya yönelik 25 soru sorulmuştur. Daha sonra MAXQDA nitel araştırma yazılımı ile yapılan analizlerle cerrahların tarihsel süreçte ve günümüzde kullandıkları multimedya teknolojileri, bunları kullanım amaçları, karşılaştıkları zorluklar, gelecekte bu alanda nasıl değişme ve gelişmelerin yaşanabileceğine ilişkin görüşleri gibi pek çok soru sorulmuş ve günümüzde bu alanda yapılan çalışmalara iletişim perspektifinden bakılmaya çalışılmıştır.

Health communication is a field that has gained attention in recent years, with an increasing number of studies and research being conducted. When examining the studies conducted in this field in Turkey and around the world, topics such as the doctor-patient relationship, dissemination of health policies in society, communication processes between healthcare personnel and healthcare service recipients in healthcare institutions, and addressing possible issues, analysis of health news in the media, and how health is portrayed in radio and television programs in mass communication media are observed. In addition to these topics, recent research has focused on the use of new media in this field. Medicine, being one of the fields where visual elements are widely used, is directly related to the visual aspect of communication. Many of the medical imaging techniques used in diagnosis and treatment utilize technologies used in film and video production. They are used to produce and store images and subsequently process them with a narrative language according to their intended use. In this context, the production and distribution of visual content, which has reached significant levels in medical education and healthcare services, has become a challenging issue for many healthcare professionals in terms of how it should be organized and how these processes should be managed. Content production requires the use of various components that make up multimedia, including not only videos but also 2D and 3D animations, 3D modeling, graphics, illustrations, photographs, audio, streaming media, and web publishing. This also increases the need for experts who have received training in these fields and workflow processes. In this doctoral study, multimedia content produced in the Surgical Sciences Department of Ege University Faculty of Medicine was examined, and in-depth interviews were conducted using the selected 12 surgeons through the technique of in-depth interviews. The surgeons were asked 25 questions related to their surgical education, diagnosis and treatment, and how they use multimedia technologies in scientific research and studies. Subsequently, using MAXQDA qualitative research software, several questions were asked, such as the multimedia technologies used by surgeons in historical and contemporary contexts, the purposes of their use, the challenges they face, and their views on possible changes and developments in this field in the future. The study aimed to examine the research conducted in this field from a communication perspective